Η αρμενική προέλευση του Ηροδότου αμφισβητήθηκε από μελέτη γονιδιώματος

Η «Βαλκανική Θεωρία» προήλθε σε μεγάλο βαθμό από τις αφηγήσεις του Έλληνα ιστορικού Ηροδότου, ο οποίος παρατήρησε ότι οι Αρμένιοι ήταν οπλισμένοι με φρυγικό τρόπο όταν υπηρετούσαν στον περσικό στρατό.

Η θεωρία του Ηροδότου για την αρμενική προέλευση αμφισβητήθηκε από την πρώτη μελέτη ολόκληρου του γονιδιώματος .

Οι Αρμένιοι, ένας πληθυσμός στη Δυτική Ασία που κατοικούσε ιστορικά στα αρμενικά υψίπεδα, πίστευαν από καιρό ότι ήταν απόγονοι Φρύγων αποίκων από τα Βαλκάνια. Αυτή η θεωρία προήλθε σε μεγάλο βαθμό από τις αφηγήσεις του Έλληνα ιστορικού Ηροδότου, ο οποίος παρατήρησε ότι οι Αρμένιοι ήταν οπλισμένοι με φρυγικό τρόπο όταν υπηρετούσαν στον περσικό στρατό. 

Οι γλωσσολόγοι υποστήριξαν περαιτέρω αυτή τη θεωρία, προτείνοντας ότι η αρμενική γλώσσα μοιράζεται δεσμούς με τη θρακο-φρυγική υποομάδα των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών. Αλλά η πρώτη μελέτη ολόκληρου του γονιδιώματος αμφισβητεί αυτή τη μακροχρόνια πεποίθηση, αποκαλύπτοντας καμία σημαντική γενετική σχέση μεταξύ των Αρμενίων και των πληθυσμών στην περιοχή των Βαλκανίων. 

 «Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που επιχειρεί να σχεδιάσει τον γενετικό άτλαντα του υψίπεδου της Αρμενίας», δήλωσε ο Levon Yepiskoposyan, Καθηγητής στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας, NAS RA, και  συγγραφέας της δημοσίευσης. 

 Η μελέτη συγκρίνει πρόσφατα δημιουργημένα σύγχρονα γονιδιώματα των Αρμενίων και δημοσιευμένα γενετικά δεδομένα αρχαίων ατόμων από τα αρμενικά υψίπεδα με σύγχρονα και αρχαία γονιδιώματα από τα Βαλκάνια.  «Για αιώνες, οι ιστορικές πεποιθήσεις έχουν διαμορφώσει την κατανόησή μας για το παρελθόν, οδηγώντας μας συχνά στο να αποδεχόμαστε τις θεωρίες ως αλήθεια», είπε η Δρ Anahit Hovhannisyan, συνεργάτης στη Σχολή Γενετικής και Μικροβιολογίας του Trinity College του Δουβλίνου, και πρώτος συγγραφέας της μελέτης στο American Journal of Human Genetics. 

«Ωστόσο, με τη διαθεσιμότητα της αλληλουχίας ολόκληρου του γονιδιώματος και την πρόοδο της έρευνας του αρχαίου DNA, μπορούμε τώρα να αμφισβητήσουμε και να επαναπροσδιορίσουμε αυτές τις μακροχρόνιες ιδέες, αποκαλύπτοντας μια πολύ πιο λεπτή και επιστημονικά τεκμηριωμένη άποψη της ιστορίας των ανθρώπινων πληθυσμών». Οι ερευνητές πίσω από τη νέα μελέτη διέψευσαν επίσης μια άλλη πεποίθηση - τους ισχυρισμούς για ασσυριακή καταγωγή για τους Σασούν, έναν αρμενικό πληθυσμό που κατοικούσε στο νότιο τμήμα των αρμενικών υψιπέδων (σημερινή νοτιοανατολική Τουρκία). Αυτή η σύνδεση είχε αναφερθεί σε πολλές ιστορικές πηγές, συμπεριλαμβανομένης της Βίβλου, σε σφηνοειδή κείμενα και τοπικές παραδοσιακές ιστορίες. Αντίθετα, διαπίστωσαν ότι οι Sasun είχαν βιώσει μια σημαντική συρρίκνωση στο μέγεθος στο πρόσφατο παρελθόν, γεγονός που τους ξεχωρίζει από άλλους πληθυσμούς. 

«Κατά τον έλεγχο της γενετικής συνέχειας στα αρμενικά υψίπεδα, βρήκαμε μια γενετική εισροή στην περιοχή από μια πηγή που συνδέεται με αγρότες της νεολιθικής Λεβαντίνης κάποια στιγμή μετά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού. Όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα και τη γενετική καταγωγή, αυτό ευθυγραμμίζεται με προηγούμενα ευρήματα σε γειτονικές περιοχές, επιτρέποντάς μας έτσι να συμπεράνουμε ότι υπήρχε μία μεγάλης κλίμακας μετακίνηση μετά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού σε όλη τη Μέση Ανατολή. Τα ερωτήματα από πού και πότε ακριβώς προήλθε, καθώς και τι πυροδότησε ένα τόσο εκτεταμένο μεταναστευτικό κύμα, παραμένουν αναπάντητα και δεν έχουν ακόμη μελετηθεί», δήλωσε η Andrea Manica, Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Cambridge.

Οι ερευνητές έριξαν επίσης φως στη δομή του πληθυσμού και τη γενετική ποικιλότητα διαφορετικών αρμενικών ομάδων, διαπιστώνοντας ότι πληθυσμοί από τα ανατολικά, δυτικά και κεντρικά τμήματα των αρμενικών υψιπέδων παρουσιάζουν σχετικά υψηλό επίπεδο ομοιότητας. 

Γεωδίφης με πληροφορίες από το Trinity College του Δουβλίνου 

περισσότερα,

https://www.tcd.ie/news_events/top-stories/featured/herodotus-theory-on-armenian-origins-debunked-by-first-whole-genome-study-/

Anahit Hovhannisyan, Pierpaolo Maisano Delser, Anna Hakobyan, Eppie R. Jones, Joshua G. Schraiber, Mariya Antonosyan, Ashot Margaryan, Zhe Xue, Sungwon Jeon, Jong Bhak, Peter Hrechdakian, Hovhannes Sahakyan, Lehti Saag, Zaruhi Khachatryan, Levon Yepiskoposyan, Andrea Manica. Demographic history and genetic variation of the Armenian population. The American Journal of Human Genetics, 2024; DOI: 10.1016/j.ajhg.2024.10.022

 https://www.sciencedaily.com/releases/2024/11/241125124821.htm