Ο τορπιλισμός της «Έλλης» στην Τήνο
Η στιγμή της έκρηξης μιας εκ των τορπιλών στην προβλήτα του λιμανιού της Τήνου, στις 15 Αυγούστου 1940. Η Έλλη διακρίνεται στη δεξιά πλευρά του στύλου.Φωτογραφία από το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό.
Ο τορπιλισμός της «Έλλης» στην Τήνο
Στις 15 Αυγούστου 1940, ανήμερα του εορτασμού της Κοίμησης της Θεοτόκου, βυθίζεται αγκυροβολημένο στο λιμάνι της Τήνου, όπου βρισκόταν σημαιοστολισμένο για να αποδώσει τιμές, το ελληνικό καταδρομικό «Έλλη» από τορπίλη του ιταλικού υποβρυχίου Delfino, το οποίο έστειλε από τη Λέρο ο διοικητής της Δωδεκανήσου και τετράρχης του φασισμού De Vecchi.Νεκροί 9 ναύτες του πληρώματος και 24 τραυματίες. Η άνανδρη και απρόκλητη αυτή πράξη της φασιστικής Ιταλίας αποκάλυψε τις επιθετικές της προθέσεις κατά της Ελλάδας. Η εποποιία του ΄40 άρχιζε.
Το Έλλη (ΒΠ Κ/Δ ΕΛΛΗ) ήταν καταδρομικό πλοίο, που άνηκε στον στόλο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού. Πήρε το όνομά του από τη ναυμαχία της Έλλης που είχε λάβει χώρα στη διάρκεια του Α' Βαλκανικού Πολέμου.
Η αιτία του τορπιλισμού
Ο Τσιάνο στο ημερολόγιό του μιλάει για ένα αγνώστου εθνικότητας υποβρύχιο που βύθισε ένα ελληνικό πολεμικό. Το αποδίδει στην επιθετική ιδιοσυγκρασία του κυβερνήτη των Δωδεκανήσων Cesare Maria De Vecchi . Την επόμενη ημέρα του επεισοδίου άγνοια εξέφρασε και ο εκπρόσωπος του Ιταλικού Υπουργείου Εξωτερικών και απέδωσε το συμβάν σε πρωτοβουλία των Άγγλων που ήθελαν να προκαλέσουν αναταραχή στα Βαλκάνια. Σε σχετική ερώτηση του Γερμανού Ναυτικού Ακόλουθου στη Ρώμη προς το Αρχηγείο του Ιταλικού Πολεμικού Ναυτικού, το τελευταίο του απάντησε πως δεν υπήρξε καμία αναφορά εκ μέρους κάποιου Ιταλικού υποβρυχίου. Στο Πολεμικό Ημερολόγιο του Αρχηγείου υπεύθυνο θεωρείται ένα άγνωστο υποβρύχιο.
Μέχρι το 1972 η ημιεπίσημη ιταλική ιστοριογραφία έτσι περιέγραφε το συμβάν. Ωστόσο ο Cesare Maria De Vecchi στα 1960 δημοσίευσε σε Ιταλική εφημερίδα τα απομνημονεύματά του και αποκάλυπτε μέρος του παρασκηνίου των γεγονότων: την ευθύνη την είχε ο κυβερνήτης του υποβρυχίου. Ο Mario Cervi το 1972 σε μελέτη του για τον Ελληνοιταλικό πόλεμο ανάφερε πως: ο Μουσολίνι είχε επηρεαστεί από τις ψευδείς αναφορές του De Vecchi σχετικά με την παρουσία αγγλικών πολεμικών πλοίων στο Αιγαίο. Έτσι έδωσε εντολή στον Αρχηγό του Ιταλικού Ναυτικού Ντομένικο Καβανιάρι να επιλέξει έναν αξιόπιστο πλοίαρχο υποβρυχίου από τα Δωδεκάνησα με σκοπό να πλήξει τις εμπορικές μεταφορές στο Αιγαίο και να βυθίσει κάθε πλοίο ύποπτο για λαθρεμπόριο. Ο Καβανιάρι διαβίβασε την εντολή στον Διοικητή των Ναυτικών δυνάμεων στα Δωδεκάνησα στις 14 Αυγούστου και την παρουσίασε στον De Vecchi . Ο τελευταίος επέλεξε για την αποστολή τον ανθυποπλοίαρχο Γκιουζέπε Αϊκάρντι που είχε το σκάφος του στη Λέρο. Του έδωσε εντολή να αναχωρήσει άμεσα για την περιοχή μεταξύ Τήνου και Σύρου. Ο Αϊκάρντι φτάνοντας στην Τήνο και στο λιμάνι της, επέλεξε τον πιο σημαντικό στόχο που ήταν το αγκυροβολημένο πολεμικό πλοίο προσδοκώντας και προαγωγή.
Το 1950 στα πλαίσια των πολεμικών επανορθώσεων και σε αντικατάσταση αυτού η Ιταλία παραχώρησε στην Ελλάδα το Καταδρομικό Eugenio Di Savoia, το οποίο μετονομάστηκε σε Έλλη II (C-24) τον Ιούνιο του 1951 όπου και ύψωσε την Ελληνική σημαία. Παρέμεινε σε υπηρεσία έως το 1973.
Γεωδίφης
Πηγές:
1.Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό
2. Απομνημονεύματα De Vecchi
3.Βικιπαίδεια
4. Παλιές φωτογραφίες της Κω/φβ
5.Ο τορπιλισμός του «Έλλη» (15 Αυγούστου 1940)
https://www.historical-quest.com/112-archive/20os-aionas-ellada/83-o-torpilismos-tou-elli.html?srsltid=AfmBOop1I77KniBJwEpwHq8E8FIAP8kpYsqwVCJh2CjahHTVHCJuazAT