Μία μυστική πόλη κάτω από τον πάγο;

Το Camp Century, το 1966.

Μια νέα εικόνα ραντάρ αποκαλύπτει δομικά στοιχεία του Camp Century, μιας εγκαταλελειμμένης στρατιωτικής βάσης των ΗΠΑ που βρίσκεται θαμμένη μέσα στο στρώμα πάγου της Γροιλανδίας.

Τον Απρίλιο του 2024, ο επιστήμονας της NASA Τσαντ Γκριν πέταξε σε ένα Gulfstream III με μια ομάδα μηχανικών, παρακολουθώντας ένα όργανο ραντάρ καθώς ερεύνησε το φύλλο πάγου της Γροιλανδίας.

 Πετώντας περίπου 150 μίλια ανατολικά από τη διαστημική βάση Pituffik στη βόρεια Γροιλανδία, ο Greene τράβηξε αυτή τη φωτογραφία από το παράθυρο του αεροσκάφους που δείχνει την τεράστια, άγονη έκταση της επιφάνειας του φύλλου πάγου. Τότε ήταν που το ραντάρ εντόπισε απροσδόκητα κάτι θαμμένο μέσα στον πάγο. «Ψάχναμε για το στρώμα του πάγου και βγήκε το Camp Century», είπε ο Alex Gardner, επιστήμονας κρυοσφαιρικών στο Jet Propulsion Laboratory (JPL) της NASA, ο οποίος βοήθησε στην ηγεσία του έργου.

«Δεν ξέραμε τι ήταν στην αρχή». Το Camp Century, γνωστό και ως «πόλη κάτω από τον πάγο», είναι ένα κατάλοιπο του Ψυχρού Πολέμου. Το Σώμα Μηχανικών Στρατού των ΗΠΑ κατασκεύασε τη στρατιωτική βάση το 1959 κόβοντας ένα δίκτυο σηράγγων μέσα στο σχεδόν επιφανειακό στρώμα του στρώματος πάγου. Αφού εγκαταλείφθηκε το 1967, το χιόνι και ο πάγος συνέχισαν να συσσωρεύονται και οι συμπαγείς δομές που σχετίζονται με την εγκατάσταση βρίσκονται τώρα τουλάχιστον 30 μέτρα (100 πόδια) κάτω από την επιφάνεια.

Το ραντάρ μετρά την απόσταση στέλνοντας ραδιοκύματα και χρονομετρώντας πόσο χρόνο χρειάζονται για να αντανακλούν πίσω στον αισθητήρα. Όπως ένα υπερηχογράφημα για φύλλα πάγου, οι επιστήμονες μπορούν να χρησιμοποιήσουν ραντάρ για να χαρτογραφήσουν την επιφάνεια του πάγου, τα εσωτερικά του στρώματα και το βράχο από κάτω.

 Προηγούμενες αερομεταφερόμενες έρευνες που πέταξαν πάνω από το Camp Century έχουν εντοπίσει σημάδια της βάσης μέσα στον πάγο. Αυτές οι πτήσεις χρησιμοποιούσαν συμβατικό ραντάρ διείσδυσης εδάφους, το οποίο δείχνει ευθεία προς τα κάτω και παράγει ένα δισδιάστατο προφίλ του φύλλου πάγου. Σε αυτήν την όψη (κάτω χάρτη), οι συμπαγείς δομές του Camp Century φαίνονται σαν ένα χτύπημα στα παραμορφωμένα στρώματα πάγου. Οι πτήσεις του Απριλίου 2024, ωστόσο, είχαν το UAVSAR (Uninhabited Aerial Vehicle Synthetic Aperture Radar) της NASA τοποθετημένο στην κοιλιά του αεροσκάφους. Το σύστημα κοιτάζει προς τα κάτω και προς τα πλάγια, παράγοντας χάρτες με μεγαλύτερη διάσταση. 

