Τα λατομεία της Καρύστου

Τα λατομεία της Καρύστου ήταν γνωστά στην αρχαιότητα για τα εξαιρετικά μάρμαρά τους.

Στη ρωμαϊκή εποχή, αυτό το υλικό έφτασε στο αποκορύφωμά του, καθώς χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή κιόνων και καλυμμάτων για διάσημα μνημεία σε όλη την αυτοκρατορία.

Μάρμαρο

Εξαγόμενο από το όρος Όχη, στην Εύβοια, αυτό το υλικό ήταν πολυπόθητο για τους μονολιθικούς κίονες του, μερικοί από τους οποίους φτάνουν τα 12 μέτρα μήκος. Όπως αναφέρει ο Στράβων, εξάγονται μαζικά από το λιμάνι του Μαρμαρίου.

Ένας ναός του Απόλλωνα, χτισμένος σε μάρμαρο, γιόρταζε εκεί αυτό το ακμαίο εμπόριο. Η παραγωγή μαρμάρου cipolino στην Κάρυστο σταμάτησε τον 3ο αιώνα, κατά την κρίση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Μια παρακμή που έβαλε τέλος σε αιώνες κύρους για αυτόν τον μοναδικό πόρο.

Το Λατομείο της Αρχαίας Καρύστου, γνωστό και ως Λατομεία Μαρμάρου Cipollino, είναι ένας αξιόλογος αρχαιολογικός χώρος που βρίσκεται στο ελληνικό νησί της Εύβοιας. 

Η τοποθεσία είναι γνωστή για το μοναδικό μάρμαρο, γνωστό ως Cipollino, το οποίο εκτιμήθηκε ιδιαίτερα στην αρχαιότητα. Τα λατομεία έχουν πλούσια ιστορία που χρονολογείται από την Κλασική εποχή της Ελλάδας και χρησιμοποιήθηκαν εκτενώς κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο. 

Το μάρμαρο Καρύστου χρησιμοποιήθηκε σε πολλά σημαντικά κτίρια στον αρχαίο κόσμο, όπως ναούς, δημόσια κτίρια και μνημεία. Η τοποθεσία προσφέρει μια συναρπαστική εικόνα για τις αρχαίες μεθόδους εξόρυξης μαρμάρου που έχουν επηρεάσει την αρχιτεκτονική σε όλη την ιστορία.

Η Καρυστία Λίθος χρησιμοποιήθηκε και στην Κω, όταν άρχισαν τα ντόπια λατομεία μαρμάρου να υπολειτουργούν.

Σχιστόλιθος

Εξίσου γνωστοί είναι οι σχιστόλιθοι Καρύστου, ανήκουν στη ζώνη με μάρμαρα και σιπολίνες της Αττικοκυκλαδικής οροσειράς. Είναι κυρίως λεπτόκοκκο και τοπικά παχύρρευστο, έως μικρο- έως μεσαίου κρυσταλλικού μάρμαρα γκρι, γκρι-μαύρου και μαύρου χρώματος. Συχνά παρατηρείται μεγάλη συμμετοχή του μοσχοβίτη με αποτέλεσμα σιπολίνες-μάρμαρα ή/και σιπολίνες. Ο χλωρίτης συμμετέχει επίσης τοπικά σε σημαντικό ποσοστό, μετατρέποντάς τους σε πράσινες σιπολίνες, τις οποίες εκμεταλλεύονται έντονα από την αρχαιότητα. Τα μάρμαρα και οι σιπολίνες λεπτής στρώσης και ακόμη και μεσαίου στρώματος αποτελούν αντικείμενο μεγάλης εκμετάλλευσης παράγοντας τις γνωστές «πλάκες Καρύστου».

Τα δρακόσπιτα είναι μερικά μεγάλα, ερειπωμένα κτίρια που βρέθηκαν στα νότια της Εύβοιας. Χρονολογούνται πριν από το 700 π.Χ. Χτίστηκαν με ογκώδεις λιθόπλινθους χωρίς κονίαμα και μεγάλες πέτρινες πλάκες για τις στέγες. Το Δρακοσπιτο στο όρος Όχη, βόρεια της Καρύστου είναι το πιο διάσημο και καλοδιατηρημένο.

Οι σχιστόλιθοι της Καρύστου χρησιμοποιούνται ευρέως από τους αρχαϊκούς χρόνους στην κατασκευή κιόνων, μνημείων και άλλων κτισμάτων κολοσσιαίων («κυκλώπειων») διαστάσεων για διακοσμητικούς, τελετουργικούς ή άλλους πρακτικούς σκοπούς. Οι κατασκευές αυτές χρονολογούνται πριν από το 700 π.Χ. ή πριν από τον Τρωικό πόλεμο (1300 π.Χ.) ή ακόμη και από τη Νεολιθική Εποχή (> 3000 π.Χ.). Οι σχιστόλιθοι Καρύστου είναι συμπαγείς και σκληροί. Παρουσιάζουν χαμηλή απορρόφηση νερού και ανοιχτό πορώδες. Οι τιμές των μηχανικών ιδιοτήτων που προσδιορίζονται για τους σχιστόλιθους Καρύστου είναι πολύ υψηλότερες από τις ελάχιστες αποδεκτές για διακοσμητικούς λίθους. Χρησιμοποιούνται πλέον ευρέως για πλακοστρώσεις δρόμων και μονοπατιών, σε κήπους και αυλές, καθώς και για τοιχοποιίες, επενδύσεις τοίχων και δάπεδα.

Το κύριο ορυκτολογικό συστατικό είναι ο ασβεστίτης ενώ τα δευτερεύοντα ορυκτά είναι ο μοσχοβίτης και ο χαλαζίας. Το χρώμα των σχιστόλιθων Καρύστου εξαρτάται από την περιεκτικότητά τους σε δευτερεύοντα και βοηθητικά μέταλλα.

Γεωδίφης  

Πηγές:

1.Histoire & Odyssée

2.ΙΓΜΕ, Γεώσφαιρα,2009

3.https://repository.europe-geology.eu/egdidocs/eurolithos/karystosschists_grey.pdf