Η Συνθήκη των Σεβρών, Ιούλιος-Αύγουστος 1920

Το Μαντράκι Κω,  τη δεκαετία '20. Το 1920 γίνεται η υπογραφή της ατυχήσασας Συνθήκης των Σεβρών.

Στις 28 Ιουλίου/10 Αυγούστου (με το νέο Γρηγοριανό ημερολόγιο) του 1920 υπογράφτηκε στη Γαλλική πόλη των Σεβρών (Sèvres) Συνθήκη, στην οποία συναντιούνταν  δυο  διαδοχικές παραιτήσεις δικαιωμάτων κυριότητας επί των Δωδεκανήσων. 

Η πρώτη αναφερόταν στην παραίτηση των οθωμανικών δικαιωμάτων υπέρ της Ιταλίας και η δεύτερη στην παραίτηση της Ιταλίας υπέρ της Ελλάδας όλων των δικαιωμάτων και τίτλων της στα Δωδεκάνησα. 

Για τη Ρόδο η Συνθήκη προέβλεπε 15ετές αυτόνομο καθεστώς υπό την κυριαρχία της Ιταλίας και αμέσως μετά με δημοψήφισμα ο Ροδιακός λαός θα αποφάσιζε για το μελλοντικό του καθεστώς. Η τύχη του Καστελλόριζου εξαρτιόταν από την παραχώρηση της απέναντι Μικρασιατικής ακτής. Αν η ακτή αυτή παρέμενε στην Τουρκία, τότε το νησί θα ανήκε στην Ελλάδα. 

Άξιο ιδιαίτερης προσοχής ήταν το άρθρο 7 της Συνθήκης που προέβλεπε ότι η Ελλάδα παραχωρούσε στην Ιταλική Αρχαιολογική της Αθήνας το δικαίωμα να διενεργήσει για μια 15ετία ανασκαφές στο Ασκληπιείο της Κω, συμμορφούμενη προς τις διατάξεις του Ελληνικού νόμου. Η Συνθήκη των Σεβρών θεωρήθηκε ως το μεγαλύτερο διπλωματικό κατόρθωμα του Ελευθερίου Βενιζέλου και έκαμε τους Κώους, όπως και όλους τους Δωδεκανησίους, να αισθανθούν πραγματική ανακούφιση και ασυγκράτητο ενθουσιασμό, γιατί η πολυπόθητη πια ένωση των νησιών μας με την Ελλάδα πραγματοποιείτο με τον πλέον ικανοποιητικό τρόπο.

 Το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης Κω με επικεφαλής τον Δήμαρχο Αντωνάκη Ιππ. Ιωαννίδη στις 6/19 Αυγούστου του 1920 θα ψηφίσει πίστωση 50.000 λιρεττών «δια την μεγαλοπρεπεστέραν δεξίωσιν της προσεχούς εγκαταστάσεως των Ελληνικών Αρχών» και θα ορίσει επιτροπή για να συντάξει το σχετικό πρόγραμμα υποδοχής με κάθε λεπτομέρεια. 

Είναι αξιοσημείωτο ότι για να δώσουν μεγάλη έμφαση στο γεγονός της υπογραφής της Συνθήκης των Σεβρών οι Ιταλοί έστειλαν στο νησί τον Βασιλικό τους Επίτροπο για να μεταφέρει με την επίσημη ιδιότητά του τη χαρμόσυνη είδηση της εθνικής αποκατάστασης των Κώων. Προσυπογράφονται, μάλιστα, και τα πρακτικά των ιστορικών εκείνων συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου τόσο από τον Ιταλό Φρούραρχο της Κω όσο και από Οθωμανούς ακόμη δημοτικούς συμβούλους, που επιβεβαίωναν κατ’ αυτόν τον τρόπο τη θέλησή τους να συνταυτίσουν τις τύχες τους με εκείνες των Κώων, κάτω από  την Ελληνική Διοίκηση. 

Η Ιταλία ωστόσο εκμεταλλευόμενη τη νέα κατάσταση που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα, εξαιτίας της ήττας του Βενιζέλου στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920, θα αναγγείλει ότι η Συνθήκη των Σεβρών πρέπει να αναθεωρηθεί.

Γεωδίφης

Πηγές:

1. Ιστορία της Νήσου Κω- Β.Χατζηβασιλείου,1990.

2. Παλιές φωτογραφίες της Κω/φβ