Δίχως παγετώνες , δεν υπάρχει νερό;

Ο παγετώνας Abramov στο Κιργιζιστάν. Φωτογραφία: Matthias Huss / ETH Ζυρίχη.

Τα μεγαλύτερα ποτάμια του κόσμου έχουν τις πηγές τους στους παγετώνες - θα παραμείνει ο παγκόσμιος πληθυσμός ως έχει χωρίς τον "αιώνιο" πάγο; Τα μεγαλύτερα ποτάμια του κόσμου ξεκινούν στις παγωμένες ορεινές περιοχές.

Ωστόσο, η αλλαγή του κλίματος μπορεί να προκαλέσει την εξαφάνιση πολλών παγετώνων. Το νερό θα γίνει σπάνιο;Υπάρχουν περίπου 200.000 παγετώνες παγκοσμίως. Παίζουν κεντρικό ρόλο στον κύκλο του ύδατος, ιδιαίτερα στα μεσαία και χαμηλά γεωγραφικά πλάτη, αντισταθμίζοντας τις διακυμάνσεις της απορροής. Από τους ποταμούς εξαρτώνται παγκοσμίως, άμεσα είτε έμμεσα, δισεκατομμύρια άνθρωποι.

Θα υπάρξει έλλειψη νερού στο εγγύς ή μακρινό μέλλον εάν οι παγετώνες γίνονται ολοένα και μικρότεροι ή εξαφανίζονται εντελώς; Οι Άλπεις, τα Ιμαλάια, τα Βραχώδη Όρη και οι Άνδεις συνεχίζουν να λειτουργούν ως πύργοι νερού;

Οι υπολογισμοί των επιστημόνων δείχνουν ότι μέχρι το 2100, πολύ περισσότερο από το ήμισυ του παγετώδους πάγου έξω από τις πολικές περιοχές μπορεί να εξαφανιστεί και οι συνέπειες θα μπορούσαν να είναι δραματικές: εκεί όπου τα παγετώδη ρέματα ρέουν τους θερμούς μήνες, θα παραμείνει μόνο μια ξηρή πετρώδης έρημος. 

Μέχρι τα τέλη του αιώνα, σχεδόν όλοι οι παγετώνες παγκοσμίως θα παράσχουν σημαντικά λιγότερα νερά τους καλοκαιρινούς μήνες από ό, τι σήμερα - ορισμένοι όγκοι θα μειωθούν κατά περισσότερο από τα 2/3.

Αλλά οι αλλαγές αυτές θα γίνουν αισθητές στις πυκνοκατοικημένες κατάντη περιοχές των μεγάλων ποταμών; Ιδιαίτερα στην Κεντρική Ασία, για παράδειγμα στη Θάλασσα της Αράλης ή στον Ινδό, αυτά τα ξηρά καλοκαίρια θα σημαίνουν την αποδοχή μιας μεγάλης μείωσης της διαθεσιμότητας νερού - παρά το γεγονός ότι οι παγετώνες καλύπτουν σήμερα μόνο σχετικά μικρές αναλογίες της λεκάνης αποστράγγισης.

Το ίδιο ισχύει και για ορισμένα ποτάμια στις Άνδεις και - σε μικρότερο βαθμό - στις Άλπεις. Η κατάσταση θα μπορούσε να γίνει επισφαλής στο μέλλον λόγω της αυξανόμενης συχνότητας των καταιγίδων. Ωστόσο, η τήξη πάγου είναι σημαντική μόνο κοντά στους παγετώνες. Για περίπου τα 2/3 των μεγάλων ποταμών του κόσμου, η κατάσταση δεν είναι ανησυχητική. Οι παγετώνες είναι πολύ μικροί για την εξαφάνισή τους για να επηρεάσουν σημαντικά την ηπειρωτική απορροή.

Πολλά προβλήματα θα μπορούσαν να λυθούν με αποτελεσματικότερη χρήση και καλύτερη κατανομή του νερού στο επίπεδο των πληττόμενων κοινοτήτων. Στις αναπτυσσόμενες χώρες, αυτό απαιτεί σημαντικές επενδύσεις και μεταφορά εμπειρογνωμοσύνης. 

Η αλλαγή του κλίματος είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα με τοπικές συνέπειες. Εάν η διεθνής κοινότητα κατορθώσει να περιορίσει την αύξηση της θερμοκρασίας σε αποδεκτό επίπεδο μέσω των συνεισφορών κάθε μέλους, τα αποτελέσματα μπορεί να μετριαστούν. 

Πολλοί παγετώνες θα εξακολουθούσαν να συρρικνώνονται ακόμη και με σημαντικές προσπάθειες προστασίας του κλίματος, αλλά οι συνέπειες για τους υδάτινους πόρους θα ήταν πιο μετριοπαθείς.

Γεωδίφης

Πηγές

1.Matthias Huss et al. Global-scale hydrological response to future glacier mass loss, Nature Climate Change (2018).

2.Nature Climate Change