Πώς τα φύκια βοήθησαν κάποια ζωή να επιβιώσει από την εξαφάνιση

Νέα έρευνα υποδηλώνει ότι τα θαλάσσια περιβάλλοντα σε υψηλότερο γεωγραφικό πλάτος, όπως αυτά γύρω από το τμήμα Selmaneset στο δυτικό Σβάλμπαρντ, που φαίνονται εδώ, μπορεί να παρείχαν καταφύγιο για τη θαλάσσια ζωή κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Θανάτου. Από: Tereza Mosociova. Πηγή: AGU Advances.

Μια φωτογραφία από drone ενός κομματιού ορεινής γης που προεξέχει στον γαλάζιο ωκεανό.

Τα πιο δροσερά νερά κοντά στο βόρειο τμήμα της Νορβηγίας παρείχαν καταφύγιο για το φυτοπλαγκτόν κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Θανάτου, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Η μεγαλύτερη μαζική εξαφάνιση ειδών στη Γη συνέβη πριν από περίπου 252 εκατομμύρια χρόνια, εξαφανίζοντας την πλειονότητα της θαλάσσιας και χερσαίας ζωής, διαταράσσοντας τον παγκόσμιο κύκλο του άνθρακα για αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια και κερδίζοντας τον τίτλο «ο Μεγάλος Θάνατος». Η υπερθέρμανση του πλανήτη, οι μεταβαλλόμενες κλίσεις της θερμοκρασίας, οι μεταβολές στον κύκλο των θρεπτικών συστατικών και η εξάντληση του οξυγόνου εξαφάνισαν το 81% όλης της θαλάσσιας ζωής εκείνη την εποχή.

Ωστόσο, τα ψυχρότερα θαλάσσια περιβάλλοντα με σχετικά υψηλό γεωγραφικό πλάτος μπορεί να αποτελούσαν καταφύγιο για είδη που διέφυγαν από τις ασταθείς κλιματικές συνθήκες αλλού. Οι Buchwald και οι συνεργάτες του εξέτασαν δείγματα πετρωμάτων από το αρκτικό αρχιπέλαγος του Σβάλμπαρντ στη Νορβηγία και εντόπισαν υψηλά επίπεδα λιπιδικών βιοδεικτών σε πετρώματα που χρονολογούνται λίγο μετά την εξαφάνιση της Πέρμιας-Τριαδικής περιόδου. Αν και ο ακριβής οργανισμός που παράγει αυτά τα μόρια είναι άγνωστος, πιθανότατα πρόκειται για μια ομάδα φυτοπλαγκτού . Αυτό το εύρημα υποδηλώνει ότι τα ψυχρότερα νερά του παλαιοωκεανού επέτρεψαν σε αυτόν τον πρωτογενή παραγωγό να ανθίσει και να διατηρήσει την υπόλοιπη θαλάσσια ζωή.

Οι ερευνητές συνέλεξαν 32 δείγματα πετρωμάτων από το Σβάλμπαρντ, τα οποία ελήφθησαν από στρώματα που σχηματίστηκαν πριν και μετά την εξαφάνιση και τα συνέκριναν με δείγματα που ελήφθησαν από άλλες τοποθεσίες, όπως η βόρεια Ιταλία, η νότια Κίνα και η Τουρκία. Όλα αντιπροσωπεύουν θερμότερες περιοχές που περιβάλλουν τον προϊστορικό ωκεανό της Τηθύος, πρόδρομο του σύγχρονου Ινδικού Ωκεανού και της Μεσογείου Θάλασσας. Η ομάδα εξέτασε τα δείγματα για C33 - n - αλκυλοκυκλοεξάνιο (C33 - n - ACH) και φυτανυλοτολουόλιο, μοριακά απολιθώματα που λειτουργούν σαν δακτυλικά αποτυπώματα αρχαίας θαλάσσιας ζωής.

Στα δείγματα του Σβάλμπαρντ που χρονολογούνται μετά την Πέρμια-Τριαδική εξαφάνιση, τα επίπεδα C33 - n- ACH ήταν 10 φορές υψηλότερα από ό,τι σε δείγματα πριν από το συμβάν. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι τα δείγματα πριν από την εξαφάνιση πιθανότατα παρουσίασαν μεγαλύτερη υποβάθμιση, αλλά ότι οι βιοδείκτες αλκυλοκυκλοεξανίου είναι σχετικά ανθεκτικοί σε τέτοια υποβάθμιση, πράγμα που σημαίνει ότι οι υψηλότερες ποσότητες που ανιχνεύθηκαν μετά την εξαφάνιση υποδηλώνουν πραγματική αύξηση του βιοδείκτη. Στα δείγματα που ελήφθησαν από θερμότερες περιοχές, ανιχνεύθηκε πολύ λιγότερο C33 - n - ACH συνολικά, αλλά σημειώθηκε παρόμοια αύξηση στην αφθονία μετά την εξαφάνιση

Το φυτανυλοτολουόλιο απουσίαζε σε μεγάλο βαθμό από τα δείγματα του Σβάλμπαρντ πριν από την εξαφάνιση και έδειξε μια παρόμοια δραματική αύξηση μετά την εξαφάνιση. Δεν υπήρχε στα τροπικά δείγματα, γεγονός που υποδηλώνει ότι παρήχθη από διαφορετικό φυτοπλαγκτόν από το είδος που παρήγαγε το C33 - n - ACH.

Συνολικά, αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι παραγωγοί φυτοπλαγκτού αυτών των βιοδεικτών παρέμειναν σταθεροί και άκμασαν σε ψυχρότερα νερά σε μια εποχή που τα θερμότερα νερά δεν ήταν σε θέση να υποστηρίξουν σημαντική θαλάσσια ζωή, λένε οι ερευνητές. ( AGU Advances , https://doi.org/10.1029/2025AV001785 , 2025).

Rebecca Owen,

περισσότερα,

Phytoplankton Blooms on the Barents Shelf, Svalbard, Associated With the Permian–Triassic Mass Extinction- S. Z. Buchwald, D. Birgel, K. Senger, T. Mosociova, Y. Pei, V. Zuchuat, L. G. Tarhan, A. B. Frank, F. Galasso, M. A. Gómez Correa, E. Koşun, B. Karapunar, X. Wang, E. Kustatscher, H. Prinoth, N. Lahajnar, R. Steinkrauss, J. Peckmann, W. J. Foster

https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2025AV001785

https://eos.org/research-spotlights/how-algae-helped-some-life-outlast-extinction