Οι αμμωνίτες δεν ήταν σε παρακμή πριν από την τελική εξαφάνιση

Οι αμμωνίτες δεν ήταν σε παρακμή πριν από την τελική κρητιδική εξαφάνιση, προτείνει νέα μελέτη.

Μια ομάδα παλαιοντολόγων από το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες ανέλυσε το απολιθωμένο αρχείο αμμωνιτών - θαλάσσιων μαλακίων που συχνά διακρίνονται από τα κουλουριασμένα κελύφη τους - κατά την Ύστερη Κρητιδική εποχή (πριν από 100,5 έως 66 εκατομμύρια χρόνια), που χαρακτηρίζεται από ορισμένους επιστήμονες ως ένα διάστημα παρακμής πριν από την ολική εξαφάνισή τους στα όρια Κρητιδικού-Παλαιογενούς. 

Τα αποτελέσματά τους δείχνουν ότι αντί να εξαφανιστούν πριν από τον χαμό τους, τα αμμωνοειδή εξακολουθούσαν να είναι ισχυρά σε όλη την υδρόγειο κατά την Ύστερη Κρητιδική περίοδο. 

Τα αμμωνοειδή άκμασαν στους ωκεανούς της Γης για περισσότερα από 350 εκατομμύρια χρόνια έως ότου εξαφανίστηκαν κατά τη διάρκεια του ίδιου τυχαίου γεγονότος που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια. 

Μερικοί παλαιοντολόγοι έχουν υποστηρίξει ότι ο θάνατός τους ήταν αναπόφευκτος και ότι η ποικιλομορφία των αμμωνιτών (η τελευταία μεγάλη γενεαλογία αμμωνοειδών) μειώνονταν πολύ πριν εξαφανιστούν στο τέλος της Κρητιδικής περιόδου. Ωστόσο, η νέα μελέτη δείχνει ότι η μοίρα τους δεν ήταν γραμμένη από πριν.

 Αντίθετα, το τελευταίο κεφάλαιο στην εξελικτική ιστορία των αμμωνιτών είναι πιο περίπλοκο. «Η κατανόηση του πώς και γιατί η βιοποικιλότητα έχει αλλάξει με την πάροδο του χρόνου είναι πολύ δύσκολη», δήλωσε ο Δρ Τζόζεφ Φλάνερι-Σάδερλαντ, παλαιοντολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ και στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ. 

«Το αρχείο απολιθωμάτων μας λέει μέρος της ιστορίας, αλλά συχνά είναι ένας αναξιόπιστος αφηγητής». Τα πρότυπα ποικιλομορφίας μπορούν απλώς να αντικατοπτρίζουν πρότυπα δειγματοληψίας, ουσιαστικά όπου και πότε έχουμε βρει νέα απολιθωμένα είδη, παρά την πραγματική βιολογική ιστορία». Η ανάλυση του υπάρχοντος αρχείου απολιθωμάτων αμμωνίτη του Ύστερου Κρητιδικού σαν να ήταν η πλήρης στην παγκόσμια ιστορία είναι πιθανώς ο λόγος που οι προηγούμενοι ερευνητές νόμιζαν ότι βρίσκονταν σε μακροπρόθεσμη οικολογική παρακμή». 

Για να ξεπεράσουν αυτό το ζήτημα, ο Δρ. Flannery-Sutherland και οι συνεργάτες του συγκέντρωσαν μια νέα βάση δεδομένων με απολιθώματα αμμωνίτη του Ύστερου Κρητιδικού χρόνου για να συμπληρώσουν τα κενά δειγματοληψίας στο αρχείο τους. «Βασιστήκαμε σε συλλογές μουσείων για να παρέχουμε νέες πηγές δειγμάτων αντί να βασιζόμαστε απλώς σε όσα είχαν ήδη δημοσιευτεί», δήλωσε ο Cameron Crossan, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ. 

