Κρακατόα: Το μυστήριο του 1883

Έκρηξη Κρακατόα το 1883. Από: Βιβλιοθήκες του Πανεπιστημίου του Λέιντεν.

Στην ήσυχη συνοικία Βάσε της Ουάσινγκτον, το βράδυ της 27ης Αυγούστου 1883 πρέπει να έμοιαζε σαν να ήταν βγαλμένο από μυθιστόρημα μυστηρίου.

Ο λοχίας ΜακΝτόναλντ του αστυνομικού τμήματος του Βάσε έλαβε αναφορά από τον αστυφύλακα Τόνκιν. Ο Τόνκιν ισχυρίστηκε ότι άκουσε τον βαθύ κρότο «ενός μεγάλου πυροβόλου» που ερχόταν από τα βορειοδυτικά πολλές φορές καθ' όλη τη διάρκεια του απογεύματος. Ωστόσο, δεν υπήρχε κανένα πλοίο στο οπτικό πεδίο και καμία εξήγηση.

Ο μεθοδικός και σχολαστικός λοχίας ξεκίνησε έρευνα. Αλλά η πηγή του ήχου ήταν τόσο αόριστη όσο και ανησυχητική. Αυτό που δεν γνώριζε η αστυνομία ήταν ότι δεν είχαν να κάνουν με μια τοπική ιδιομορφία αλλά με ένα παγκόσμιο γεγονός.

Η έρευνα

Η αστυνομική έκθεση καταγράφει τα αινιγματικά γεγονότα. Μαζί με τον Τόνκιν, αρκετοί άλλοι κάτοικοι ανέφεραν ότι άκουσαν τους ήχους, οι οποίοι φαινόταν να αντηχούν από την κατεύθυνση του ωκεανού.

Αναζητώντας απαντήσεις, ο Λοχίας ΜακΝτόναλντ έστειλε τον Αστυνομικό Σάτον στο Ακρωτήριο Νατουραλίστ την επόμενη μέρα. Οπλισμένος με ένα τηλεσκόπιο, ο Σάτον σάρωσε τα νερά για σημάδια πλοίου ή κινδύνου.

Ο Σάτον επέστρεψε δύο μέρες αργότερα χωρίς νέα. Δεν είχε δει κανένα πλοίο, ναυάγιο ή δραστηριότητα γύρω από τον ύφαλο Naturaliste, κάτι που επιβεβαίωσε ότι ήταν καθαρά ορατό μέσα από το τηλεσκόπιο.

Ο Σάτον σημείωσε ωστόσο ένα ασυνήθιστο φαινόμενο. Οι παλίρροιες στο Ακρωτήριο Νατουραλίστ είχαν βιώσει μια δραματική άνοδο και πτώση τις τελευταίες ημέρες. Υπέθεσε ότι αυτές οι παλιρροιακές κινήσεις θα μπορούσαν να εξηγήσουν τους μυστηριώδεις ήχους, αλλά η έκθεση του λοχία σημείωνε ότι δεν είχαν παρατηρηθεί τέτοιες αλλαγές στο Βάσε.

Χωρίς περαιτέρω στοιχεία, η έρευνα έφτασε σε αδιέξοδο. Οι «πυροβολισμοί» που τρόμαξαν τους κατοίκους της Βάσσης παρέμειναν αίνιγμα—μέχρι που η σύγχρονη επιστήμη έριξε φως στο μυστήριο.

Η Γη βρυχήθηκε

Στα μισά του κόσμου, στην Ινδονησία, την ίδια ημερομηνία, το ηφαίστειο Κρακατόα εξερράγη με τόσο τεράστια δύναμη που διέλυσε το νησί και έστειλε ωστικά κύματα σε όλο τον κόσμο.

Η έκρηξη προκάλεσε κολοσσιαία τσουνάμι, κατέστρεψε τις γύρω περιοχές και απελευθέρωσε τόσο τεράστια ενέργεια που ο ήχος της έκρηξης ακούστηκε σε απόσταση μεγαλύτερη των 5.000 χιλιομέτρων. Θεωρείται ευρέως ως ο πιο δυνατός ήχος που έχει καταγραφεί ποτέ .

