Η ανάθεση της Δημαρχίας Κω σε Ιταλό Δήμαρχο Podestá, 26η Μαίου 1925

Η ανάθεση της Δημαρχίας Κω σε Ιταλό Δήμαρχο Podestá με κυβερνητικό διάταγμα, Μάιος, 1925.

Μετά την ανάληψη των καθηκόντων του Κυβερνήτη (Governatore)  των Δωδεκανήσων  από το γερουσιαστή Mario Lago, τον Νοέμβριο του 1922, οι αντιπρόσωποι των Κοινοτικών Σωματείων της Κω θα συνέλθουν στις 25 Φεβρουαρίου του 1923 και θα συντάξουν ένα υπόμνημα διαμαρτυρίας προς την Ιταλική Κυβέρνηση, με το οποίο θα διαδηλώνουν την ακλόνητη απόφαση του λαού για ένωση της ιστορικής πατρίδας του Ιπποκράτη με την Ελλάδα και θα εξουσιοδοτήσουν τον Δήμαρχο Αντώνιο Ιπποκράτους Ιωαννίδη να μεταβεί με αντιπροσωπεία την 1η Μαρτίου του 1923 στη Ρόδο για να επιδώσει το υπόμνημα στον Κυβερνήτη. 

Ο Mario Lago παίρνοντας το υπόμνημα στα χέρια του απάντησε δυσαρεστημένος: «Βρισκόμαστε στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου δικαιωματικά, όπως βρίσκονται σ’ αυτή και οι άλλες Μεγάλες Δυνάμεις!». Μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης (24-7-1923) και ως τα τέλη εκείνης της χρονιάς ο Αντώνιος Ιωαννίδης θα παυθεί, με εντολή του Lago, από το αξίωμα του εκλεγμένου Δημάρχου των Κώων και τη θέση του θα καταλάβει ο φραγκολεβαντίνος Alessandro Brunetti από τη Σμύρνη.

Ακολούθησε και η νομική προσάρτηση των νησιών στην Ιταλία (6-8-1924), που σηματοδότησε την πλήρη κυριαρχία της στα Δωδεκάνησα, τα οποία τώρα ονομάζονταν  «Κτήση» (Possedimento), οπότε με το Κυβερνητικό Διάταγμα της 26ης Μαΐου του 1925 η Δημαρχία της Κω, όπως και των άλλων Δωδεκανήσων, απόκτησε  και de jure την ονομασία Podesteria και ο Δήμαρχός της επίσημα πια Podestá. Τόσο ο Δήμαρχος όσο και το τετραμελές Συμβούλιό του διορίζονταν στο εξής από τον Κυβερνήτη. Ο Δήμαρχος, που συνήθως ασκούσε και τα καθήκοντα του διοικητή της Κω, έπρεπε να έχει τη μεγάλη ιταλική υπηκοότητα (Sudditanza). 

Οι Σύμβουλοι μπορούσαν να μην είχαν την υπηκοότητα αυτή, διορίζονταν όμως πάντοτε από τον Κυβερνήτη και αντιπροσώπευε ο καθένας τους τις κοινότητες: ιταλική, μουσουλμανική, εβραϊκή και «ορθόδοξη» - όπως χαρακτηριστικά τόνιζαν όλα γενικά τα ιταλικά κυβερνητικά διατάγματα - που αγνοούσαν τον όρο: «Ελληνική Κοινότητα». Παράλληλα καθιερώθηκε και ο θεσμός του Επιθεωρητή των Δήμων σε όλα τα νησιά. Ο Επιθεωρητής είχε την εξουσία να παρακολουθεί την πολιτεία του Δημάρχου, να ελέγχει κάθε πόρο και δαπάνη του Δήμου και να καθορίζει τις επιχορηγήσεις που έπρεπε να δοθούν στα Σχολεία των Κοινοτήτων. 

Μετά το 1937 οι μέχρι τότε εκλεγμένοι (με πρόχειρα ψηφοδέλτια και μετά από έγκριση της εκλογής τους από τους Ιταλούς)  Δήμαρχοι (Sindaco) στα χωριά, θα αντικατασταθούν και αυτοί από τους διορισμένους Podestá.

Γεωδίφης

Πηγή:

Ιστορία της νήσου Κω-Β.Χατζηβασιλείου,1990