Η ηφαιστειακή τέφρα και οι επιπτώσεις της
Πιθανή επίδραση μιας ηφαιστειακής και όχι υδροθερμικής έκρηξης από τη Νίσυρο σε περιφερειακά αεροπορικά ταξίδια, όπως ποσοτικοποιείται από την κυκλική περιοχή με ακτίνα 300 km[κίτρινος κύκλος] .Πολλά παραδείγματα στις ΗΠΑ έχουν δείξει ότι, κατά μέσο όρο, το 75% των αεροδρομίων που πλήττονται από την ηφαιστειακή δραστηριότητα βρίσκονται σε απόσταση 300 χλμ. από ένα ηφαίστειο που εκρήγνυται (Ewert, 2007). Το ίδιο μπορεί να ισχύσει και για τη Σαντορίνη όπου η επίδραση σημειώνεται με τον κόκκινο κύκλο.
Η ηφαιστειακή στάχτη είναι ένας όρος για λεπτόκοκκο υλικό που εκτοξεύεται κατά τη διάρκεια εκρηκτικών ηφαιστειακών συμβάντων.Τα σωματίδια ηφαιστειακής στάχτης έχουν διάμετρο μικρότερη από 2 χιλιοστά.Οι ηφαιστειολόγοι χρησιμοποιούν τη λέξη «τέφρα» ως γενικό όρο για θραύσματα ηφαιστειακών πετρωμάτων ανεξάρτητα από το μέγεθος των κόκκων που παράγονται κατά τη διάρκεια μιας εκρηκτικής έκρηξης. Η ηφαιστειακή τέφρα είναι λεπτή και όροι όπως λαπίλι, μπλοκ και βόμβες χρησιμοποιούνται για την κατηγοριοποίηση μεγαλύτερων θραυσμάτων.Τέτοια μεγαλύτερα θραύσματα είναι σχετικά βαριά και πέφτουν κοντά στον διέξοδο, και γενικά είναι η ηφαιστειακή τέφρα που μπορεί να μεταφερθεί σε μεγάλες αποστάσεις από τον άνεμο, ταξιδεύοντας αρκετά μακριά ώστε να επηρεάσει μία κοινότητα, όπως συνέβη με την μινωική έκρηξη της 2ης χιλιετίας π.Χ όταν τέφρα της Σαντορίνης έπεσε στα Σεράγια , στο Ψαλίδι, τον Άγιο Φωκά, πιθανώς στο Γυαλί και τη Νίσυρο.
Ένας αριθμός διεργασιών μπορεί να προκαλέσει εκρηκτικές εκρήξεις και ως εκ τούτου να παράγει ηφαιστειακή στάχτη και τέφρα. Τα εκτοξευόμενα σωματίδια μπορούν να προέρχονται απευθείας από το μάγμα ή από θραύση στερεών πετρωμάτων. Όλες οι εκρήξεις προκαλούνται από πεπιεσμένο αέριο, είτε προέρχονται από το ίδιο το μάγμα, είτε από θερμαινόμενα υπόγεια ή επιφανειακά ύδατα, είτε και από τα δύο. Η ταχεία διαστολή του αερίου κατά την έκρηξη διασπά το μάγμα ή το στερεό πέτρωμα σε σωματίδια, παράγοντας τέφρα. Η ηφαιστειακή στάχτη δεν είναι προϊόν καύσης, όπως το μαλακό, χνουδωτό υλικό που δημιουργείται από την καύση ξύλου, φύλλων ή χαρτιού. Η ηφαιστειακή τέφρα είναι σκληρή και δεν διαλύεται στο νερό.
Ηφαιστειακή τέφρα που εξερράγη από το ηφαίστειο Redoubt στο Εθνικό Πάρκο Lake Clark τον Μάρτιο του 2009, λήφθηκε κάτω από ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης. Σημειώστε πώς τα σωματίδια τέφρας έχουν οδοντωτές άκρες , διακρίνονται οι φυσαλίδες αερίου.Φωτογραφία USGS AVO από τον T.Kircher.
Ο όρος «στάχτη» προέρχεται από μια εποχή που οι άνθρωποι πίστευαν ότι το μάγμα ήταν φωτιά. Ξέρουμε καλύτερα τα πράγματα τώρα.
Η ηφαιστειακή τέφρα εγκυμονεί κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία;
Όπως τα αιωρούμενα σωματίδια από καταιγίδες σκόνης, δασικές πυρκαγιές και ατμοσφαιρική ρύπανση, έτσι τα σωματίδια ηφαιστειακής τέφρας επειδή είναι αρκετά μικρά μπορούν να εισπνευστούν βαθιά στους πνεύμονες. Αποτελεί κίνδυνο για την υγεία, ειδικά για παιδιά, ηλικιωμένους και άτομα με καρδιακές ή αναπνευστικές παθήσεις, όπως άσθμα, χρόνια βρογχίτιδα και εμφύσημα.
