Ποιο ήταν το πρώτο ανθρώπινο είδος;

Δύο ανθρωπόμορφα κρανία σε μαύρο φόντο που ανήκουν στον Homo rudolfensis (αριστερά) και στον Homo habilis (δεξιά) είναι και τα δύο πρώιμα είδη του γένους Homo. (Από: The Natural History Museum via Alamy).

Οι σύγχρονοι άνθρωποι εμφανίστηκαν πριν από περίπου 300.000 χρόνια, αλλά το γένος Homo μας είναι πολύ παλαιότερο. Ποιο είναι, λοιπόν, το παλαιότερο ανθρώπινο είδος που έχει καταγραφεί;

Όλοι οι άνθρωποι σήμερα είναι μέλη του σύγχρονου ανθρώπινου είδους Homo sapiens - προερχόμενος όρος από τα λατινικά για τον  «άνθρωπο που γνωρίζει». Αλλά δεν είμαστε οι μόνοι άνθρωποι που υπήρξαν ποτέ. Τα απολιθώματα αποκαλύπτουν όλο και περισσότερα για τους πρώτους ανθρώπους του γένους Homo - προγόνους όπως ο Homo erectus (λατινικά για «όρθιος άνθρωπος»), που έζησαν στην Αφρική, την Ασία και σε μέρη της Ευρώπης μεταξύ 1,9 εκατομμυρίων και 110.000 ετών πριν .

Οι επιστήμονες αναγνωρίζουν πλέον περισσότερα από 12 είδη στο γένος Homo . Ποιο ακριβώς ήταν, λοιπόν, το πρώτο ανθρώπινο είδος; Η απάντηση, όπως αποδεικνύεται, δεν είναι ξεκάθαρη.

Απολιθωμένα ευρήματα στο Μαρόκο αποκάλυψαν ότι οι ανατομικά σύγχρονοι άνθρωποι εμφανίστηκαν πριν από τουλάχιστον 300.000 χρόνια . Αλλά το παλαιότερο ανθρώπινο είδος που γνωρίζουν οριστικά οι επιστήμονες ονομάζεται Homo habilis ή «πολυτεχνίτης» - ένα πρωτεύον θηλαστικό που χρησιμοποιούσε εργαλεία και περπατούσε όρθιο και έζησε στην Αφρική πριν από 2,4 εκατομμύρια έως 1,4 εκατομμύρια χρόνια .

Ωστόσο, προγενέστερα απολιθώματα υποδηλώνουν ότι άλλα είδη Homo μπορεί να προηγούνται του H. habilis . Η σπανιότητα των πρώιμων ανθρώπινων απολιθωμάτων καθιστά δύσκολο να γνωρίζουμε εάν τα ασυνήθιστα δείγματα είναι ένα νεοανακαλυφθέν είδος ή απλώς ένα άτυπο μέλος ενός γνωστού είδους. Επιπλέον, η εξέλιξη μπορεί να είναι σταδιακή, επομένως είναι δύσκολο να προσδιοριστεί πότε εμφανίζεται ένα νέο είδος, ειδικά όταν τα απολιθώματα έχουν ένα μείγμα χαρακτηριστικών από διαφορετικά είδη.

«Η διαδικασία της εξέλιξης είναι συνεχής, αλλά οι ετικέτες που της βάζουμε για λόγους ευκολίας είναι στατικές», δήλωσε ο Tim D. White , παλαιοανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ.

Πρώιμος Χόμο

Οι περισσότερες εξελικτικές θεωρίες υποδηλώνουν ότι το H. habilis εξελίχθηκε από ένα παλαιότερο γένος πρωτευόντων θηλαστικών που ονομαζόταν Australopithecus - λατινικά για «νότιο πίθηκο» επειδή τα απολιθώματά του ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά στη Νότια Αφρική.

Διάφορα είδη Αυστραλοπίθηκου έζησαν από περίπου 4,4 εκατομμύρια έως 1,4 εκατομμύρια χρόνια πριν. Είναι πιθανό ο H. habilis να εξελίχθηκε απευθείας από το είδος Australopithecus afarensis - το πιο γνωστό παράδειγμα του οποίου είναι η «Λούσι», η οποία ανακαλύφθηκε στο Χαντάρ της Αιθιοπίας το 1974.

