Τι είναι οι ξαφνικές ξηρασίες;

Η αστραπιαία ή ξαφνική ξηρασία είναι απλώς η ταχεία έναρξη ή εντατικοποίηση της ξηρασίας. Τίθεται σε κίνηση από χαμηλότερους από τους κανονικούς ρυθμούς βροχοπτώσεων, που συνοδεύονται από ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες, ανέμους και ακτινοβολία. Μαζί, αυτές οι αλλαγές στον καιρό μπορούν να αλλάξουν γρήγορα το τοπικό κλίμα.

Οι ερευνητές διερευνούν τις επιδράσεις των ξαφνικών ξηρασιών

Οι ξηρασίες προκαλούν εικόνες από μήνες έως χρόνια ξηρών, επικίνδυνων συνθηκών που προκαλούνται από ελάχιστη βροχή. Ενώ αυτό καταγράφει τις παραδοσιακές ξηρασίες, παρόμοιες συνθήκες μπορεί να συμβούν μέσα σε λίγες εβδομάδες ή και ημέρες.

Ο Δρ. Ashok Mishra του Πανεπιστημίου Texas A&M έχει συνεργαστεί με ερευνητές από όλο τον κόσμο για να εξετάσει ποιοι παράγοντες παίζουν ρόλο στη δημιουργία συνθηκών ξαφνικής ξηρασίας. Ενώ η μελέτη τους χρησιμοποίησε τη Νότια Ασία ως μοντέλο, τα ευρήματα μπορούν να εφαρμοστούν στο Τέξας και σε άλλες περιοχές που αντιμετωπίζουν ξαφνικές ξηρασίες. Η εργασία δημοσιεύεται στο περιοδικό Communications Earth & Environment .

Το Τέξας έχει βιώσει ξαφνικές ξηρασίες στο παρελθόν. Η οικονομία του Τέξας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη γεωργία και την παραγωγή ενέργειας , δύο τομείς που επηρεάζονται εύκολα από την ξηρασία. Οι ξαφνικές ξηρασίες προκαλούν μείωση της διαθεσιμότητας νερού και της υγρασίας του εδάφους , δημιουργώντας προβλήματα σε τομείς όπως η γεωργία, οι υδάτινοι πόροι και οι υπηρεσίες οικοσυστήματος.

«Ενώ τόσο οι παραδοσιακές όσο και οι ξαφνικές ξηρασίες επηρεάζουν την κοινωνία, διαφέρουν ως προς την ταχύτητα έναρξης, την ένταση, τη διάρκεια και τις συνολικές επιπτώσεις», δήλωσε ο Mishra, καθηγητής στο Zachry Department of Civil and Environmental Engineering. «Η ανάπτυξη αποτελεσματικών στρατηγικών για τον μετριασμό των διακριτών κινδύνων και επιπτώσεων κάθε τύπου είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία της κοινωνίας και του περιβάλλοντος».

Οι ερευνητές μπόρεσαν να αναλύσουν διάφορες πτυχές της ξηρασίας, όπως η ταχύτητα έναρξης, η σοβαρότητα και η διάρκεια. Εξέτασαν επίσης τον ρόλο της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας και της κλιματικής αλλαγής που προκαλείται από τον άνθρωπο στη μεταβλητότητα της ξηρασίας, οδηγώντας τους να προβλέψουν ότι οι ξαφνικές ξηρασίες θα επιδεινωθούν με την πάροδο του χρόνου λόγω της κλιματικής αλλαγής.

«Οι ξαφνικές ξηρασίες θα επεκταθούν και θα επιδεινωθούν στο μέλλον στις χώρες της Νότιας Ασίας, επηρεάζοντας τους τομείς του νερού, της γεωργίας και της ενέργειας. Ωστόσο, η κρίσιμη ανησυχία είναι η ανάγκη για κατάλληλα εργαλεία για ισχυρή ποσοτικοποίηση και πρόβλεψη της ξηρασίας, η οποία θα παρουσιάσει σημαντικό πρόβλημα για ενδιαφερόμενους από πολλούς τομείς», σημειώνει ο Mishra.

Για την καταπολέμηση ζητημάτων που δημιουργούνται από αυτές τις συνθήκες, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να ενημερώνονται για τα πιθανά αποτελέσματα που μπορεί να προκύψουν, καθώς η κλιματική αλλαγή προκαλεί τις ξηρασίες που γίνονται πιο συχνές και σοβαρές. Η προληπτική υποδομή και η συνεργασία μεταξύ των επιστημών είναι μερικές πιθανές μέθοδοι για την καταπολέμηση της ξηρασίας .

Αυτή η συλλογική ερευνητική προσπάθεια περιλαμβάνει το Texas A&M University, το Υπουργείο Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών και πολλές ασιατικές χώρες, όπως η Κορέα, η Κίνα, η Ινδία και το Πακιστάν.

Αιτίες της ξαφνικής ξηρασίας 

Σε αντίθεση με την αργά εξελισσόμενη ξηρασία, η οποία προκαλείται από τη μείωση των βροχοπτώσεων, η ξαφνική ξηρασία  εμφανίζεται όταν η χαμηλή βροχόπτωση συνοδεύεται από ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες (π.χ. κύματα καύσωνα), ισχυρούς ανέμους ή/και αλλαγές στην ακτινοβολία. 

Αυτές οι κάποτε γρήγορες αλλαγές μπορούν να αυξήσουν γρήγορα τους ρυθμούς εξατμισοδιαπνοής και να απομακρύνουν το διαθέσιμο νερό από το τοπίο. Οι γεωγραφικές διαφορές και τα κλιματικά πρότυπα επηρεάζουν επίσης την ανάπτυξη της ξαφνικής ξηρασίας. 

Σε αντίθεση με τη συμβατική ξηρασία - η οποία μπορεί να συμβεί καθ 'όλη τη διάρκεια του έτους σε οποιαδήποτε τοποθεσία - η ξηρασία εμφανίζεται συνήθως κατά τις θερμές εποχές στις κεντρικές Ηνωμένες Πολιτείες. 

Η εκτεταμένη ξαφνική ξηρασία στις ΗΠΑ συνδέεται συχνά με τα γεγονότα της La Niña. 

Μια μελέτη διαπίστωσε ότι μεταξύ 1979-2016, ξαφνικές ξηρασίες στις δυτικές ΗΠΑ εμφανίστηκαν πιο συχνά τον Μάιο και τον Ιούνιο, με τη βορειοδυτική κλιματική περιοχή να βλέπει μια επιπλέον αιχμή στο τέλος της καλλιεργητικής περιόδου. 

Αντίθετα, η συχνότητα της ξηρασίας στις κεντρικές και περιοχές των ανατολικών ΗΠΑ κορυφώθηκε τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. 

Η συχνότητα της ξαφνικής ξηρασίας στη Νοτιοανατολική περιοχή κορυφώθηκε γενικά τον Μάιο. Για όλες τις κλιματικές περιοχές, η ένταση της ξαφνικής ξηρασίας έτεινε να αυξάνεται προς την αρχή της καλλιεργητικής περιόδου και στη συνέχεια να μειώνεται.

Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα phys.org και noaa

περισσότερα,

Irfan Ullah et al, Anthropogenic and atmospheric variability intensifies flash drought episodes in South Asia, Communications Earth & Environment (2024). DOI: 10.1038/s43247-024-01390-y

https://www.drought.gov/what-is-drought/flash-drought#:~:text=Flash%20drought%20is%20simply%20the,rapidly%20alter%20the%20local%20climate.

https://phys.org/news/2024-07-droughts.html