«Στα νέα δεδομένα, μεμονωμένες δομές στη μυστική πόλη είναι ορατές με τρόπο που δεν έχουμε δει ποτέ πριν», δήλωσε ο Γκριν, επίσης επιστήμονας κρυοσφαιρικής στο JPL. Συγκρίνοντας τον νέο χάρτη ραντάρ του Camp Century (που εμφανίζεται στην κορυφή αυτής της σελίδας) με ιστορικούς χάρτες της σχεδιαζόμενης διάταξης της βάσης, οι παράλληλες δομές φαίνεται να ευθυγραμμίζονται με τις σήραγγες που κατασκευάστηκαν για να στεγάσουν μια σειρά από εγκαταστάσεις. Η πρόσθετη διάσταση σημαίνει επίσης ότι η ερμηνεία των εικόνων μπορεί να είναι δύσκολη. Για παράδειγμα, η μεγάλη γραμμή που εμφανίζεται «πάνω» από τη βάση είναι το στρώμα πάγου, το οποίο βρίσκεται τουλάχιστον ένα μίλι κάτω από την επιφάνεια του στρώματος πάγου και πολύ κάτω από το βάθος του Camp Century. Σε αυτήν την προβολή, το στρώμα πάγου εμφανίζεται πάνω από τη βάση επειδή η επιστροφή του ραντάρ δείχνει μέρος του στρώματος πάγου που βρίσκεται πολύ μακριά.

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν χάρτες που αποκτήθηκαν με συμβατικό ραντάρ για να επιβεβαιώσουν τις εκτιμήσεις του βάθους του Camp Century - μέρος μιας προσπάθειας να εκτιμήσουν πότε η τήξη και η αραίωση του φύλλου πάγου θα μπορούσε να εκθέσει ξανά το στρατόπεδο και τυχόν εναπομείναντα βιολογικά, χημικά και ραδιενεργά απόβλητα που είχαν θαφτεί κατά μήκος του με αυτό. 

Η επιστημονική χρησιμότητα της νέας εικόνας UAVSAR του Camp Century μένει να φανεί. Προς το παρόν, παραμένει μια νέα περιέργεια που αποκτήθηκε τυχαία. Ο Γκριν και ο Γκάρντνερ δεν είχαν σκοπό να αποτυπώσουν την εικόνα του Camp Century. «Στόχος μας ήταν να βαθμονομήσουμε, να επικυρώσουμε και να κατανοήσουμε τις δυνατότητες και τους περιορισμούς του UAVSAR για τη χαρτογράφηση των εσωτερικών στρωμάτων του φύλλου πάγου και της διεπαφής του στρώματος πάγου», είπε ο Greene. 

Τελικά, τέτοια όργανα αναμένεται να βοηθήσουν τους επιστήμονες να μετρήσουν το πάχος των φύλλων πάγου σε παρόμοια περιβάλλοντα στην Ανταρκτική και να περιορίσουν τις εκτιμήσεις για μελλοντική άνοδο της στάθμης της θάλασσας. 

«Χωρίς λεπτομερή γνώση του πάχους του πάγου, είναι αδύνατο να γνωρίζουμε πώς τα φύλλα πάγου θα ανταποκριθούν στην ταχεία θέρμανση των ωκεανών και της ατμόσφαιρας, περιορίζοντας σημαντικά την ικανότητά μας να προβάλλουμε ρυθμούς ανόδου της στάθμης της θάλασσας», είπε ο Gardner. Οι δοκιμαστικές πτήσεις που κατέλαβαν το Camp Century νωρίτερα φέτος θα επιτρέψουν την επόμενη γενιά εκστρατειών χαρτογράφησης στη Γροιλανδία, την Ανταρκτική και όχι μόνο. 

Γεωδίφης με πληροφορίες από το Παρατηρητήριο Γης

Εικόνες του Παρατηρητηρίου Γης της NASA από τους Michala Garrison και Jesse Allen, χρησιμοποιώντας δεδομένα UAVSAR και εικόνες που παρέχονται από τον Chad Greene (NASA/JPL-Caltech) και τα δεδομένα ραντάρ IceBridge UHF που διεισδύουν στον πάγο που παρέχονται από τον Joseph MacGregor (NASA/GSFC). Ιστορική φωτογραφία ευγενική προσφορά των Εθνικών Αρχείων, φωτογραφία ID 404791598. Ιστορία Kathryn Hansen.

https://earthobservatory.nasa.gov/images/153616/new-view-of-the-city-under-the-ice