Τα απολιθώματα του γένους μας συνήθως διακρίνονται από τα απολιθώματα του Αυστραλοπίθηκου από τα χαρακτηριστικά μικρότερα δόντια του Homo και έναν σχετικά μεγάλο εγκέφαλο, γεγονός που οδήγησε στη μεγαλύτερη χρήση λίθινων εργαλείων.

Αλλά ο Γουάιτ σημείωσε ότι χαρακτηριστικά όπως μικρότερα δόντια και μεγαλύτεροι εγκέφαλοι πρέπει να εμφανίστηκαν κατά καιρούς στους πληθυσμούς των Αυστραλοπίθηκων από τους οποίους εξελίχθηκε ο πρώιμος Homo .

«Αν είχατε ένα θηλυκό Αυστραλοπίθηκο , δεν υπήρχε γέννηση κατά την οποία θα είχε βαφτίσει το παιδί Homo », είπε.

Ως αποτέλεσμα, δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονικό σημείο στο οποίο προήλθε ο Homo . Αντίθετα, το γένος Homo εμφανίστηκε περίπου πριν από 2 έως 3 εκατομμύρια χρόνια, είπε ο White.

Εξελίσσεται στην Αφρική

Από τη δεκαετία του 1970, ερευνητές στην Αφρική έχουν ανακαλύψει απολιθώματα που έχουν αποδώσει σε ένα άλλο αρχαίο είδος, τον Homo rudolfensis, γεγονός που αμφισβητεί την ιδέα ότι ο H. habilis ήταν ο πρώτος Homo .

Ο H. rudolfensis φαίνεται να ήταν σωματικά πολύ μεγαλύτερος, είχε μεγαλύτερο εγκέφαλο και πιο επίπεδη δομή προσώπου από τον H. habilis , γεγονός που μπορεί να τον έκανε να μοιάζει περισσότερο με σύγχρονο άνθρωπο.

Τα απολιθώματά του έχουν περίπου την ίδια ηλικία με τον H. habilis - έως και 2,4 εκατομμύρια χρόνια. Αλλά «υπάρχει μόνο ένα πραγματικά καλό απολίθωμα αυτού του Homo rudolfensis », σύμφωνα με το Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Smithsonian , επομένως οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν αν ο H. rudolfensis είναι ένας ασυνήθιστος H. habilis ή ακόμα και ένας Αυστρολοπίθηκος με μεγαλύτερο από το συνηθισμένο εγκέφαλο.

Ο παλαιοανθρωπολόγος Ρικ Ποτς , επικεφαλής του προγράμματος «Ανθρώπινη Προέλευση» του Ινστιτούτου Σμιθσόνιαν, δήλωσε ότι ακόμη παλαιότερα απολιθώματα από την Αφρική φαίνεται να προέρχονται από το γένος Homo και μπορεί να προηγούνται και των δύο αυτών ειδών.

Τα παλαιότερα από αυτά τα απολιθώματα χρονολογούνται περίπου 2,8 εκατομμύρια χρόνια πριν , αλλά είναι μόνο θραύσματα - μερικά οστά γνάθου και μερικά δόντια - επομένως δεν επαρκούν για να διαπιστωθεί εάν προέρχονται από ένα διαφορετικό, ανώνυμο είδος Homo , είπε. Μια μελέτη του 2025 βρήκε επιπλέον δόντια που χρονολογούνται σε 2,59 εκατομμύρια και 2,78 εκατομμύρια χρόνια, τα οποία μπορεί επίσης να ανήκουν σε αυτό το μυστηριώδες πρώιμο είδος Homo .

Επομένως, είναι πιθανό το πρώτο ανθρώπινο είδος να μην έχει ακόμη βρεθεί. «Υπάρχει πολύς ενθουσιασμός, αλλά υπάρχει και μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με την προσπάθεια να ανακαλύψουμε περισσότερα για την προέλευση του γένους Homo », δήλωσε ο Potts.

Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα livescience

https://www.livescience.com/archaeology/human-evolution/what-was-the-first-human-species