Μια δημοκρατία μπορεί να διαρκέσει μόνο 200 χρόνια. Τουλάχιστον, αυτό ισχύει σύμφωνα με τον ιστορικό του 18ου αιώνα Αλεξάντερ Τίτλερ. Ισχυρίστηκε ότι οι δημοκρατίες ακολουθούν πάντα ένα προβλέψιμο μοτίβο και είναι καταδικασμένες να καταλήξουν σε υποδούλωση...
Ο Τίτλερ ήταν Σκωτσέζος δικαστής, συγγραφέας και καθηγητής Παγκόσμιας Ιστορίας, καθώς και Ελληνικών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Αφού μελέτησε δεκάδες πολιτισμούς, παρατήρησε μερικά ενδιαφέροντα μοτίβα...
Πίστευε ότι οι δημοκρατίες εξελίχθηκαν φυσικά από την αρχική αρετή στην τελική διαφθορά και παρακμή. Στην αρχαία Ελλάδα, για παράδειγμα, υποστήριξε ότι «το πατριωτικό πνεύμα και η αγάπη για την ευφυή ελευθερία... διαφθάρηκαν σταδιακά καθώς το έθνος προόδευε σε δύναμη και λαμπρότητα».
Μια καθαρή δημοκρατία ήταν μια «χίμαιρα» ή μια «ουτοπική θεωρία»- δεν υπήρξε ποτέ και δεν θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει επειδή μια δημοκρατία βασιζόταν στην αρετή των πολιτών της για να λειτουργήσει σωστά. Βασικά, χωρίς μια τέλεια κοινωνία πολιτών, μια δημοκρατία εκφυλίζεται σε μια χειρότερη μορφή διακυβέρνησης.
Οι Δημοκρατίες είχαν επίσης αυτό το πρόβλημα, και οι άνθρωποι που απογοητεύτηκαν από το να φανταστούν μια εύρυθμη δημοκρατία φαντάζονταν «μια δημοκρατία όχι ανθρώπων, αλλά αγγέλων»
Όλες οι κυβερνήσεις, σύμφωνα με τον Τάιτλερ, λειτουργούσαν στην πραγματικότητα είτε ως μοναρχίες είτε ως ολιγαρχίες, ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίο εκλέγονταν οι ηγέτες τους. Μόλις αναλάβει ένας ηγέτης, ο λαός πρέπει να υπακούει. Οι δημοκρατίες δεν αποτελούν εξαίρεση.
Οι ψηφοφόροι στις δημοκρατίες επηρεάζονταν πάντα από τη «πιο χυδαία διαφθορά και δωροδοκία», αλλά από τη στιγμή που οι ηγέτες ανήλθαν στην εξουσία, αυτοί οι ηγέτες δεν ενεργούσαν πλέον προς το συμφέρον του λαού. Ο λαός έπρεπε να υποταχθεί στην κυριαρχία του «σαν να βρισκόταν υπό την κυριαρχία ενός μονάρχη».
Ο Τίτλερ παρατήρησε επίσης κάποιες εντυπωσιακές ομοιότητες σχετικά με το πώς καταλήγουν οι δημοκρατίες. Οι δημοκρατίες καταρρέουν πάντα με τον ίδιο τρόπο - κακή νομισματική πολιτική.
Ο Τίτλερ γράφει: «Η πλειοψηφία ψηφίζει πάντα τους υποψηφίους που υπόσχονται τα περισσότερα οφέλη από το δημόσιο ταμείο, με αποτέλεσμα μια δημοκρατία να καταρρέει πάντα λόγω χαλαρής δημοσιονομικής πολιτικής, ακολουθούμενη πάντα από μια δικτατορία»
Από τη δημοκρατία στη δικτατορία φαίνεται σαν ένα μεγάλο άλμα, αλλά ο Τίτλερ παρουσίασε τα βήματα που ακολουθούν πάντα αυτοί οι πολιτισμοί-αυτός είναι ο «Κύκλος Τίτλερ» και διαρκεί περίπου 200 χρόνια. Οι πολιτισμοί χωρίζονται σε μια σειρά από στάδια, με το καθένα να οδηγεί αναπόφευκτα στο επόμενο στάδιο.
Τα στάδια είναι τα εξής: «Από τη δουλεία στην πνευματική πίστη· πνευματική πίστη στο μεγάλο θάρρος· θάρρος στην ελευθερία· ελευθερία στην αφθονία· αφθονία στον εγωισμό· εγωισμός στην εφησυχασμό· εφησυχασμός στην απάθεια· απάθεια στην εξάρτηση· εξάρτηση πίσω στη δουλεία».
Αρχικά, οι πολιτισμοί ξεκινούν υποδουλωμένοι σε ανώτερους - σκεφτείτε το αποικιακό παρελθόν της Αμερικής ή την υποδούλωση του Ισραήλ στην Αίγυπτο. Αλλά μετά από μια θαρραλέα επανάσταση, η ελευθερία επιτυγχάνεται.
Και μέσω της ελευθερίας επιτυγχάνεται μεγάλη αφθονία-ένας πολιτισμός γίνεται πλούσιος και ισχυρός. Ο εγωισμός και η εφησυχασμός παραμονεύουν, ωστόσο, στη γωνία. Εδώ ξεκινά η παρακμή.
Ο Τίτλερ ισχυρίζεται ότι ο πλούτος ενός έθνους είναι αυτός που αποδυναμώνει τον λαό του: «Είναι ένας νόμος της φύσης στον οποίο καμία εμπειρία δεν έχει ποτέ προσφέρει εξαίρεση, ότι το αυξανόμενο μεγαλείο και η χλιδή ενός έθνους πρέπει να εξισορροπούνται από την παρακμή των ηρωικών του αρετών».
Η έλλειψη αρετής μέσα σε ένα έθνος οδηγεί στην εξατομίκευσή του. Η απάθεια απέναντι στον συνάνθρωπό του - και στο σύστημα στο σύνολό του - είναι συνηθισμένη. Στη συνέχεια, οι τύραννοι έχουν την άδεια να καταλάβουν τον έλεγχο. Αυτό τελικά επαναφέρουν ένα έθνος στο στάδιο της δουλείας.
Ο Κύκλος του Τίτλερ υποδεικνύει την αναπόφευκτη εκτροπή των δημοκρατιών σε τυραννίες, μια παρατήρηση που επεσήμαναν και άλλοι στοχαστές όπως ο Αριστοτέλης. Ήταν όμως σωστή η θεωρία του Τάιτερ; Είναι η δημοκρατία καταδικασμένη να αποτύχει μετά από μερικές εκατοντάδες χρόνια; Πού βρισκόμαστε τώρα στον κύκλο;
Μια συλλογή Χρήσιμων Γνώσεων που έχτισαν τον Δυτικό Πολιτισμό. Μια σύγχρονη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας.
https://x.com/realAtlasPress/status/1927712680934089105
