Πως σχηματίζεται ένα κύμα καύσωνα;
Θόλος θερμότητας είναι ο όρος που χρησιμοποιούμε όταν αναπτυχθεί εξαιρετικά υψηλή θερμοκρασία.Η υψηλή πίεση μεταφέρει ζεστό αέρα στο έδαφος, όπως αυτό ζεσταίνεται, χάνει υγρασία .Εικόνα-washingtonpost.
Ένα κύμα καύσωνα ή ακραίας ζέστης, είναι μια περίοδος ασυνήθιστα ζεστού καιρού που συχνά συνοδεύεται από υψηλή υγρασία, ειδικά σε χώρες με ωκεάνιο κλίμα όπως η δικιά μας.
Η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία της χώρας μας ορίζει ως κύμα καύσωνα τρεις συνεχόμενες ημέρες στους 39 °C ή περισσότερο. Την ίδια περίοδο η ελάχιστη θερμοκρασία είναι 26 °C ή περισσότερο. Δεν υπάρχουν άνεμοι ή μόνο ασθενείς άνεμοι. Αυτές οι συνθήκες συμβαίνουν σε μια ευρεία περιοχή.
Σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, από το 1987 η Ελλάδα έχει βιώσει μέσο καύσωνα διάρκειας περίπου 10 ημερών.
Πως σχηματίζεται;
Τα κύματα καύσωνα ξεκινούν όταν η υψηλή πίεση στην ατμόσφαιρα εισέρχεται και ωθεί τον θερμό αέρα προς το έδαφος.
Ο ζεστός αέρας είναι λιγότερο πυκνός από τον κρύο, επομένως τα κύματα φωτός κάμπτονται διαφορετικά στον ζεστό από τον κρύο αέρα. Το αποτέλεσμα είναι ορατά κύματα καύσωνα όταν υπάρχει σημαντική διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ του εδάφους και του αέρα από πάνω του.
Δεν μπορούμε να δούμε τη θερμότητα, αλλά μπορούμε να δούμε τα αποτελέσματά της.
Τα ρεύματα μεταφοράς που αναδύονται από έναν ζεστό ασφαλτοστρωμένο δρόμο κάνουν τον αέρα πάνω να λαμπυρίζει. Μια κάμερα θερμικής απεικόνισης ανιχνεύει την ακτινοβολία που εκπέμπεται από θερμά αντικείμενα. Τα ηλεκτρονικά μετατρέπουν τις αόρατες ηλεκτρομαγνητικές ακτίνες σε εικόνα στην οθόνη της τηλεόρασης.
Μελέτες έχουν δείξει ότι κύματα καύσωνα σχηματίζονται όταν μια περιοχή υψηλής πίεσης στα 3.000-7.600 μέτρα ενισχύεται και παραμένει για αρκετές ημέρες έως αρκετές εβδομάδες. Αυτό είναι κοινό το καλοκαίρι τόσο στο βόρειο όσο και στο νότιο ημισφαίριο. Αυτό συμβαίνει επειδή το jet stream [αεροχείμαρρος ένα ταχέως κινούμενο μακρόστενο σωληνωτό ρεύμα πολύ ισχυρών δυτικών ανέμων σε μεγάλα υψόμετρα] «ακολουθεί τον ήλιο», η περιοχή υψηλής πίεσης βρίσκεται στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας.
Ο ρόλος της υγρασίας του εδάφους;
Το επίπεδο της υγρασίας του εδάφους μπορεί να εντείνει τα κύματα καύσωνα στην Ευρώπη και ιδίως στην μεσογειακή λεκάνη.
Η χαμηλή υγρασία του εδάφους οδηγεί σε μια σειρά από πολύπλοκους μηχανισμούς ανάδρασης. Αυτά με τη σειρά τους μπορούν να οδηγήσουν σε αυξημένες επιφανειακές θερμοκρασίες. Όταν το νερό εξατμίζεται, καταναλώνει ενέργεια. Έτσι θα μειώσει τη θερμοκρασία περιβάλλοντος. Εάν το έδαφος είναι πολύ ξηρό, τότε η εισερχόμενη ακτινοβολία από τον ήλιο θα ζεστάνει τον αέρα. Αλλά θα υπάρχει μικρή ή καθόλου επίδραση ψύξης από την εξάτμιση της υγρασίας από το έδαφος.
Οι καύσωνες στην ξηρά έχουν γίνει πιο συχνοί και πιο έντονοι σε όλες σχεδόν τις περιοχές του κόσμου από τη δεκαετία του 1950.
Επιπλέον, τα κύματα καύσωνα είναι πιο πιθανό να συμβούν ταυτόχρονα με ξηρασίες. Οι θαλάσσιοι καύσωνες είναι διπλάσιοι από ό,τι ήταν το 1980.
Η αλλαγή κλίματος θα οδηγήσει σε περισσότερες πιο ζεστές μέρες και λιγότερες πολύ κρύες ημέρες.
Τα κύματα καύσωνα προκαλούν πυρκαγιές;
Εάν ένα κύμα καύσωνα εμφανιστεί κατά τη διάρκεια μιας ξηρασίας, το οποίο στεγνώνει τη βλάστηση, μπορεί να συμβάλει σε πυρκαγιές όπως έγινε στην Ευρώπη το 2003.
Σημαντικό ήταν και το ευρωπαϊκό κύμα καύσωνα του 2007 που έπληξε κυρίως τη νοτιοανατολική Ευρώπη και την χώρα μας από τα τέλη Ιουνίου έως τον Αύγουστο.
Η Βουλγαρία γνώρισε την πιο καυτή χρονιά που έχει καταγραφεί, με θερμοκρασίες πάνω από 45 °C. Οι πυρκαγιές του 2017 στην χώρα μας συνδέονταν με κύματα καύσωνα.
Εάν ένα κύμα καύσωνα εμφανιστεί κατά τη διάρκεια μιας ξηρασίας, το οποίο στεγνώνει τη βλάστηση, μπορεί να συμβάλει σε πυρκαγιές .
Ένα παγκόσμιο συνδεδεμένο κλιματικό μοντέλο δείχνει ότι υπάρχει ένα ξεχωριστό γεωγραφικό μοτίβο για μελλοντικές αλλαγές στα κύματα καύσωνα.
Αποτελέσματα μοντέλων για περιοχές της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής, που σχετίζονται με τα ισχυρά κύματα καύσωνα δείχνουν ότι οι μελλοντικοί καύσωνες θα γίνουν πιο έντονοι, συχνότεροι και πιο διαρκείς στο δεύτερο μισό του 21ος αιώνας.
Οι παρατηρήσεις και το μοντέλο δείχνουν ότι τα κύματα καύσωνα στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική συμπίπτουν με ένα συγκεκριμένο μοτίβο ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας που εντείνεται από τις συνεχείς αυξήσεις των αερίων του θερμοκηπίου, υποδεικνύοντας ότι θα προκαλέσει πιο σοβαρούς καύσωνες σε αυτές τις περιοχές στο μέλλον.
Γεωδίφης
Πηγές- ΝΟΑΑ, Science
https://www.science.org/doi/10.1126/science.1098704
Σε φωτογραφίες το κύμα καύσωνα του 2023
Αναρτήσεις
