Εἰς Κάλυμναν ...

Αρχαία επιγραφή παράρτημα από την συνθήκη ομοπολιτείας μεταξύ Κω και Καλύμνας [Καλύμνου]. Στήλη από λευκό μάρμαρο, πιθανώς ντόπιο, σπασμένη στο κάτω μέρος. Βρέθηκε στο Ασκληπιείο , είναι  περίπου του 208 π.Χ. ή λίγο μετά -M. Segre, Tit. Calymnii (1952). 

Πολύ σημαντική επιγραφή, βρέθηκε το 1907 στις Θέρμες του Ασκληπιείου από τον Γερμανό αρχαιλόγο R.Herzog.

Την φωτογραφία από την αρχαία επιγραφή που σήμερα βρίσκεται στο Επιγραφικό Μουσείο του Ασκληπιείου Κω, έλαβε ο αρχαιολόγος L.Morricone  την δεκαετία του ΄30.

Ομοπολιτεία Κω-Καλύμνου

Από αρχαίες επιγραφές συνάγεται ότι η Κάλυμνος το 220 π.Χ ως δήμος ήταν ανεξάρτητος, ενω σε μια άλλη μεταγενέστερη κατά 13 ή 14 χρόνια, το 208 π.Χ αναφέρεται ως πολιτεία της Κω. Ωστόσο πότε ακριβώς άρχισε η ομοπολιτεία δεν είναι ακόμη γνωστό.

Η επιγραφή εκδόθηκε επί βασιλείας του Πτολεμαίου Δ' ή Έ λίγο πριν από τον Κρητικό πόλεμο [205-202 π.Χ] μεταξύ Μακεδόνων και Κρητών πειρατών, η Κάλυμνος εξακολουθεί να συμμετέχει στην Ομοπολιτεία. Η ομοπολιτεία διήρκησε μέχρι την ρωμαική αυτοκρατορική περίοδο.

Η ιστορική έρευνα έχει δείξει ότι δεν ήταν μια συνθήκη της Κω με την Κάλυμνο ως ισότιμα μέλη ή με ίσα δικαιώματα,  αλλά μία ενσωμάτωση του Δήμου Καλυμνίων ως ασθενεστέρου υπό τον Δήμο Κω.

Ψήφισμα ορκωμοσίας Κώων-Καλυμνίων

Η επιγραφή αναφέρει την διαδικασία και τον καθορισμό ορκομωσίας από κάθε φυλή που θα αναλάβει να ορκίσει ενήλικους πολίτες, από δυο εκλεγμένους ορκωτές της Κω και ένα της Καλύμνου. 

Κώος στρατηγός που θα σταλεί στην Κάλυμνο θα ορίσει τον τόπο ορκομωσίας. Για την ορκομωσία προβλέπεται να θυσιαστούν ενήλικοι ταύροι, κριάρια και κάπροι.

Ο όρκος δίνεται στο όνομα του Δία, της Ήρας και του Ποσειδώνα και προβλέπει υποχρεώσεις στην διαφύλαξη  και τήρηση του δημοκρατικού πολιτεύματος, των πάτριων νόμων και της εδαφικής ακεραιότητας  ή ακόμη την δυνατότητα αύξησης των εδαφών της Κω, των κανονισμών της ομοπολιτείας των αποφάσεων της εκκλησίας.

Στον όρκο προβλέπεται η δέσμευση για τη συμμαχία με τους Πτολεμαίους και τον σεβασμό στις συνθήκες με άλλους συμμάχους της Κω όπως, Ρόδος, Μίλητος κά. 

Οι ενήλικοι ορκίζονται ότι θα διετελέσουν δικαστές δίκαιοι,αμερόληπτοι πολίτες και ότι θα ψηφίζουν με μοναδικό γνώμονα το συμφέρον του δήμου και ότι θα αντιταχθούν στην εγκαθίδρυση ολιγαρχίας ή τυραννίας.

