Ο Κώος βασιλιάς, η Ζέγκλη και το μεγαλύτερο φυσικό λιμάνι της Μεσογείου

Δρόμος από τη Μεσσήνη στην Κατάνια της Σικελίας, 1856. Πίνακας του Eugene de Guérard.

Η Μεσίνα της Σικελίας, θεωρείται το μεγαλύτερο φυσικό λιμάνι της Μεσογείου, είναι κάτι περισσότερο από μια πύλη και έχει σχέση με την Κω. 

Είναι επίσης ένα σταυροδρόμι θαλασσών και ιστοριών, όπου συναντιούνται το Ιόνιο και το Τυρρηνικό και όπου ο Οδυσσέας επέζησε από τη Σκύλλα και τη Χάρυβδη. 

Είναι το μέρος όπου έφτασε ο Απόστολος Παύλος για να μετατρέψει τη Σικελία σε χριστιανική γη. Δεδομένης της θέσης της κοντά στα ηφαιστειακά νησιά του Αιόλου, δεν προκαλεί έκπληξη η ανακάλυψη ότι η ιστορία της Μεσσήνης -όπως και η Σικελία στο σύνολό της- έχει διαμορφωθεί από φυσικές διαδικασίες που τη σημάδεψαν όλα αυτά τα χρόνια.

Η Μεσσήνη σήμερα.

Παρά τις καταστροφές των πολέμων και των σεισμών, θύλακες παλαιάς λαμπρότητας, χάρη στις πολύ επίπονες εργασίες αποκατάστασης, παραμένουν στην τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Σικελίας. 

Οι επισκέπτες φτάνουν ακόμη και με μερικά από τα τελευταία εναπομείναντα τρένα της ηπείρου που διασχίζουν το περίφημο στενό, της δίνοντας στη Μεσίνα μια αίσθηση ρετρό εποχής. 

Όσοι αφιερώσουν χρόνο για να ανακαλύψουν αυτή τη γωνιά της Σικελίας θα βρουν μια φιλόξενη πόλη με ένα πολύχρωμο τοπίο και μια πλούσια ιστορία που πάει πολύ πίσω, όταν την επισκέφθηκε ένας Κώος αρχαίος βασιλιάς, πριν από τουλάχιστον 25 αιώνες. Δεν είναι απίθανο ένα φυσικό φαινόμενο που παρατηρείται μέχρι τις ημέρες μας να τον προσέλκυσε σε αυτή τη γη.

Νεράιδα Μοργκάνα

Όποιος σταματήσει να συλλογιστεί τη μικρή λωρίδα θάλασσας που χωρίζει τη Σικελία και την Καλαβρία δεν μπορεί παρά να γοητευτεί από το θέαμα του νερού και της γης, που συγχωνεύονται για να γίνουν ένα, μια αισθησιακή εμπειρία που αξίζει απολύτως να ζήσει. Χωρισμένα μεταξύ τους κατά μόλις 3 χιλιόμετρα περίπου, τα δύο άκρα της γης μερικές φορές φαίνονται τόσο κοντά που μπορούν να αγγίξουν το ένα το άλλο. Κάποιες συγκεκριμένες μέρες τον Αύγουστο ή τον Σεπτέμβριο, όταν ο ήλιος βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο του στον ουρανό και ο αέρας είναι πολύ καθαρός, εμφανίζεται ένα περίεργο φαινόμενο, σαν από την πλευρά της Μεσσήνης να μπορούσατε να πηδήξετε απευθείας στην πλευρά της Καλαβρίας και αντίστροφα . Αυτός είναι ο αντικατοπτρισμός της Νεράιδας Μοργκάνα, της μυθικής ετεροθαλούς αδερφής του βασιλιά Αρθούρου, η οποία, έχοντας εγκατασταθεί σε αυτά τα νερά, σύμφωνα με το μύθο, χαίρεται να εξαπατά τους θαλασσοπόρους σε αυτό το τμήμα της θάλασσας. 

Τα πλοία μοιάζουν να «αιωρούνται» στον ορίζοντα της Μεσσήνης, Σικελία, Ιταλία (Οκτώβριος 2022).Το φαινόμενο Fata Morgana.

