Η απώλεια οξυγόνου του ωκεανού προκάλεσε μαζική εξαφάνιση του Ιουρασικού. Θα μπορούσε να συμβεί ξανά;

Ο ιταλικός ασβεστόλιθος που συλλέγεται από το τμήμα mercato san severino στη νότια Ιταλία περιέχει μοριακά ίχνη της αρχαίας ωκεάνιας χημείας. Μια ανάλυση αυτών των πετρωμάτων βοηθά να εξηγηθεί πως η πρώιμη ηφαιστειότητα του Ιουρασικού οδήγησε σε αποξυγόνωση του ωκεανού και μαζικές εξαφανίσεις. Από Mariano Remírez, George Mason University.

Ιταλικός ασβεστόλιθος από το τμήμα Mercato San Severino στη νότια Ιταλία αφηγείται την ιστορία της εξάντλησης του οξυγόνου των ωκεανών.

 Ερευνητές ανακάλυψαν μια ένδειξη στον ιταλικό ασβεστόλιθο που εξηγεί μια μαζική εξαφάνιση της θαλάσσιας ζωής πριν από εκατομμύρια χρόνια και μπορεί να παρέχει προειδοποιήσεις για το πώς η εξάντληση του οξυγόνου και η κλιματική αλλαγή θα μπορούσαν να επηρεάσουν τους σημερινούς ωκεανούς.

«Αυτό το γεγονός, και γεγονότα σαν αυτό, είναι τα καλύτερα ανάλογα που έχουμε στο παρελθόν της Γης για όσα πρόκειται να ακολουθήσουν τις επόμενες δεκαετίες και αιώνες», δήλωσε ο Michael A. Kipp, επίκουρος καθηγητής επιστήμης της γης και του κλίματος στο Πανεπιστήμιο Duke. Ο Kipp συνέγραψε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε  στις 24 Ιουνίου στο Proceedings of the National Academy of Sciences,  η οποία μετρά την απώλεια οξυγόνου στους ωκεανούς που οδήγησαν στην εξαφάνιση θαλάσσιων ειδών πριν από 183 εκατομμύρια χρόνια. 

Κατά τη διάρκεια της Ιουρασικής περιόδου, όταν τα θαλάσσια ερπετά όπως οι ιχθυόσαυροι και οι πλησιόσαυροι ευδοκίμησαν, η ηφαιστειακή δραστηριότητα στη σύγχρονη Νότια Αφρική απελευθέρωσε περίπου 20.500 γιγατόνους διοξειδίου του άνθρακα (CO2) σε διάστημα 500.000 ετών. Αυτό θέρμαινε τους ωκεανούς, με αποτέλεσμα να χάσουν οξυγόνο.

Το αποτέλεσμα ήταν η ασφυξία και η μαζική εξαφάνιση των θαλάσσιων ειδών.

«Είναι ανάλογο, αλλά όχι τέλειο, να προβλέψουμε τι θα συμβεί με τη μελλοντική απώλεια οξυγόνου στους ωκεανούς από ανθρωπογενείς εκπομπές άνθρακα και τον αντίκτυπο που θα έχει αυτή η απώλεια στα θαλάσσια οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα», δήλωσε ο συν-συγγραφέας Mariano Remirez, επίκουρος καθηγητής ερευνητής στο Πανεπιστήμιο George Mason.

Μελετώντας το ίζημα ασβεστόλιθου που μεταφέρει χημικές ουσίες που χρονολογούνται από την εποχή της ηφαιστειακής έκρηξης, οι ερευνητές μπόρεσαν να εκτιμήσουν την αλλαγή στα επίπεδα οξυγόνου στους αρχαίους ωκεανούς. Σε ένα σημείο, το οξυγόνο εξαντλήθηκε πλήρως σε έως και 8% του αρχαίου παγκόσμιου θαλάσσιου πυθμένα, μια περιοχή περίπου τρεις φορές το μέγεθος των Ηνωμένων Πολιτειών.

Από την έναρξη της Βιομηχανικής Επανάστασης τον 18ο και τον 19ο αιώνα, η ανθρώπινη δραστηριότητα απελευθέρωσε εκπομπές CO2 που ισοδυναμούν με το 12% αυτών που απελευθερώθηκαν κατά τη διάρκεια του ηφαιστειακού της Ιουρασικής περιόδου.

Αλλά ο Kipp είπε ότι ο σημερινός γρήγορος ρυθμός απελευθέρωσης ατμοσφαιρικού CO2 είναι άνευ προηγουμένου στην ιστορία, καθιστώντας δύσκολο να προβλεφθεί πότε μπορεί να συμβεί μια άλλη μαζική εξαφάνιση ή πόσο σοβαρή μπορεί να είναι.

«Δεν έχουμε τίποτα τόσο σοβαρό», είπε ο Kipp. «Πηγαίνουμε στα πιο γρήγορα γεγονότα που εκπέμπουν CO2 που μπορούμε στην ιστορία, και εξακολουθούν να μην είναι αρκετά γρήγορα ώστε να είναι μια τέλεια σύγκριση με αυτό που περνάμε σήμερα. Διαταράσσουμε το σύστημα πιο γρήγορα από ποτέ».

«Έχουμε τουλάχιστον ποσοτικοποιήσει την απώλεια οξυγόνου στη θάλασσα κατά τη διάρκεια αυτής της εκδήλωσης, κάτι που θα βοηθήσει να περιορίσουμε τις προβλέψεις μας για το τι θα συμβεί στο μέλλον», είπε ο Kipp.

Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα eurekalert.org

 “Carbonate Uranium Isotopes Record Global Expansion of Marine Anoxia During the Toarcian Oceanic Anoxic Event,” Mariano N. Remírez, Geoffrey J. Gilleaudeau, Tian Gan, Michael A. Kipp, François L. H. Tissot, Alan J. Kaufman, Mariano Parente. PNAS, June 24, 2024. DOI: 10.1073/pnas.2406032121

 www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2406032121

https://www.eurekalert.org/news-releases/1049619