Τα «γενέθλια του Ήλιου»
Ο Δίας και ο Κρόνος λέγεται επίσης ότι ενώθηκαν στον ουρανό το 4 ή 6 π.Χ, με μια «Μεγάλη Σύζευξη» κατά τη διάρκεια του αστρολογικού θεού του φωτός με το «σκοτεινό αστέρι». Αυτή η ένωση των αντιθέτων, που αργότερα συμβολίστηκε από τον Σταυρό, αντιπροσωπεύει την ψυχολογική ολότητα, την ύψιστη αξία σύμφωνα με τον Ελβετό ψυχοθεραπευτή Καρλ Γιουνγκ.
Ωστόσο, στο Γρηγοριανό ημερολόγιο υπάρχουν 15 ημέρες μεταξύ του χειμερινού ηλιοστασίου και της γιορτής των Θεοφανίων, όταν οι Μάγοι φτάνουν για να προσκυνήσουν τον Χριστό, το βρέφος. Ενώ στο Ιουλιανό ημερολόγιο υπάρχουν 28 ημέρες μεταξύ αυτών των δύο ημερομηνιών. Η άποψη ότι ο Ιησούς γεννήθηκε τον Ιούλιο είναι μια πιθανότητα που βασίζεται σε ορισμένες ερμηνείες, αλλά δεν υπάρχει οριστική ιστορική ή βιβλική συναίνεση για τον ακριβή μήνα γέννησής του. Οι περισσότεροι μελετητές συμφωνούν ότι πιθανότατα γεννήθηκε την άνοιξη ή το φθινόπωρο και σίγουρα όχι τον Δεκέμβριο όπως παραδοσιακά γιορτάζεται.
Υπάρχουν δύο κύριες υποθέσεις ως προς την επιλογή της 25ης Δεκεμβρίου. Διάφοροι παράγοντες συνέβαλαν στην επιλογή της ως ημέρας γέννησης του Ιησού, αν και η καθηγήτρια θεολογίας Σούζαν Ρολ έγραψε, το 1995: «Κανένας λειτουργικός ιστορικός δεν φτάνει στο σημείο να αρνηθεί ότι έχει οποιαδήποτε σχέση με τον ήλιο, το χειμερινό ηλιοστάσιο και τη δημοτικότητα της ηλιακής λατρείας στη μεταγενέστερη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία». Η 25η Δεκεμβρίου ήταν η ημερομηνία του χειμερινού ηλιοστασίου στο Ρωμαϊκό ημερολόγιο, ή ορθότερα της πανάρχαιας ελληνικής γιορτής των Κρόνιων που πιστεύεται ότι υπήρξε πρόδρομος των Χριστουγέννων. Αργότερα φτάσαμε στο Ημερολόγιο του Αντίοχου Αθηναίου, περίπου τον 2ο αιώνα μ.Χ, το οποίο ορίζει την 25η Δεκεμβρίου ως τα «γενέθλια του Ήλιου».Τον επόμενο αιώνα, από το 274 μ.Χ., η ρωμαϊκή γιορτή Dies Natalis Solis Invicti (γενέθλια του Sol Invictus, του «Αήττητου Ήλιου») τελούνταν στις 25 Δεκεμβρίου.Γιόρταζαν το Sol Invictus στη Ρώμη και στην υπόλοιπη απέραντη αυτοκρατορία, τον αδάμαστο ήλιο μετά το χειμερινό ηλιοστάσιο!
Οι γραφές επίσης λένε ότι πάντα υπήρχε η γέννηση ενός θεού-παιδιού αυτή την εποχή του χρόνου, όπως του Μίθρα. Η αναγέννηση του ήλιου γύρω από το χειμερινό ηλιοστάσιο, την εποχή του μεγαλύτερου σκότους. Βέβαια, η ιστορία του Χριστού παραμένει πλούσια συμβολική και αναμφίβολα είχε ψυχο-πνευματική σημασία. Ο Σωτήρας αν τον δείτε ως πνευματική συνείδηση που εκδηλώνεται στην ψυχή, παραμένει μια πολύ πραγματική εμπειρία. Δυστυχώς, οι εσωτερικές διαστάσεις του χριστιανισμού και η σχέση της με τη φύση συχνά αγνοούνται.
Ένα ψηφιδωτό που χρονολογείται γύρω στο 300 μ.Χ στον Τάφο του Ιουλίου, ένα προφανώς χριστιανικό τάφο στη Νεκρόπολη του Βατικανού. Οι περισσότεροι μελετητές πιστεύουν ότι απεικονίζει τον Ιησού ως τον θεό Ήλιο.
