Η Οικία Balilla
Το σπίτι του Μπαλίλα ή Casa del Ballilla, φωτογραφία του 1936/1937.
Η πρώην Αγροτική Τράπεζα, το κτίριο της σημερινής Τράπεζας Πειραιώς στην πόλη της Κω έχει πολλές ιστορίες να μας πει.
Ένα εντυπωσιακό κτίριο στην αρχή της Οδού Littorio δηλαδή του Λέκτορα, σήμερα Αρτεμισίας Β΄, ένα σημαντικό όρο αρχαίο - σύμβολο με προσόψεις ενισχυμένες με ξύλινες ράβδους, μερικές φορές με τσεκούρι με αναδυόμενη λεπίδα, πάνω στο οποίο στηρίχθηκε η φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι.
Στην ιταλική φασιστική περίοδο κάθε τι είχε σημασία και έπρεπε να έχει τον κατάλληλο συμβολισμό . Για αυτό τον λόγο φτιάχτηκε σε αυτή την τοποθεσία κοντά στα σχολεία, τον καθεδρικό ναό μία κατασκευή-γυμναστήριο που απευθυνόταν κυρίως στους νέους.
Πήρε το όνομά του από το Balilla, το παρατσούκλι του Giovan Battista Perasso, ενός Γενοβέζου αγοριού που, σύμφωνα με ένα τοπικό μύθο, ξεκίνησε την εξέγερση του 1746 ενάντια στις δυνάμεις των Αψβούργων οι οποίοι κατέλαβαν την πόλη στον πόλεμο της Αυστριακής Διαδοχής.
Ο Perasso επιλέχθηκε ως πηγή έμπνευσης για την υποτιθέμενη ηλικία και την επαναστατική του δράση, ενώ η παρουσία του στον αγώνα κατά της Αυστρίας αντανακλούσε την αλυτρωτική στάση του πρώιμου φασισμού και τις νίκες της Ιταλίας στον Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το πρώην γυμναστήριο ιταλικής περιόδου
Το κτίριο σχεδιάστηκε στις 28 Οκτώβρη του 1934 από τον αρχιτέκτονα Armando Bernabiti, τον δημιουργό του Σπιτιού του Φασισμού της Πλατείας Ελευθερίας Κω, του Ενυδρείου της Ρόδου και παραδόθηκε μετά από δύο χρόνια.
Το κτίριο έχει ειδικές και πρόσθετες αντισεισμικές προδιαγραφές καθώς φτιάχτηκε μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1933.
Η γεωμετρία και η μορφή της έμπνευσης αντανακλά εν μέρει εκείνη των εγκαταστάσεων κολύμβησης και σε μία κατασκευή των θαλάσσιων ιταλικών αποικιών.
Το εσωτερικό του ήταν χωρισμένο σε 8 δωμάτια, το μισό του οποίου κατελάμβανε το γυμναστήριο, το οποίο αναπτύσσεται σε μεγαλύτερο ύψος και βρίσκεται στο μεσαίο μπροστινό τμήμα του κτιρίου.
Με την ευκαιρία της XII ετήσιας «πορείας στη Ρώμη», στις 28 Οκτωβρίου 1934, ο κατάλογος των έργων υπό κατασκευή το 1934-1936, περιελάμβανε και το Casa del Ballila για την πόλη της Κω.
Το κτίριο, ολοκληρώθηκε το 1936 σύμφωνα με τα σχέδια του Armando Bernabiti.
Συναντάται στη διασταύρωση της Via Lunga[Οδός Ελ.Βενιζέλου] και της οδού via del Littorio [Αρτεμισίας], έξοδο από το foro Italico [Βασ.Γεωργίου Β'] η οποία οδηγεί στη via di Circonvallazione [Γρηγορίου Ε']. Ανεγέρθηκε για λογαριασμό και με έξοδα της Ιταλικής κυβέρνησης που χρησιμοποίησε τα κεφάλαια του επιτρόπου για τους σεισμούς για το σκοπό αυτό.
Το μονώροφο κτίριο καταλαμβάνει λοξή θέση στο τμήμα του οικοπέδου που βλέπει στον οδικό κόμβο.
Ο συμπαγής όγκος του κτιρίου από οπλισμένο σκυρόδεμα αναπτύσσεται σε ορθογώνια κάτοψη, διεσταλμένη στις γωνίες της πρόσοψης από ημικυκλικές προεξοχές.
