Γιατί ο Άλμπερτ Αϊνστάιν δεν κέρδισε ποτέ βραβείο Νόμπελ για τις θεωρίες της σχετικότητας;

«Η ζωή είναι σαν να οδηγείς ποδήλατο. Για να διατηρήσεις την ισορροπία σου πρέπει να συνεχίσεις να κινείσαι...Είσαι μέρος ενός συνόλου, που εμείς αποκαλούμε σύμπαν, ένα μέρος περιορισμένο σε χρόνο και χώρο. Βιώνεις τον εαυτό σου, τις σκέψεις και τα συναισθήματά σου, ως κάτι ξεχωριστό από τα υπόλοιπα - ένα είδος οπτικής αυταπάτης της συνείδησής σου...Το σημαντικό είναι να μην σταματήσεις να αμφισβητείς...», Albert Einstein.

Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν θεωρείται ευρέως ως ένας από τους πιο έξυπνους ανθρώπους και από τους μεγαλύτερους φυσικούς όλων των εποχών, αλλά ποτέ δεν έλαβε το βραβείο Νόμπελ για την πιο διάσημη συνεισφορά του: τη θεωρία της σχετικότητας. Γιατί αυτό;

Έλλειψη επαρκούς πειραματικής απόδειξης: Όταν ο Αϊνστάιν δημοσίευσε τις εργασίες του για την ειδική και τη γενική σχετικότητα το 1905 και το 1915, αντίστοιχα, δεν υπήρχαν πολλά εμπειρικά στοιχεία που να υποστηρίζουν τις επαναστατικές του ιδέες. 

Χρειάστηκε αρκετός χρόνος μέχρι οι επιστήμονες να επιβεβαιώσουν τη θεωρία μέσω πειραμάτων, όπως η παρατήρηση της κάμψης του αστρικού φωτός από τη βαρύτητα του Ήλιου κατά τη διάρκεια μιας ηλιακής έκλειψης το 1919. Επιπλέον, η σχετικότητα είναι μια θεωρία που συνάδει με πολλά μοντέλα, μερικά από τα οποία εξακολουθούσαν να ανταγωνίζονται για την εγκυρότητα τους εκείνη τη στιγμή.

Αποτυχία κατανόησης της σχετικότητας: Η σχετικότητα είναι μια πολύπλοκη και αφηρημένη θεωρία που περιλαμβάνει προηγμένα μαθηματικά και φυσική. Πολλά μέλη της Επιτροπής Νόμπελ, καθώς και άλλοι επιστήμονες, δεν αντιλήφθηκαν πλήρως τις επιπτώσεις και τη σημασία του έργου του Αϊνστάιν. Κάποιοι μάλιστα αμφισβήτησαν αν ήταν καθόλου φυσική ή απλώς μια μαθηματική κατασκευή.

Αντισημιτισμός και πολιτική εχθρότητα: Ο Αϊνστάιν ήταν ένας Εβραίος ειρηνιστής που επέκρινε ανοιχτά τον γερμανικό μιλιταρισμό και τον εθνικισμό που οδήγησαν στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Υποστήριξε επίσης το σιωνιστικό κίνημα και υποστήριξε την κοινωνική δικαιοσύνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αυτές οι απόψεις τον έκαναν στόχο αντισημιτισμού και εχθρότητας από ορισμένους συμπατριώτες του Γερμανούς, καθώς και από άλλες χώρες. Μερικοί από τους αντιπάλους του, όπως ο Ernst Gehrcke και ο Philipp Lenard, προσπάθησαν να δυσφημήσουν το έργο του και να επηρεάσουν την Επιτροπή Νόμπελ εναντίον του.

Συμβιβασμός και διαμάχη: Μετά από χρόνια συζητήσεων και καθυστερήσεων, η Επιτροπή Νόμπελ αποφάσισε τελικά να απονείμει στον Αϊνστάιν το Νόμπελ Φυσικής του 1921 το 1922, αλλά όχι για τη σχετικότητα. Αντίθετα, του το έδωσαν για την εξήγησή του για το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο, ένα φαινόμενο κατά το οποίο εκπέμπονται ηλεκτρόνια από ένα μέταλλο όταν αυτό εκτίθεται στο φως. Αυτό το έργο, το οποίο δημοσίευσε επίσης το 1905, εισήγαγε την έννοια των φωτονίων και έθεσε τα θεμέλια για την κβαντική θεωρία. Ωστόσο, αυτή ήταν επίσης μια αμφιλεγόμενη επιλογή, καθώς ορισμένοι υποστήριξαν ότι ο Αϊνστάιν δεν ανακάλυψε το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο, αλλά το εξήγησε μόνο χρησιμοποιώντας την κβαντική υπόθεση του Planck.

Έτσι, ο Αϊνστάιν δεν έλαβε ποτέ το βραβείο Νόμπελ για τη σχετικότητα, παρά τον τεράστιο αντίκτυπό του στη σύγχρονη φυσική και κοσμολογία. Ωστόσο, έλαβε πολλές άλλες τιμές και βραβεία για τα επιστημονικά του επιτεύγματα, όπως το μετάλλιο Copley, το μετάλλιο Max Planck και το Time Person of the Century. 

Παρ' όλα αυτά παραμένει μια από τις πιο σημαντικές και θαυμαστές φιγούρες στην ιστορία της επιστήμης και όχι μόνο.

Γεωδίφης

Πηγή-Physics In History/twitter