Η βαθύτερη υποθαλάσσια έκρηξη;
Ήταν κατά τη διάρκεια μιας αποστολής το 2009, στο νοτιοδυτικό Ειρηνικό, που χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ και της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας και υπό την επίβλεψη του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον όταν ο ωκεανογράφος Joseph Resing και οι άλλοι επιστήμονες είδαν για πρώτη φόρα έκρηξη και λιωμένη λάβα από ηφαίστειο σε μια βαθιά θάλασσα. Οι επιστήμονες αργότερα παρουσίασαν τα ευρήματα τους .
Οι υποβρύχιες εκρήξεις αντιπροσωπεύουν περίπου τα 3/4 του συνόλου της ηφαιστειακής δράσης του πλανήτη μας, αλλά ο εντοπισμός και η παρατήρηση τους δεν είναι μία εύκολη υπόθεση. Το μόνο ενεργό υποθαλάσσιο ηφαίστειο που οι επιστήμονες έχουν παρατηρήσει και έχουν αναλύσει μέχρι τώρα ήταν το NW Rota-1, κοντά στο νησί του Γκουάμ στο δυτικό Ειρηνικό. Ωστόσο, πρόσφατα οι ερευνητές είχαν την δυνατότητα να δουν την βαθύτερη υποθαλάσσια έκρηξη .
Το ηφαίστειο, West Mata, βρίσκεται κοντά στα νησιά Φίτζι στο νοτιοδυτικό Ειρηνικό στη λεκάνη Lau. Εδώ, ο ρυθμός της καταβύθισης - η διαδικασία κατά την οποία μία τεράστια τεκτονική πλάκα υποβυθίζεται κάτω από μία άλλη, και για τον λόγο αυτό σχηματίζονται αλυσίδες ηφαιστείων - είναι ο υψηλότερος στη Γη, και η περιοχή φιλοξενεί άφθονα σημάδια πρόσφατης υποθαλάσσιας ηφαιστειακής δραστηριότητας.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν το West Mata το 2008 κατά τη διάρκεια μιας έρευνας της βορειοανατολικής λεκάνης Lau. Το επόμενο έτος παρατήρησαν εκρήξεις χρησιμοποιώντας ένα τηλεχειριζόμενο υποβρύχιο όχημα - η πρώτη έκρηξη την ονόμασαν Άδη, και την δεύτερη Προμηθέα, και εντοπίστηκαν σε βάθος περίπου 1.200 μέτρα.
Οι σχεδόν συνεχείς εκρήξεις δημιουργούσαν θεαματικές πυρακτώσεις με αέριο γεμάτο φυσαλίδες από λάβα. Το αέριο που διερχόταν από την λαμπερή λάβα μερικές φορές εμφάνιζε φλόγες, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
"Ήταν απολύτως εκπληκτικό και συναρπαστικό, κάτι που ποτέ δεν είχαμε δει στο βυθό πριν," είπε ο ερευνητής Joseph Resing, ένας ωκεανογράφος στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον.
Η πλούσια «σούπα» από χημικά σε αυτές τις εκρήξεις βοηθά τις κοινότητες των οργανισμών της βαθιάς θάλασσας στο West Μάτα. Για παράδειγμα, οι ερευνητές είδαν γαρίδες σε αποικίες από στρώματα μικροβίων πάνω στα βράχια.
Ηφαιστειακή δραστηριότητα των βαθέων υδάτων, όπως αυτή θα μπορούσε να έχει δημιουργήσει την πρώτη ζωή δισεκατομμύρια χρόνια πριν- "θα μπορούσαμε να δούμε τα ίδια συστατικά εδώ με αυτά που χρησιμοποίησαν τα πρώτα οργανικά μόρια στη Γη," είπε ο Resing.
Αυτή η υποβρύχια έκρηξη είναι η βαθύτερη που έχουν δει οι επιστήμονες, περίπου 700 μέτρα βαθύτερα από εκείνη του NW Rota-1."Όσο η πίεση ανεβαίνει, η ικανότητα του φυσικού αερίου να προκαλέσει εκρήξεις μειώνεται, όπως βγαίνει από το μάγμα, και η αρχική σκέψη ήταν ότι δεν θα παρουσιάζονταν εκρηκτικές εκρήξεις κάτω από περίπου 1.000 μέτρα, " είπε ο Resing.
Οι εκρήξεις στα κέντρα όπου εξαπλώνεται ο πυθμένας του ωκεανού - όπου η πλειοψηφία των εκρήξεων στη Γη συμβαίνει - γενικά φαίνεται να εμφανίζονται σε σχετικά σύντομα επεισόδια που διαρκούν από κάποιες ώρες έως μήνες, αλλά το Mata φαίνεται να ξεσπά συνεχώς, δεδομένου ότι παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 2008. Αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή μάγμα εστιάζεται εκεί, αντί να εκτείνεται σε πολλά ηφαίστεια με τη μία. "Ωστόσο, αυτό είναι ένα ερώτημα που δεν γνωρίζουμε σήμερα την απάντηση," είπε ο Resing .
Τα δείγματα που πήραν οι ερευνητές από τη Δυτική Μάτα αποκάλυψαν ότι το ηφαίστειο εκπέμπει, ένα είδος νερού πλούσιου σε λάβα που δεν είχαν ξαναδεί. Ο μηχανισμός δημιουργίας του συνδέεται με τις ζώνες καταβύθισης, και αυτά τα παρθένα δείγματα θα μπορούσαν να φέρουν νέα στοιχεία για τις ζώνες καταβύθισης, ιδίως κατά τα πρώτα στάδια δημιουργίας των. Η διαδικασία υποβύθισης διαδραματίζει καίριο ρόλο στη διαμόρφωση του πλανήτη με την κατανάλωση και την ανακύκλωση των υλικών από τις ωκεάνιες πλάκες.
"Ένα πράγμα για τον βυθό της θάλασσας είναι ότι ακόμα δεν έχουμε την καλύτερη ιδέα για το τι συμβαίνει εκεί κάτω", δήλωσε ο Resing. "Ο εν λόγω ωκεανός είναι τεράστιος και το μέγεθός του το καθιστά ένα σχετικά ανεξερεύνητο μέρος και για τον λόγο αυτό θα ήθελα να συνεχιστεί η εξερεύνηση του θαλάσσιου πυθμένα. "
Γεωδίφης με πληροφορίες από το Nature Geoscience.