Πριν από την κύρια πρόσοψη - που εισάγεται από μια μικρή σκάλα - μια κεντρική προεξοχή ανοίγει σε τρεις καμάρες εισόδου και ενεργοποιείται από μία εσοχή προφίλ που επεκτείνει την καμπυλότητα σε ολόκληρο το μπροστινό μέρος μέσω ενός εκλεπτυσμένου οπτικού εφέ.
Σύμφωνα με τις S.Martinolli, E.Marrioti η πρόσοψη λοιπόν φαίνεται να τονίζει την τάση της γωνιακής θέσης, δίνοντας έντονη έμφαση στον αστικό σχεδιασμό. Το εσωτερικό, χωρισμένο σε οκτώ δωμάτια, κρατά ένα καλό μισό χώρο για το γυμνάσιο που αναπτύσσεται περισσότερο σε ύψος και περιέχεται στο μπροστινό μεσαίο τμήμα του κτιρίου. Ο γεωμετρικός σχηματισμός των όγκων και το εμπνευσμένο από τη ναυτική μορφή του οδηγούν σε μια κυρίως ορθολογιστική και μεσογειακή γλώσσα που εν μέρει απηχεί εκείνη των λουτρικών εγκαταστάσεων και των ιταλικών ναυτικών αποικιών.
Η συμμετρική πρόσοψη, χωρίς ανοίγματα - εκτός από τις καμάρες που αρχικά σημαδεύτηκαν από δέσμες των λεκτόρων - και έφερε τα αρχικά της Opera Nazionale Balilla [ONB], έχει έναν έντονο συμβολικό χαρακτήρα.
Τι ήταν η ΟΝΒ και τι στόχο είχε;
Ήταν ένα φασιστικό ίδρυμα που απευθυνόταν στην προετοιμασία των φασιστών του μέλλοντος, για τη βοήθεια, τη φυσική και ηθική αγωγή των νέων, συγκέντρωνε παιδιά από 8 έως 14 ετών που ονομαζόνταν Balilla και νέους από 14 έως 18 ετών τους λεγόμενους Avanguardisti δηλαδή τους «Πρωτοπόρους».
Η Opera Nazionale Balilla [ONB] ιδρύθηκε το 1926, εκπαίδευε νέους έως 18 ετών μέσω μιας άκαμπτης φασιστικής εκπαίδευσης.Λειτούργησε μεταξύ 1926 και 1937, όταν απορροφήθηκε από την Gioventù Italiana del Littorio (GIL), ένα τμήμα νεολαίας του Εθνικού Φασιστικού Κόμματος.
Στο πλαίσιο της διαπαιδαγώγησης της ΟΝΒ γίνονταν εκδηλώσεις και αγώνες.
Ένας από αυτούς ήταν ο διαγωνισμός Dux μια εκδήλωση γυμναστικών δοκιμίων, χαρακτηριστικών των χρόνων του φασισμού, που λάμβανε χώρα στο λεγόμενο «Campi Dux». Περιλάμβανε μεγάλες συγκεντρώσεις με τη συμμετοχή εκατοντάδων νεαρών Ιταλών από όλο το Βασίλειο.
Οι διαδηλώσεις ολοκληρώνονταν με τη βράβευση των πιο άξιων ενώπιον του Μπενίτο Μουσολίνι. Οι σημαντικότερες γυμναστικές συγκεντρώσεις πραγματοποιήθηκαν από το 1929 έως το 1932.
Το καλοδιατηρημένο κτίριο Ballilla στεγάζει τώρα μια τράπεζα που έχει υποστεί μικρές αλλαγές στο εσωτερικό της.
Γεωδίφης
Πηγές:
1.Ιστορία των Σεισμών της Κω, 2018-2023
2. Παιδί της Ρέας, τριλογία
3.Architettura coloniale italiana nel Dodecaneso,1912-1943
4. Παλιές φωτογραφίες της Κω/FB
5. I bambini di Mussolini. Letteratura, libri, letture per l'infanzia sotto il fascismo-Mariella Colin
6.Italian Fascist Youth Group
Το κτίριο Balilla , σήμερα.
Στη διασταύρωση της Μακριάς Οδού [Ελ.Βενιζέλου]Via Lunga και της Φαρδιάς Οδού [Βασ.Παύλου], Via Larga, δίπλα στο Ταχυδρομείο η οικία Παππούλη, έργο του Ιταλού αρχιτέκτονα που έφτιαξε τη Casa Balilla [Πειραιώς] και τη Casa di Fascio[Αίγλη], Armando Bernabiti.
Αναρτήσεις