Οι «πυροβολισμοί» που ακούστηκαν στο Βάσε ήταν ο υπόηχος που δημιουργήθηκε από την έκρηξη του Κρακατόα, ο οποίος ταξίδεψε σε τεράστιες αποστάσεις στην ατμόσφαιρα. Οι ασυνήθιστες παλίρροιες που παρατήρησε ο Σάτον ήταν επίσης μέρος των εκτεταμένων επιπτώσεων του Κρακατόα, οι οποίες πιθανότατα προκλήθηκαν από κύματα τσουνάμι ή διαταραχές της ατμοσφαιρικής πίεσης από την έκρηξη.

Τα ωστικά κύματα της έκρηξης διατάραξαν επίσης τα καιρικά πρότυπα και τα ωκεάνια ρεύματα. Οι κάτοικοι του Βάσε βίωναν εν αγνοία τους μετασεισμούς ενός γεγονότος που αναμόρφωσε τον πλανήτη.

Ένα παράθυρο στο παρελθόν

Η έκθεση του λοχία McDonald είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό ιστορικό αξιοπερίεργο. Είναι ένα στιγμιότυπο μιας χρονικής στιγμής όπου ο φυσικός κόσμος αποκάλυψε την τεράστια δύναμή του με τρόπους που η πρώιμη επιστήμη δυσκολευόταν να εξηγήσει.

Η δεκαετία του 1880 ήταν μια εποχή όπου τα όρια της ανθρώπινης κατανόησης δοκιμάζονταν συνεχώς. Αυτή η έκθεση αποκαλύπτει πώς οι τοπικές αρχές κατέγραφαν τα φαινόμενα με προσοχή και λεπτομέρεια, παρά το γεγονός ότι δεν διέθεταν τα εργαλεία ή τις γνώσεις για να τα κατανοήσουν.

Η σύνδεση μεταξύ του Κρακατόα και των «πυροβολισμών» του Βάσε δεν έγινε παρά δεκαετίες αργότερα, καθώς οι επιστήμονες συνέδεσαν μαρτυρίες από όλο τον κόσμο για να χαρτογραφήσουν την κλίμακα των επιπτώσεων της έκρηξης.

Αυτή η μικρή γωνιά της Δυτικής Αυστραλίας έπαιξε τον ρόλο της σε αυτό που αναγνωρίζεται πλέον ως μία από τις σημαντικότερες φυσικές καταστροφές στην ανθρώπινη ιστορία .

Η ιστορία των «πυροβολισμών και θορύβων» στο Βάσε το 1883 μας υπενθυμίζει ότι η Δυτική Αυστραλία, παρά τη γεωγραφική της απομόνωση , παραμένει συνδεδεμένη με τον ευρύτερο κόσμο. Η έκρηξη του Κρακατόα ήταν μια έντονη επίδειξη του πώς λειτουργεί η φύση σε παγκόσμια κλίμακα, συνδέοντας μακρινά μέρη μέσω κοινών εμπειριών.

Η έκθεση της αστυνομίας του Βάσε αποτελεί απόδειξη της περιέργειας και της επιμέλειας των εμπλεκόμενων αστυνομικών. Είναι μια υπενθύμιση ότι, ακόμη και σε μια εποχή περιορισμένης επιστημονικής κατανόησης, οι άνθρωποι επιδίωκαν να καταγράψουν και να διερευνήσουν το άγνωστο.

Την επόμενη φορά που θα βρεθείτε στο Ακρωτήριο Νατουραλίστ, φανταστείτε τη σκηνή του 1883. Τους ανησυχητικούς ήχους από μακρινές εκρήξεις, την παλίρροια που φουσκώνει και υποχωρεί, και έναν λοχία με τον αστυφύλακά του να μπερδεύονται με ένα μυστήριο. Δεν φαντάζονταν ότι η σχολαστική τους αναφορά θα αποτελούσε μια μέρα ένα κομμάτι του παζλ για την κατανόηση της δύναμης του Κρακατόα.

Γεωδίφης με πληροφορίες από το  Particle

https://particle.scitech.org.au/people/the-mystery-of-1883/