Ο θρύλος της Fata Morgana στο Στενό της Μεσσήνης δεν είναι παρά μια ευφάνταστη και πρωτότυπη εξήγηση ενός πολύ φυσιολογικού ατμοσφαιρικού φαινομένου τυπικού αυτής της περιοχής. Το ιταλικό όνομα, μάλιστα, είναι διάσημο και στο εξωτερικό, επειδή είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται συχνά στην περιοχή και παραδόθηκε από τους Νορμανδούς. Αναφέρεται στη Fata Morgana της κελτικής μυθολογίας, η οποία προκάλεσε στους ναυτικούς οράματα φανταστικών κάστρων στον αέρα ή στη γη για να τους προσελκύσει και επομένως να τους οδηγήσει στο θάνατο. Αυτό το φαινόμενο, που μπορεί να παρατηρηθεί στη στεριά ή στη θάλασσα, παραμορφώνει το αντικείμενο (ή τα αντικείμενα) στα οποία δρα ο αντικατοπτρισμός τόσο πολύ που τα κάνει ασυνήθιστα και αγνώριστα. Μπορεί να αφορά κάθε είδους «μακρινό» αντικείμενο, που φαίνεται στην εξέλιξη, σε θέσεις διαφορετικές από τις αρχικές, σε μια όραση που μπορεί να κινείται απρόσκοπτα από τη συμπίεση στην επιμήκυνση.

Το Στενό της Μεσσήνης

 Είναι μια θαλάσσια λεκάνη με στενά ρήγματα που χωρίζει τη χερσόνησο της Καλαβρίας από τη Σικελία στη νότια Ιταλία. 

Το στενό της Μεσσήνης από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, φωτογραφημένο από 400 χλμ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Από NASA.

Βρίσκεται σε μια σεισμικά ενεργή περιοχή όπου τα κανονικά ρήγματα και οι υπερυψωμένες θαλάσσιες αναβαθμίδες του Τεταρτογενούς καταγράφουν συνεχιζόμενη επέκταση που οδηγείται από την ανατροπή προς τα νοτιοανατολικά της ζώνης καταβύθισης της Καλαβρίας.

Ωστόσο, πώς προήλθε η Σικελία; Αρχικά, υπήρχε θάλασσα στη θέση της σημερινής Σικελίας. Η τεκτονική των πλακών, ή ακριβέστερα το γεγονός ότι η αφρικανική πλάκα ολισθαίνει κάτω από την ευρασιατική πλάκα (βύθιση), έχει προκαλέσει την άνοδο του εδάφους.

Αξίζει επίσης να αναφερθεί το όρος Αίτνα, το γνωστό ενεργό στρωματοηφαίστειο στην ανατολική ακτή της Σικελίας, στη Μητροπολιτική πόλη της Κατάνια, μεταξύ των πόλεων Μεσσίνα και Κατάνια.

Οι  αρχαίοιΈλληνες εγκατέστησαν πόλεις της Σικελίας τουλάχιστον από τον 11ο αιώνα π.Χ ή ακόμη παλαιότερα και μεταξύ 8ου και 6ου αιώνα π.Χ. Το ορεινό κέντρο παρέμεινε στα χέρια των Siculi και Sicani, που εξελληνίζονταν όλο και περισσότερο σε ιδέες και υλικό πολιτισμό.

Η ιστορία αυτής της σημαντικής πόλης της Σικελίας συνδέεται με την Κω.

Ο άρχοντας της Ζάγκλης 

Σύμφωνα με Ηρόδοτο ο Κάδμος από την Κω έχοντας κληρονομήσει την τυραννία από τον Σκύθη, τον πατέρα του, αποκατέστησε αυθόρμητα την ελευθερία των Κώων και ήρθε στη Σικελία. Εκεί, πάλι σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, απέκτησε (σίγουρα με βία)  τη Ζάγκλη [ζάγκλον, σημαίνει δρεπάνι, σικελική λέξη] από τους Σάμιους που πήγαν στη Σικελία μετά την αποτυχία της Ιωνικής επανάστασης, το 494 π.Χ. Ο ίδιος συγγραφέας μας λέει ότι ο Γέλων την εποχή της περσικής εισβολής τον έστειλε στην Ελλάδα για να εξερευνήσει την εξέλιξη των γεγονότων και ότι επέστρεψε στη Σικελία φορτωμένος με θησαυρούς μετά τη μάχη της Σαλαμίνας. Είναι αμφιλεγόμενο αν ο Κάδμος είναι γιος εκείνου του Σκύθη, που παρουσιάζεται από τον Ηρόδοτο ως τύραννος της Ζάγκλης, και μαζί με τον αδελφό του Πυθογένη ο οποίος καθαιρέθηκε από τον Ιπποκράτη και περιορίστηκε στον Ινίκο, ή ενός δυνάστη με το ίδιο όνομα από την Κω. 