«Με αυτόν τον τρόπο μπορούσαμε να είμαστε σίγουροι ότι παίρναμε μια πιο ακριβή εικόνα της βιοποικιλότητάς τους πριν από την πλήρη εξαφάνισή τους». Χρησιμοποιώντας τη βάση δεδομένων τους, οι παλαιοντολόγοι στη συνέχεια ανέλυσαν πώς η ειδογένεση και τα ποσοστά εξαφάνισης αμμωνίτη διέφεραν σε διάφορα μέρη του πλανήτη. Εάν οι αμμωνίτες βρίσκονταν σε παρακμή κατά την Ύστερη Κρητιδική περίοδο, τότε τα ποσοστά εξαφάνισής τους θα ήταν γενικά υψηλότερα από τα ποσοστά ειδογένειάς τους όπου κι αν κοίταζε η ομάδα. 

Αντίθετα, αυτό που βρήκαν οι ερευνητές ήταν ότι η ισορροπία των ειδών και της εξαφάνισης άλλαξε τόσο με τον γεωλογικό χρόνο όσο και μεταξύ διαφορετικών γεωγραφικών περιοχών. «Αυτές οι διαφορές στη διαφοροποίηση αμμωνοειδών σε όλο τον κόσμο είναι ένα κρίσιμο μέρος του γιατί η ιστορία τους στην Ύστερη Κρητιδική έχει παρεξηγηθεί», είπε ο Δρ Τζέιμς Γουίτς, παλαιοντολόγος στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου. 

«Το αρχείο απολιθωμάτων τους σε μέρη της Βόρειας Αμερικής είναι πολύ καλό σε δείγματα, αλλά αν κοιτάξετε μόνο αυτό, τότε μπορεί να σκεφτείτε ότι πάλευαν, ενώ στην πραγματικότητα άκμαζαν σε άλλες περιοχές.Η εξαφάνισή τους ήταν πραγματικά ένα τυχαίο γεγονός και όχι ένα αναπόφευκτο αποτέλεσμα». 

Για να μάθουν τι ήταν υπεύθυνο για τη συνεχή επιτυχία των αμμωνιτών κατά την Ύστερη Κρητιδική περίοδο, οι επιστήμονες εξέτασαν πιθανούς παράγοντες που θα μπορούσαν να προκάλεσαν την αλλαγή της ποικιλομορφίας τους με την πάροδο του χρόνου. Ενδιαφέρονταν ιδιαίτερα για το αν ο ρυθμός ειδογένεσης και εξαφάνισής τους οφείλεται κυρίως σε περιβαλλοντικές συνθήκες όπως η θερμοκρασία των ωκεανών και το επίπεδο της θάλασσας ή από βιολογικές διεργασίες όπως η πίεση από τα αρπακτικά και ο ανταγωνισμός μεταξύ των ίδιων των αμμωνιτών. 

«Αυτό που βρήκαμε ήταν ότι τα αίτια της ειδογένεσης και της εξαφάνισης των αμμωνιτών ήταν τόσο γεωγραφικά ποικίλα όσο και τα ίδια τα ποσοστά», δήλωσε η Δρ. Corinne Myers, παλαιοντολόγος στο Πανεπιστήμιο του Νέου Μεξικού. «Δεν θα μπορούσατε απλώς να δείτε το συνολικό τους αρχείο απολιθωμάτων και να πείτε ότι η ποικιλομορφία τους οφείλεται αποκλειστικά στην αλλαγή της θερμοκρασίας, για παράδειγμα».Ήταν πιο περίπλοκο από αυτό και εξαρτιόταν από το πού στον κόσμο ζούσαν». 

Τα αποτελέσματα της ομάδας εμφανίζονται στο περιοδικό Nature Communications.

Γεωδίφης με πληροφορίες από το sci.news

περισσότερα,

J.T. Flannery-Sutherland et al. 2024. Late Cretaceous ammonoids show that drivers of diversification are regionally heterogeneous. Nat Commun 15, 5382; doi: 10.1038/s41467-024-49462-z

https://www.sci.news/paleontology/ammonites-end-cretaceous-extinction-13056.html#google_vignette

https://ocean.si.edu/through-time/ammonoids