Η συνεχή πτώση τέφρας μπορεί να καταρρεύσει στέγες, να προκαλέσει βραχυκυκλώματα, ζημιές σε ηλεκτρονικά εξαρτήματα, διακοπές ρεύματος, να διακόψει τις τηλεφωνικές και ραδιοφωνικές επικοινωνίες, να φράξει τα φίλτρα αέρα σε οχήματα και μηχανήματα, να δημιουργήσει κακή ορατότητα, να κάνει τους δρόμους ολισθηρούς ή αδιάβατους, να βλάψει τις καλλιέργειες και να προκαλέσει ζημιά στα ζώα που βόσκουν.
Πώς η ηφαιστειακή τέφρα κινείται στην ατμόσφαιρα.
Η αερομεταφερόμενη ηφαιστειακή τέφρα αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για την αεροπορία, επειδή μπορεί να μειώσει την ορατότητα, να καταστρέψει τα συστήματα ελέγχου πτήσης και να προκαλέσει βλάβη στους κινητήρες αεριωθουμένων. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι για τα αεροσκάφη κοντά στην πηγή του νέφους της τέφρας, αλλά οι άνεμοι μπορούν να εκτοξεύσουν ηφαιστειακή τέφρα σε μεγάλες αποστάσεις, επομένως μπορεί επίσης να αποτελέσει κίνδυνο για τα αεροσκάφη πολύ κάτω από τον άνεμο ενός ηφαιστείου που εκρήγνυται. Και οι υδροθερμικές εκρήξεις μπορούν να οδηγήσουν στο κλείσιμο του εναέριου χώρου σε 1,5χλμ. πάνω από το επίπεδο του εδάφους και τρία ναυτικά μίλια από τη διέξοδο σε αεροσκάφη που πετούν κοντά της.
H ηφαιστειακή σκόνη είναι σαν την άμμο της παραλίας
Η μόνη διαφορά είναι ότι οι κόκκοι της τέφρας είναι 100 έως 200 φορές μικρότεροι. Η τέφρα αυτή είναι ουσιαστικά μικρά κομμάτια πετρωμάτων τα οποία έχουν κρυσταλλοποιηθεί. Αυτά τα μικροσκοπικά κομμάτια λιώνουν από τις υψηλές θερμοκρασίες του κινητήρα (που κυμαίνεται από 700 - 1000 βαθμούς Κελσίου). Με την τήξη τους ουσιαστικά μετατρέπονται σε γυαλί. Αυτό κολλάει στο εσωτερικό του κινητήρα και μπορεί να προκαλέσει μια σειρά προβλημάτων: από προσωρινή διακοπή μέχρι και πρόκληση φωτιάς. Και αυτό συμβαίνει συγχρόνως σε όλες τις μηχανές του αεροπλάνου.
Τι μπορώ να κάνω για να ελαχιστοποιήσω τις επιπτώσεις της ηφαιστειακής τέφρας; Όπως συμβαίνει με κάθε φυσική καταστροφή, οι κοινότητες και οι ιδιοκτήτες κατοικιών θα πρέπει να αναπτύξουν ένα σχέδιο αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης που μπορεί να ενεργοποιηθεί εάν ελευθερωθούν μεγάλες ποσότητες ηφαιστειακής στάχτης. Η ύπαρξη ενός σχεδίου πριν από μια έκρηξη μπορεί να μειώσει σημαντικά τις βλαβερές και διασπαστικές επιπτώσεις της τέφρας.
Γεωδίφης
περισσότερα,
Ο μύθος των Κώων για το ακρωτήριο Χελώνη
https://serc.carleton.edu/NAGTWorkshops/health/case_studies/volcanic_ash.html
https://www.nps.gov/articles/000/volcanic-ash-tephra-fall-and-fallout-deposits.htm
https://volcanoes.usgs.gov/volcanic_ash/ash.html
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Πυροκλαστική ακολουθία της Κεφάλου, Κω -ηλικίας 540 χιλ. ετών από την Έκρηξη του Δία. Ροή όπως αυτή περιέχει ένα μείγμα υψηλής πυκνότητας από θερμούς όγκους λάβας, ελαφρόπετρα, τέφρα και ηφαιστειακό αέριο. Κινούνται με πολύ μεγάλη ταχύτητα κάτω από ηφαιστειακές πλαγιές, συνήθως ακολουθώντας κοιλάδες.
Σωματίδιο τέφρας, έκρηξη του όρους Αγία Ελένη το 1980, μεγεθύνθηκε 200 φορές .Ηλεκτρονική μικρογραφία σάρωσης (SEM) ενός εξαιρετικά φυσαλιδώδους γυάλινου θραύσματος τέφρας μήκους λίγο περισσότερο από 0,1 mm, που εξερράγη κατά τη διάρκεια της έκρηξης της 18ης Μαΐου 1980 στο όρος Αγία Ελένη. Από USGS