Η πρώτη υπόθεση είναι πιο πιθανή δεδομένου ότι ο Κάδμος ήταν άρχοντας της Ζάγκλης, και ως εκ τούτου τον βρίσκουμε στην αυλή του Γέλωνα είναι λογικό να υποθέσουμε ότι, έχοντας έρθει στη Σικελία μετά τη μάχη της Λάδης (494), κατείχε την κυριότητα της Ζάγκλης με την υποστήριξη του Ιπποκράτη. , που είχε διώξει τον πατέρα και τον θείο του αλλά ο  Ἀναξίλας, έχοντας στην κατοχή του τη Ζάγκλη, άλλαξε το όνομα σε Μεσσήνη, πήγε να ζήσει με τον Ιπποκράτη και, όταν πέθανε ο Ιπποκράτης, με τον Γέλωνα.

Ο Κώος Κάδμος

Τελικά μπορεί να μην ήταν ένας αλλά  δύο τύραννοι, πατέρας και γιος, που απαντούν στο ίδιο όνομα του Κάδμου, διαδέχτηκαν ο ένας τον άλλον στην Κω μέσα σε μια δεκαετία. Και οι δύο συμμετείχαν σε συγκρούσεις κατά της Αρτεμισίας, που και στις δύο περιπτώσεις ήταν η εγγυήτρια της Persica pax. 

Η ήττα του πρώτου θα επέτρεπε στην κυρία της Αλικαρνασσού να επεκτείνει την κυριαρχία της στην Κω και στο γύρω αρχιπέλαγος, η ήττα του τελευταίου θα της είχε δώσει τη δυνατότητα να τιμωρήσει όσους είχαν αρνηθεί να συμμετάσχουν στην εκστρατεία του Ξέρξη. Και οι δύο, εξάλλου, θα είχαν μεταναστεύσει στη Σικελία ενόψει του Πρώτου και.του Δεύτερου Περσικού Πολέμου, αντίστοιχα, σύμφωνα με τον Lorenzo Braccesi.

Γεωδίφης 

Πηγές:

1.Παιδί της Ρέας

2.Ιστορίες του Ηροδότου

3. Σελίδα του Δήμου της Μεσίνας

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Πανόραμα της πόλης της Μεσσήνης από ψηλά σε έναν πίνακα του Antonio Joli. Aπό το 1760 περίπου  σώζεται στην Πρυτανεία του Πανεπιστημίου.

Στις 28 Δεκεμβρίου 1908, η πόλη της Μεσσήνης ξύπνησε από ένα ισχυρό σοκ, που άφησε πίσω της τουλάχιστον 100000 νεκρούς. Θεωρείται ένας από τους πιο καταστροφικούς σεισμούς στην ιστορία της Γης.

Μια εξωτερική κάμερα υψηλής ευκρίνειας (EHDC) τοποθετημένη στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό απαθανάτισε αυτή τη φωτογραφία της Αίτνας, της Σικελίας. Η Καλαβρία, η μπότα της Ιταλίας και το στενό της Μεσσήνης είναι επίσης ευδιάκριτα. Η φωτογραφία τραβήχτηκε - 30 Μαρτίου 2023.

Το στενό της Μεσίνας από ψηλά.Ο θρύλος της Fata Morgana στο στενό της Μεσσήνης ένα μοναδικό μέρος, πλούσιο σε ιστορία και θρύλους, που πίσω από την ομορφιά του κρύβει πολλούς μύθους και ιστορίες που παραδόθηκαν στο πέρασμα του χρόνου από τους ντόπιους πληθυσμούς.