Γιατί δεν έχει συμβεί ακόμη η έκρηξη που φαινόταν επικείμενη στην Ισλανδία;
Όπως γνωρίζετε, η Ισλανδία είναι το μόνο μέρος στον κόσμο όπου μπορούμε να δούμε μια κορυφογραμμή στην επιφάνεια, ενώ συμβαίνει η διαστολή των λιθοσφαιρικών πλακών.
Στο βόρειο τμήμα της Ισλανδίας οι τεκτονικές πλάκες, τρέχουν-επεκτείνονται στα 18,9 χιλιοστά/έτος ενώ, στην περιοχή του Reykjanes στα 20,2 χιλιοστά/έτος.
Σε εικόνες μπορούμε να δούμε την ταχύτητα επέκτασης (κλίμακα ροζ βέλους 25 mm/έτος) που λαμβάνεται από σταθμούς GPS. Στην πρώτη περίπτωση έχει ρυθμιστεί η Ευρασία και στη δεύτερη η Βόρεια Αμερική να εμφανίζει τις ταχύτητες σύμφωνα με το σημείο αναφοράς.
Εκτός από αυτό το ρηχό μάγμα του μανδύα, έχουμε άνοδο πολύ βαθύτερου υλικού, που προέρχεται από το όριο μανδύα-πυρήνα που ανεβαίνει μέσα από ένα λοφίο ή ένα θερμό σημείο.
Γι' αυτό δεν είναι παράξενο να υπάρχουν συνεχείς εκρήξεις, οι πιο πρόσφατες το 2021, το 2022 και το 2023 στο Fagradalsfjall. Οι εκρήξεις ήταν τύπου σχισμής- χαμηλής έκρηξης, αν και υπάρχουν και άλλα ηφαίστεια όπως το Λάκι που έχουν δημιουργήσει μεγάλες εκρηκτικές εκρήξεις στο παρελθόν.
Σίγουρα θυμάστε την έκρηξη Eyjafjallajökull το 2010 που έκλεισε τον εναέριο χώρο της μισής Ευρώπης και της Βόρειας Αφρικής. Αυτή η έκρηξη ήταν υποπαγετωνικού τύπου, οπότε το λιωμένο νερό αύξησε την ποσότητα των αερίων και επομένως την εκρηκτικότητα, σκορπίζοντας τη στάχτη χιλιάδες χιλιόμετρα.
Ας επιστρέψουμε όμως στη χερσόνησο Reykjanes, όπου σημειώθηκαν οι τελευταίες εκρήξεις. Πρόσφατα, η αύξηση της σεισμικής δραστηριότητας και η παραμόρφωση της γης ανάγκασαν τον πληθυσμό του Grindavik να εκκενωθεί λόγω επικείμενης έκρηξης.
Η εισβολή μιας μαγματικής φλέβας κάτω από το Grindavík έχει δημιουργήσει μια ζώνη επέκτασης στην επιφάνεια, όπου ο σχηματισμός κανονικών ρηγμάτων έχει σχηματίσει ένα μικρό τεκτονικό graben με καθίζηση μεγαλύτερη από ένα μέτρο.
Στην περίπτωση των εκρήξεων 2021/22 και Ιουλίου 2023 στο Fagradalsfjall, μετά την αύξηση της σεισμικότητας και της παραμόρφωσης, ο αριθμός των σεισμών μειώθηκε και μέσα σε ώρες ή ημέρες σημειώθηκε η έκρηξη. Έτσι ξεκίνησε το 2023.
Ως εκ τούτου, με την ευκαιρία αυτή, αναμενόταν να συμπεριφερθεί με παρόμοιο τρόπο. Ωστόσο, η σεισμικότητα έχει μειωθεί και δεν υπήρξε έκρηξη, παρά το γεγονός ότι η παρουσία μάγματος εντοπίστηκε σε βάθος μεταξύ 500 και 800 μέτρων κάτω από το Grindavik.
Τις τελευταίες ημέρες, η παραμόρφωση έχει μετακινηθεί λίγο βόρεια, και η σεισμικότητα είναι πολύ μειωμένη.
Στην πραγματικότητα, το μεγαλύτερο μέρος του μάγματος που παράγεται δεν φθάνει στην επιφάνεια, έτσι σε αυτήν την περίπτωση, αν και η εισβολή έχει φτάσει σχεδόν στην επιφάνεια, ο όγκος που εμπλέκεται δεν ήταν επαρκής για εξώθηση.
Επομένως, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε μια έκρηξη εάν συμβεί μια νέα εσωτερική διαδικασία ή εάν η δραστηριότητα απλώς σταματήσει. Αυτή τη στιγμή η ηφαιστειακή επικινδυνότητα παραμένει.
Θα δούμε πώς θα εξελιχθεί, αλλά a priori δεν περιμένουμε κάτι πολύ διαφορετικό από προηγούμενες εκρήξεις.
Περισσότερα,
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0012821X21003034?dgcid=author
Αναρτήσεις
