Σεισμός τον 16ο αιώνα άλλαξε την πορεία ποταμού

Μερική αναπαραγωγή ενός πίνακα που δείχνει τη θέση του ποταμού Πάδου  (del Po) και Ferrara (κίτρινο βέλος) πριν το ποτάμι μεταφερθεί στη σημερινή του θέση 40 χιλιόμετρα βόρεια. Πηγή- Egnazio Danti.

Το 1570, ένας σεισμός 5,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ έπληξε τη βόρεια ιταλική πόλη της Φεράρα, προκαλώντας δεκάδες θανάτους, μεγάλες ζημιές στην πόλη και χιλιάδες ανθρώπους να φύγουν. 

Εκείνη την εποχή, ο Πάπας Πίος V είπε ο ''Θεός έστειλε τον σεισμό για να τιμωρήσει τον Δούκα της πόλης που είχε δώσει φιλοξενία στους Εβραίους'' και τους Marranos που είχαν δραπετεύσει από την Ισπανία.

Μία μελέτη διαπιστώνει ότι ο σεισμός του 16ου αιώνα και οι μετέπειτα μετασεισμοί ήταν το τελευταίο βήμα από μια τεκτονική διαδικασία που συμβαίνει εδώ και χιλιάδες χρόνια και άλλαξε την πορεία του ποταμού Πάδου. Η τελική αλλαγή πορείας του ποταμού άφησε ξηρά την Ferrara μέχρι το τέλος του 16 ου αιώνα, ένα γεγονός που απεικονίζεται σε έναν πίνακα ζωγραφικής που βρίσκεται σήμερα στο Μουσείο του Βατικανού.

Στη έρευνα χρησιμοποιούνται ιστορικά δεδομένα και νέες τεχνικές μοντελοποίησης για να διαπιστωθεί ότι ο σεισμός του 1570 εμφανίστηκε σε ένα ρήγμα θαμμένο κάτω από τα ιζήματα του ποταμού Πάδου, περίπου 14 χιλιόμετρα βόρεια-βορειοανατολικά της Φεράρα.

Το ρήγμα θάφτηκε μπροστά από τα βόρεια Απέννινα όρη που έχουν αυξηθεί σταδιακά κατά τη διάρκεια εκατομμυρίων ετών, προκαλώντας ανύψωση του νότιου τμήματος της κοιλάδας του Πάδου.

Κατά τα τελευταία 2.800 χρόνια, αυτή η ανύψωση ανάγκασε τον ποταμό Πάδο να κινηθεί περίπου 20 χιλιόμετρα βόρεια μεταξύ των πόλεων Guastalla και Ficarolo. Ο σεισμός του 1570 ήταν η «σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι» στην εκτροπή του ποταμού, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης. Ο σεισμός και οι μετασεισμοί που ακολούθησαν μετακίνησαν την κοιλάδα κατά 10 έως 15 εκατοστά και αναδρομολόγησαν το νότιο τμήμα του ποταμού Πάδου στη σημερινή του θέση 40 χιλιόμετρα βόρεια κατά τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με τη μελέτη.

Η  μελέτη διαπιστώνει επίσης ότι το ρήγμα ευθύνεται για το σεισμό του 1570 δεν είναι το ίδιο με εκείνο που προκάλεσε το μεγάλο σεισμό στην περιοχή της Emilia στις 20 Μαΐου, 2012.

Η γνώση των ιστορικών σεισμών παρέχει ουσιαστικές πληροφορίες για τους επιστήμονες ώστε να κατανοήσουν τη σεισμικότητα μιας περιοχής και στην εφαρμογή των κατάλληλων μέτρων πρόληψης, σύμφωνα με τους Livio Sirovich και Franco Pettenati, επιστήμονες στο Εθνικό Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας και Πειραματικής Γεωφυσικής στην Τεργέστη της Ιταλίας, και συγγραφείς της νέας μελέτης.

Γεωδίφης

Πηγή-Journal of Geophysical Research-Solid Earth ,δημοσίευμα της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης