Ένα αστέρι εκρήγνυται...

Οι αστρονόμοι πριν από λίγες ημέρες παρακολούθησαν ένα αστέρι να εκρήγνυται - και είδαν το εσωτερικό του να εκτίθεται. Για πρώτη φορά στην ιστορία, οι επιστήμονες είχαν την ευκαιρία να δουν απευθείας το εσωτερικό ενός αστεριού τη στιγμή που έγινε σουπερνόβα - αποκαλύπτοντας εσωτερικά στρώματα που μέχρι τώρα υπήρχαν μόνο θεωρητικά. 

Ένα τεράστιο αστέρι 2,2 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά έφτασε στο τέλος της ζωής του και εξερράγη σε μια λαμπρή έκρηξη φωτός. Αλλά κάτι δεν πήγαινε καλά. Όταν οι ερευνητές ανέλυσαν το φάσμα του φωτός από την έκρηξη, δεν είδαν τα συνηθισμένα ελαφρύτερα στοιχεία όπως το υδρογόνο, το ήλιο ή το οξυγόνο. Αντ' αυτού, είδαν πυρίτιο. Θείο. Αργό. Στοιχεία που κανονικά είναι θαμμένα βαθιά μέσα στον πυρήνα ενός αστεριού. Αυτό δεν υποτίθεται ότι ήταν δυνατό. Σύμφωνα με τα αστρικά μοντέλα, τα τεράστια αστέρια - αυτά που έχουν τουλάχιστον οκτώ φορές τη μάζα του Ήλιου μας - είναι στρωματοποιημένα σαν κρεμμύδια. Οι πυρήνες τους είναι γεμάτοι με βαριά στοιχεία όπως ο σίδηρος, ενώ προοδευτικά ελαφρύτερα στρώματα πυριτίου, οξυγόνου και άνθρακα βρίσκονται από πάνω. Το υδρογόνο και το ήλιο σχηματίζουν τα εξωτερικά κελύφη. Αυτά τα εξωτερικά στρώματα συνήθως κρύβουν τα πάντα από κάτω. 

Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι το αστέρι εκτίναξε βίαια τα εξωτερικά του στρώματα στα τελικά στάδια της ζωής του - όχι μόνο το υδρογόνο και το ήλιο, αλλά ακόμη και τα μεσαία κελύφη που κρύβουν το βαθύτερο εσωτερικό. Είναι πιθανό η ακραία αστάθεια σε αστέρια με μάζα πάνω από 100 φορές τη μάζα του Ήλιου μας θα μπορούσε να προκαλέσει αυτό το είδος αποβολής. Ενώ παρόμοιες «εκρήξεις πριν από την έκρηξη» έχουν παρατηρηθεί σε άλλα αστέρια, αυτή είναι η πρώτη φορά που έχουν εκθέσει την εσωτερική δομή τόσο καθαρά. 

Ο σουπερνόβα ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά από το Zwicky Transient Facility στην Καλιφόρνια. Μέσα σε 24 ώρες, οι αστρονόμοι πυροδότησαν ταχείες παρατηρήσεις παρακολούθησης με το Αστεροσκοπείο Keck της Χαβάης και κατέγραψαν τη φωτεινή υπογραφή πριν η έκρηξη εξασθενίσει. 

Αυτή η ταχύτητα ήταν κρίσιμη. Οι σουπερνόβα εξελίσσονται γρήγορα, μερικές φορές σε λίγες μόνο ώρες, και μόλις το υλικό του αστεριού διασταλεί και κρυώσει, τα βαθύτερα στρώματα εξαφανίζονται από την οπτική γωνία.

Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα Black Hole

Schulze, Steve, et al. “Extremely Stripped Supernova Reveals a Silicon and Sulfur Formation Site.” Nature

Credit: Keck Observatory/Adam Makarenkohttps://x.com/konstructivizm/status/1960174612341526914