Casa Balilla στο λιμάνι του Mario Lago
Στη δεκαετία του 1920, το νησί της Λέρου επιλέχθηκε από τους Ιταλούς για την κατασκευή της κύριας στρατιωτικής βάσης στην ανατολική Μεσόγειο, που θα φιλοξενούσε μια ομάδα πολεμικών πλοίων και υποβρυχίων και μια βάση υδροπλάνων.
Με την αύξηση των στρατιωτικών δυνάμεων στο Λακκί, προκύπτει η ανάγκη να δημιουργηθεί μια μικρή νεοϊδρυθείσα πόλη κοντά στους στρατώνες με δημόσιες υπηρεσίες για την υποστήριξη του στρατιωτικού πληθυσμού (δημόσιες υπηρεσίες, εμπόριο και βιοτεχνίες, σχολεία, νοσοκομείο, εκκλησία, δομές δωρεάν ώρα κ.λπ.):
Η πόλη γεννήθηκε το 1933 ονομάστηκε Portolago, προς τιμή του κυβερνήτη Mario Lago των Ιταλικών Νήσων Αιγαίου (Δωδεκάνησα) από το 1922 έως το 1936.
Η πόλη χτίστηκε μέσα σε 5 χρόνια.
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά κτίρια στο Portolago, ήταν το σπίτι Balilla που κατεδαφίστηκε μετά τον πόλεμο, ένα από τα σπάνια ασύμμετρα κτίριά του Armando Bernabitti.
Ο Bernabitti σχεδίασε όλα τα κτίρια Balilla, δηλαδή γυμναστήρια της φασιστικής νεολαίας, στα Δωδεκάνησα.
Η κατασκευή χαρακτηριζόταν από ένα υψηλό τετράγωνο όγκο, του γυμναστηρίου που συνδέεται με μια χαμηλότερη ημικυλινδρική πτέρυγα με 3 τόξα που καλύπτουν την είσοδο, με δύο παράθυρα πλήρους ύψους η νοτιοδυτική γωνία και ένα τεράστιο κοντάρι σημαίας στη γωνία , στοιχεία επανεμφανίζονται σε διαφορετικές συνθέσεις στο σχολικό κτίριο Petracco.
Στα τέλη Νοεμβρίου 1933 ήταν έτοιμo το κτίριο να εγκαινιαστεί από τον κυβερνήτη Mario Lago, επιστρέφοντας από ταξίδι στην Κω.
Το κτίριο, το οποίο στο μεταξύ είχε γίνει η έδρα της Gioventù Italiana del Littorio GIL, Νεολαία του Εθνικού Φασιστικού Ιταλικού Κόμματος, απορρόφησε την Όπερα Nazionale Balilla το 1937, αποτέλεσε αντικείμενο αναδιοργάνωσης το 1939, μόνο για να κατεδαφιστεί και να αντικατασταθεί από νέο κτίριο τράπεζας το οποίο κατασκευάστηκε μετά την εκχώρηση των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα.
Γεωδίφης
Πηγές:
1.Rassegna Storica crevalcorese,2014
2.Architettura coloniale italiana nel Dodecaneso 1912-1943
3.https://www.artefascista.it/portolago__fascismo__arch.htm
4. Τι ήταν η Οικία Balillα;
https://geogeodifhs.blogspot.com/2023/07/balilla.html