Όμως, πολύ πριν ο χριστιανισμός φτάσει στo Αιγαίο, οι άνθρωποι γιόρταζαν το χειμερινό ηλιοστάσιο ως εορτασμό της επιστροφής του ήλιου.Εκεί, ο ανατέλλων ήλιος κατά το ηλιοστάσιο λάμπει κατευθείαν στην καρδιά των ιερών ναών τους φωτίζοντας όλη την κοινωνία τους.Ήταν μια βαθιά σημαντική εποχή του χρόνου, ειδικά σε μέρη όπως την Κω Μεροπίδα ή ακόμη αυτή της ελληνιστικής περιόδου.Μια σπουδαία ημέρα για τους αρχαίους Κώους, τότε που η κοινωνία τους ήταν άμεσα εξαρτημένη από την παρακολούθηση της εξέλιξης των εποχών. Καθοδηγούσε τις γεωργικές δραστηριότητες, το ζευγάρωμα των ζώων, τη σπορά των καλλιεργειών και την παρακολούθηση των χειμερινών αποθεμάτων τροφής.
Η μεγαλύτερη νύχτα ήταν το σημείο καμπής. Ενώ ο κόσμος σπεύδει προς το τεχνητό φως, αυτή η ημέρα σε φέρνει στην άκρη του βαθύτερου σκότους της χρονιάς, παρακολουθώντας το σύμπαν να αναπνέει. Το χειμερινό ηλιοστάσιο δεν έχει να κάνει με την επιβίωση στο σκοτάδι. Έχει να κάνει με την κατοχή του. Έχεις περάσει τις δικές σου μεγάλες νύχτες φέτος. Αυτές που αφαιρούν τις ψευδαισθήσεις και σου δείχνουν από τι είσαι φτιαγμένος. Να τι διδάσκει το ηλιοστάσιο: το απολλώνιο φως δεν επιστρέφει παρά το σκοτάδι, επιστρέφει εξαιτίας αυτού. Η στροφή έρχεται. Το έτος πεθαίνει. Το έτος γεννιέται με την ίδια ανάσα. Το φως επιστρέφει. Το ίδιο και εσύ.
Το χειμερινό ηλιοστάσιο είναι εδώ, με αυτό ξεκινά επίσημα ο χειμώνας. Άλλη μια φορά, μας αγκαλιάζει ένα σημαντικό αστρονομικό φαινόμενο.
Στις 21 Δεκεμβρίου 2025 έρχεται η μεγαλύτερη νύχτα της χρονιάς. Από το επομένο 24ωρο ξεκινούν να επιμηκύνονται οι μέρες σταδιακά, φέρνοντας περισσότερες ώρες ηλιοφάνειας μέχρι να φτάσουμε στο θερινό ηλιοστάσιο του Ιουνίου.
Ο πλανήτης μας περιστρέφεται γύρω από τον Ήλιο με τον άξονά του να παρουσιάζει κλίση περίπου 23 μοιρών και 26 λεπτών σε σχέση με το επίπεδο της τροχιάς του.Αυτή ακριβώς η εκλειπτική κλίση ευθύνεται για τη δημιουργία των τεσσάρων εποχών.
Κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, από την εαρινή ισημερία τον Μάρτιο μέχρι τη φθινοπωρινή ισημερία τον Σεπτέμβριο, το βόρειο ημισφαίριο στρέφεται περισσότερο προς τον Ήλιο. Το αποκορύφωμα αυτής της κλίσης συμβαίνει γύρω στις 21 Ιουνίου, κατά το θερινό ηλιοστάσιο.
Αντίθετα, το δεύτερο εξάμηνο το βόρειο ημισφαίριο απομακρύνεται από τον Ήλιο, με το μέγιστο της απόκλισης να συμβαίνει στις 21 Δεκεμβρίου, την ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου 2025. Αυτή την Κυριακή στη χώρα μας, σήμερα στις 5:03 μ.μ, μετά το μεσημέρι αυτό θα βιώσουμε.
Καλό χειμερινό ηλιοστάσιο λοιπόν. Εύχομαι μεγαλύτερες, λαμπρότερες μέρες και χαρούμενες γιορτές!
Γεωδίφης με πληροφορίες από τις εγκυκλοπαίδειες Treccani, Βικιπαίδεια, Britannica
περισσότερα,
1.Η επιστροφή του Φωτός
https://geogeodifhs.blogspot.com/2023/12/blog-post_840.html
2.Γενηθήτω φως
https://geogeodifhs.blogspot.com/2024/12/blog-post_41.html
3.Πρωτοχρονιά των αρχαίων- η γέννηση του Διονύσου
https://geogeodifhs.blogspot.com/2022/12/blog-post_41.html
4.Τιμώντας το φως του Ήλιου
https://geogeodifhs.blogspot.com/2023/06/blog-post_55.html
5.Από τα Κρόνια στα Χριστούγεννα
https://geogeodifhs.blogspot.com/2020/12/blog-post_72.html
6.Decumanus Maximus και αστρονομικές ευθυγραμμίσεις στην αρχαία Κω;