Οι καναδικοί υγρότοποι είναι θησαυροί που αξίζουν προστασία
Αν και ο Καναδάς είναι συχνά γνωστός ως χώρα των λιμνών, είναι επίσης μια χώρα υγροτόπων. Εκτεινόμενοι σαν κολιέ από σμαράγδια, ζαφείρια και ρουμπίνια σε όλο το καναδικό τοπίο, οι υγρότοποι καλύπτουν το 14% της καναδικής χερσαίας μάζας, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν διπλάσια έκταση από τις λίμνες.
Ο Καναδάς φιλοξενεί το 1/4 των εναπομενόντων υγροτόπων του κόσμου , ωστόσο αυτοί παραμένουν σαν κρυμμένοι θησαυροί τους οποίους οι περισσότεροι Καναδοί σπάνια σκέφτονται.
Η σημασία των υγροτόπων για ένα βιώσιμο μέλλον έχει αναγνωριστεί διεθνώς. Η Σύμβαση για τους Υγροτόπους - που συχνά αποκαλείται Σύμβαση Ραμσάρ-, η οποία υπογράφηκε το 1971 στην ιρανική πόλη Ραμσάρ, υποστηρίζει τη διεθνή συνεργασία και την εθνική δράση για τη διατήρηση των υγροτόπων.
Πρόσφατα αντιπροσωπείες από τα συμβαλλόμενα μέρη της σύμβασης, συμπεριλαμβανομένου του Καναδά, συγκεντρώθηκαν στους Καταρράκτες Βικτώρια της Ζιμπάμπουε για τη 15η Διάσκεψη των Μερών .
Παρά τις δεκαετίες προσπαθειών, οι υγρότοποι εξακολουθούν να απειλούνται σε όλο τον κόσμο. Οι εκπρόσωποι εργάστηκαν για να χαράξουν μια πορεία προς τα εμπρός που θα αναβαθμίσει περαιτέρω τους υγροτόπους στην παγκόσμια συνείδηση, τονίζοντας την ανάγκη προστασίας αυτών των οικοσυστημάτων και επίτευξης των διεθνών στόχων για την προστασία της βιοποικιλότητας και την επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής.
Ο Καναδάς διαθέτει επί του παρόντος 37 υγροτόπους Διεθνούς Σημασίας βάσει της Σύμβασης Ραμσάρ, οι οποίοι καλύπτουν περισσότερα από 13 εκατομμύρια εκτάρια . Ωστόσο, πολλοί από τους υγροτόπους του Καναδά παραμένουν απροστάτευτοι .
Υγρότοποι του Καναδά
Ο όρος «υγρότοπος» συνήθως δημιουργεί την εικόνα μιας ρηχής λίμνης που πλαισιώνεται από πτηνά. Στην πραγματικότητα, οι καναδικοί υγρότοποι διατίθενται σε μια ποικιλία σχημάτων και μεγεθών , τα οποία παρέχουν πολύτιμες υπηρεσίες. Αυτά τα έλη με καλαμιές παρέχουν εξαιρετικά σημαντικό βιότοπο και αποθήκευση νερού , ιδιαίτερα στα Λιβάδια, στο νότιο Οντάριο και στο Κεμπέκ.
Η συντριπτική πλειοψηφία των υγροτόπων του Καναδά αποτελείται από βάλτους, τέματα και έλη, τα περισσότερα από τα οποία περιέχουν επίσης βαθιά αποθέματα οργανικών εδαφών που ονομάζονται τύρφη. Οι βάλτοι μπορεί να μοιάζουν με τεράστια βρυώδη χαλιά. Αλλά μπορούν επίσης να μοιάζουν πολύ με δάση, κρύβοντας τα υγρά εδάφη τους κάτω από ένα θόλο δέντρων.
Αυτή η ποικιλομορφία των υγροτόπων συμβάλλει στην αξία τους. Στη διεπαφή μεταξύ χερσαίων και υδάτινων οικοσυστημάτων, οι υγρότοποι αποτελούν συχνά θερμά σημεία βιοποικιλότητας .
Φιλοξενούν παράξενα και υπέροχα είδη, συμπεριλαμβανομένων σαρκοφάγων φυτών όπως ηλιαχτίδες κά. Και αν πεινάτε, οι τυρφώνες είναι ένα εξαιρετικό μέρος για να μαζέψετε μούρα.
Συνυφασμένοι με το βόρειο τοπίο, οι υγρότοποι υποστηρίζουν επίσης εμβληματικά καναδικά είδη όπως οι κάστορες, οι άλκες και τα δασικά καριμπού και αποτελούν βασικούς βιότοπους για υδρόβια πτηνά και άλλα αποδημητικά πουλιά.
Η διατήρηση των υγροτόπων αποτελεί επίσης βασική στρατηγική μετριασμού των πλημμυρών . Τα όμβρια ύδατα μπορούν να γεμίσουν τους πόρους σε βρυώδη τυρφώδη εδάφη ή να εξαπλωθούν σε όλη την επίπεδη έκταση των βάλτων, μειώνοντας τις μέγιστες ροές και συμβάλλοντας στην προστασία των κατάντη υποδομών. Καθώς η ροή του νερού επιβραδύνεται, η ποιότητα του νερού μπορεί επίσης να βελτιωθεί. Τα ιζήματα έχουν χρόνο να καθιζάνουν, ενώ τα φυτά και τα μικρόβια μπορούν να απομακρύνουν την περίσσεια θρεπτικών συστατικών.
