Τι ήταν οι χοιρόβουες;

Χοιρόβουες της Καρδάμαινας.

«Τον Μάιο κάθε σπιτικό ανάλογα με τις ανάγκες του θα βάλει στη βούα ή χοιρόβουα και δύο ή τρια θρεφτά που τρέφονται όλο το καλοκαίρι για να παχύνουν και να σφαχτούν στην αρχή του χειμώνα» γράφει ο Αναστάσιος Καραναστάσης.

Η βούα είναι ο αρχαίος βους δηλαδή ταύρος, αγελάδα,  μοσχάρι, ή ακόμη χοίρος.Στον Όμηρο και στην Ιωνική-Αττική η λέξη  χρησιμοποιείται είτε ως θηλυκό (η βους) είτε ως αρσενικό (ο βους) για να δηλώσει γένος ζώων χωρίς ιδιαίτερη διάκριση του φύλου.

 «Στην Καρδάμαινα  εκεί που εκβάλλουν  αμφίπλευρα του χωριού οι δύο ξεροπόταμοι και που σήμερα σκεπάστηκαν ακόμα και οι εκβολές τους από πολυτελή ξενοδοχεία, διαμερίσματα και τόνους μπετόν, παλαιότερα ήταν ολόκληρες αποικίες απο γραφικές χοιρόβουες που αντιστοιχούσαν σε κάθε νοικοκυριό». Ο λαογράφος Θ.Γεωργαλής θυμάται τις χοιρόβουες της Καρδάμαινας[ από το βιβλίο Καταγραφές].

Ο αείμνηστος Μ.Σκανδαλίδης γέννημα θρέμμα της Καρδάμαινας προσθέτει ότι χοιρόβουες υπήρχαν σε σχεδόν όλο το μέτωπο της αμμουδερής άλλοτε παραλίας του χωριού.

Η χοιρόβουα είναι κτίσμα κυκλικό ή ακόμη παραλληλεπίδο ειδικά κατασκευασμένη από πέτρες, στις άκρες των χωραφιών όπου τρέφονταν οι χοίροι.

Γνωστές ήταν και οι χοιραουμάδες. Δηλαδή οι πετρόκτιστες κατοικίες των χοίρων, οι  μάντρες, τα σπιτάκια, οι σπήλιοι όπου έκλειναν τους χοίρους.

Ο χοιροβοσκός: ὁ,  βόσκων χοίρους, ο «γουρουνᾶς» είναι γνωστός από την Ιλιάδα, πρόκειται για μια ειδική κτηνοτροφική δραστηριότητα που μέχρι σήμερα παρατηρείται στα χωριά της Κω.

Γεωδίφης

Πηγές:

1. Ζευγάδες της Κω-Αν.Καραναστάσης,1952

2. Λεξικό των Κωακών ιδιωμάτων -Μ.Σκανδαλίδης,2006

3. Λαογραφικά της Κως-Ηρ. Καραναστάσης