Η αρχαία επιγραφή

1 Στασίλας Λυκόφρονος εἶπε· ἑλέσθαι ὁρκωτὰς δύο ἐξ ἑκάστας

  φυλᾶς, οἵτινες ὁρκιξεῦντι τοὺς πολίτας ἐν τᾶι ἀγορᾶι

  πρὸ τῶν ἀρχείων, καὶ γραμματῆ ἐς ἑκάσταμ φυλὰν καὶ τὸν

  ὑπαγορεύοντα τὸν ὅρκον, ἑλέσθαι δὲ καὶ εἰς Κάλυμναν ἕνα

5   ἐξ ἑκάστας φυλᾶς καὶ γραμματῆ τούτοις· ὁρκιζόντω δὲ

  τοῦτοι εἷ κα ὁ στραταγὸς ὁ ἀποσταλεὶς ὑπὸ τοῦ δάμου

  ποτιτάσσηι· τοὶ δὲ πωληταὶ μισθωσάντω ἤδη διξὰ ὁρκω-

  μόσια παρασχεῖν τοῖς πολίταις αὐτεῖ τε καὶ εἰς Κάλυ-

  μναν· τὰ δὲ ὁρκωμόσια ἔστω ταῦρος κάπρος κριός, τέλεια

10   πάντα· τοὶ δὲ πολῖται πάντες ἡβαδὸν ὀμνυόντω, πρᾶτοι

  τοὶ προστάται καὶ τοὶ στραταγοί, τῶν δὲ ἄλλων ὅσσοι μὲν

  ὧδε ἐπιδαμεῦντι, ποτὶ τοὺς ὁρκωτὰς τοὺς αἱρεθέντας

  ὧδε, τοὶ δὲ λοιποὶ ποτὶ τοὺς εἰς Κάλυμναν ἀποστελλομέ-

  νους· ὁρκιζόντω δὲ τοὶ ἄνδρες τὸν ὅρκον τόνδε· v ἐμμενῶ

15   τᾶι καθεστακυίαι δαμοκρατίαι καὶ τᾶι ἀποκαταστάσει

  τᾶς ὁμοπολιτείας καὶ τοῖς νόμοις τοῖς ἐγ Κῶι πατρίοις

  ὑπάρχουσι καὶ τοῖς δόγμασι τᾶς ἐκκλησίας καὶ ταῖς δια-

  γραφαῖς ταῖς ὑπὲρ τᾶς ὁμοπολιτείας· ἐμμενῶ δὲ καὶ τᾶι

  ποτὶ βασιλῆ Πτολεμαῖον φιλίαι καὶ συμμαχίαι καὶ ταῖς συνθή-

20   καις ταῖς ποτὶ τοὺς συμμάχους τῶι δάμωι κεκυρωμέναις·

  ὀλιγαρχίαν δὲ οὐδὲ τύραννον οὐδὲ ἄλλο πολίτευμα ἔξω δαμο-

  κρατίας οὐ καταστάσω παρευρέσει οὐδεμιᾶι, οὐδ’ εἴ τίς κα ἄλλος

  καθιστᾶι ἐπιτραψῶ, ἀλλὰ κωλύσω κατὰ τὸ δυνατόν, οὐδὲ τῶν

  φρουρίων οὐθὲν οὐδὲ ἄκραν καταλαψεῦμαι οὔτε αὐτὸς ἐξι-

25   διαζόμενος οὔτε ἄλλωι συνεργῶν παρευρέσει οὐδεμιᾶι,

  οὐδὲ τὰγ Κώιαν ἐλάσσω γινομέναν περιοψεῦμαι, ἀλλ’ αὐξήσω

  κατὰ δύναμιν τὰν αὑτοῦ· ἐσσεῦμαι δὲ καὶ δικαστὰς δίκαιος

  καὶ πολίτας ἴσος χειροτονῶν καὶ ψαφιζόμενος ἄνευ χάριτος

  ὅ κά μοι δοκῆι συμφέρον ἦμεν τῶι δάμωι· ἀλαθῆ ταῦτα ναὶ τὸν

30   Δία καὶ τὰν Ἥραν καὶ τὸν Ποτειδᾶ· εὐορκεῦντι μέμ μοι εὖ vac.

  ἦμεν, ἐπιορκεῦντι δὲ τὰ ἐναντία. vac. τοὶ δὲ ὁρκω̣[ταὶ ὀμνυόντω]

  παραχρῆμα ἱεροῖς ἐν τᾶι ἐκκλη̣[σίαι καιομένοις κατὰ τὰ δό]-

  ξαντα τᾶι ἐκ[κλησ]ί̣α̣ι̣ [κ]α̣ὶ̣ [— — — — — — — — — — — βα]-

  σ̣ιλεὺ̣[ς — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —]

Γεωδίφης

Πηγές:

1. Κάλυμνα των επιγραφών-Γ.Κουκούλης

2. Το Ασκληπιείο της Κω-Δημ. Μποζνάκης,2014

3. Αρχείο L.Morricone/saia

4. Σεισμοί της Καλύμνου,2020

5. Kos-Ρ.Herzog,1932

6. Ιστοσελίδα packhum.org

https://inscriptions.packhum.org/text/349723?hs=287-295%2C562-574%2C888-896

Η πολύ σπουδαία επιγραφή συναντάται σήμερα στο Επιγραφικό μουσείο του Ασκληπιείου.