Αποθήκευση άνθρακα
Τις τελευταίες δεκαετίες, οι υγρότοποι έχουν τραβήξει τη διεθνή προσοχή για τον ρόλο τους στην αποθήκευση άνθρακα. Τα ιζήματα και το έδαφος που έχουν κατακλυστεί από νερό οδηγούν σε αργούς ρυθμούς αποσύνθεσης. Όταν τα φυτικά υπολείμματα πέφτουν σε έναν υγρότοπο, συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου, δημιουργώντας μια τράπεζα άνθρακα που μπορεί να αποθηκευτεί για χιλιετίες.
Οι τυρφώνες είναι ιδιαίτερα καλές στη συσσώρευση άνθρακα, καθώς φιλοξενούν φυτά που αποσυντίθενται εγγενώς αργά. Εξαιτίας αυτού, οι τυρφώνες αποθηκεύουν διπλάσιο άνθρακα από τα δάση του κόσμου . Η διατήρηση αυτού του άνθρακα αποθηκευμένου σε εδάφη υγροτόπων και μακριά από την ατμόσφαιρα είναι σημαντική για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής .
Ωστόσο, η συσσώρευση άνθρακα στους υγροτόπους είναι αργή. Πολλά από αυτά τα οικοσυστήματα έχουν προσθέσει άνθρακα σε αυτήν την τράπεζα από την τελευταία εποχή των παγετώνων. Το σκάψιμο μέσα από μέτρα τύρφης είναι σαν να ταξιδεύεις πίσω στο χρόνο, με τις αποθέσεις στον πυθμένα συχνά χιλιάδων ετών.
Αυτό σημαίνει ότι ο άνθρακας που αποθηκεύεται στους υγροτόπους δεν μπορεί να ανακτηθεί κατά τη διάρκεια της ανθρώπινης ζωής. Μόλις χαθεί, θα περάσουν πολλές γενιές πριν μπορέσει να επιστραφεί η πλήρης αξία αυτού του θησαυρού.
Η οικονομική αξία του φιλτραρίσματος του νερού και της αποθήκευσης άνθρακα που παρέχουν οι καναδικοί υγρότοποι έχει εκτιμηθεί σε 225 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως . Είναι σαφές ότι οι υγιείς υγρότοποι συμβάλλουν στην ευημερία της κοινωνίας.
Αλλά εξίσου σημαντικά, αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο του καναδικού τοπίου. Οι υγρότοποι είναι συνυφασμένοι με τα δάση, τα χωράφια, τις λίμνες και τώρα ακόμη και τις πόλεις .Συνδέουν με τη γη και το νερό. Είναι μέρη θαύματος και πνευματικής σύνδεσης.
Επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής
Παρά την αξία τους, οι υγρότοποι στον Καναδά αντιμετωπίζουν πολλές απειλές. Στις νότιες περιοχές του Καναδά, οι περισσότεροι υγρότοποι έχουν ήδη χαθεί λόγω αποστράγγισης για τη γεωργία και την αστική ανάπτυξη . Βορειότερα, έως και το 98% των καναδικών τυρφώνων παραμένουν άθικτοι.
Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή και η αξιοποίηση των πόρων ήδη επιδεινώνουν τη διαταραχή και την απώλεια υγροτόπων. Οι αυξανόμενες θερμοκρασίες έχουν συμβάλει σε μεγαλύτερες και πιο σοβαρές πυρκαγιές που επηρεάζουν επίσης τους τυρφώνες και οδηγούν σε μεγάλες εκπομπές άνθρακα .
Το λιώσιμο του μόνιμα παγωμένου εδάφους αλλάζει περαιτέρω τα τοπία των υγροτόπων και τον τρόπο λειτουργίας τους. Η θέρμανση επιτρέπει επίσης την επέκταση της γεωργίας προς τα βόρεια, με πιθανότητα απώλειας ακόμη μεγαλύτερης έκτασης υγροτόπων λόγω αποστράγγισης.
Η εξόρυξη φυσικών πόρων συμβάλλει περαιτέρω στη διατάραξη των υγροτόπων, συχνά με απροσδόκητες συνέπειες. Η γεωλογική εξερεύνηση που χρησιμοποιείται για τη χαρτογράφηση των αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου έχει αφήσει ένα δίκτυο άνω του ενός εκατομμυρίου χιλιομέτρων γραμμικής δασικής εκχέρσωσης κατά μήκος του βόρειου δάσους, μεγάλο μέρος του οποίου διασχίζει τυρφώνες.
Αυτό έχει συμβάλει στη μείωση των πληθυσμών καριμπού των δασών και έχει οδηγήσει σε αυξήσεις στις εκπομπές μεθανίου από αυτά τα οικοσυστήματα.
Η εξόρυξη συχνά περιλαμβάνει περιφερειακή αποστράγγιση ή εκσκαφή τυρφώνων, με αποτέλεσμα την απώλεια των υπηρεσιών τους. Η πρόσφατη ώθηση για επιτάχυνση της παραγωγής κρίσιμων ορυκτών στον Καναδά θέτει σε κίνδυνο τεράστιες περιοχές των υγροτόπων.
Η έρευνα για την αποκατάσταση υγροτόπων βρίσκεται σε εξέλιξη, με ορισμένα πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα. Ωστόσο, δεδομένης της μακράς χρονικής κλίμακας ανάπτυξης των υγροτόπων, η αποφυγή των διαταραχών εξαρχής είναι ο καλύτερος τρόπος για την προστασία των υγροτόπων .
Ως διαχειριστές του ενός τετάρτου των θησαυρών των υγροτόπων του κόσμου, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι απλοί Καναδοί πολίτες πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι υγρότοποι προστατεύονται και διατηρούνται για ένα καλύτερο μέλλον.
Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα The Conversation
https://phys.org/news/2025-07-canadian-wetlands-treasures.html#google_vignette
https://theconversation.com/canadian-wetlands-are-treasures-that-deserve-protection-261433