Η ανύψωση του μανδύα μπορεί να προκάλεσε τον σεισμό στο Μαρόκο

Οι ερευνητές αντλούν νέες πληροφορίες σχετικά με τη βαθιά προέλευση ενός θανατηφόρου γεγονότος.

Τα βουνά του Υψηλού Άτλαντα στο δυτικό Μαρόκο επλήγησαν από σεισμό μεγέθους 6,8  βαθμών τον Σεπτέμβριο του 2023. Νέα έρευνα υποδηλώνει ότι ο σεισμός μπορεί να προκλήθηκε από ανύψωση του μανδύα. 

Στις 8 Σεπτεμβρίου 2023, ένας σεισμός μεγέθους 6,8 βαθμών έπληξε το δυτικό Μαρόκο , προκαλώντας ζημιές και καταστροφές που στοίχισαν χιλιάδες ζωές σε αγροτικές κοινότητες στα βουνά του Υψηλού Άτλαντα. Πριν από το γεγονός του 2023, ο τελευταίος ισχυρός σεισμός που έπληξε το Μαρόκο συνέβη το 1960 και αυτή η μακρά έκταση σεισμικής σιωπής μπορεί να συνέβαλε στην ανεπαρκή προετοιμασία της περιοχής και των υποδομών της για μεγάλο σεισμό και συναφείς ζημιές.

Το μεγαλύτερο μέρος της σεισμικής δραστηριότητας του Μαρόκου συμβαίνει κοντά στα βουνά Ριφ στα βόρεια του επίκεντρου του 2023, τα οποία σχηματίζονται από τη σύγκλιση των αφρικανικών και ευρασιατικών πλακών. Αλλά πιο κοντά στα βουνά του Υψηλού Άτλαντα - τα ψηλότερα στη Βόρεια Αφρική, με κορυφές που υψώνονται πάνω από 4.000 μέτρα - οι πλάκες συγκλίνουν με ρυθμό μόνο περίπου 1 χιλιοστό το χρόνο. Πιστεύεται ότι η ανύψωση του μανδύα κάτω από τον Υψηλό Άτλαντα, περισσότερο από την αργή σύγκλιση, είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο αυτές οι κορυφές φτάνουν τόσο ψηλά όσο και εκείνες.

Εξετάζοντας γεωδαιτικά και σεισμικά δεδομένα, οι Huang et al. διαπίστωσε ότι ο σεισμός του Μαρόκου του 2023 προήλθε από το σύστημα ρηγμάτων Tizi n'Test σε ένα επίπεδο ρήγματος με επίκεντρο περίπου 26 χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια και ότι τα ισχυρότερα αποτελέσματα της ρήξης εμφανίστηκαν σε βάθος 12-36 χιλιομέτρων. Το γεγονός προκάλεσε μετατόπιση του Moho , το όριο περίπου 32 χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια όπου ο φλοιός συναντά τον μανδύα.

Λόγω του ασυνήθιστου βάθους προέλευσης του σεισμού και της εμφάνισής του μακριά από τα όρια των πλακών, οι ερευνητές προτείνουν ότι ο σεισμός μπορεί να προκλήθηκε από την ίδια ανύψωση του μανδύα που βοηθά στην ανύψωση των βουνών του Υψηλού Άτλαντα, αντί από τη δραστηριότητα ρηγμάτων πιο κοντά στην επιφάνεια.

Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι τα μοντέλα σεισμικού κινδύνου θα πρέπει να ενσωματώνουν περισσότερα δεδομένα σχετικά με τη βαθύτερη δυναμική σε περιοχές εντός πλακών, οι οποίες συχνά παραβλέπονται υπέρ της δυναμικής των ορίων πλακών, σύμφωνα με τους συγγραφείς. Υπογραμμίζουν επίσης τη σημασία της σεισμικής παρακολούθησης για περιοχές, όπως αυτή, όπου αργοί ρυθμοί παραμόρφωσης και πολύπλοκες δομές ρηγμάτων προκαλούν σπάνιες αλλά καταστροφικές καταστροφές.

Γεωδίφης με πληροφορίες από  Geophysical Research Letters και eos.org

Owen, R. (2024), Mantle upwelling may have triggered Morocco earthquake, Eos, 105, https://doi.org/10.1029/2024EO240302. Published on 18 July 2024.