Η μεγαλύτερη μαζική δηλητηρίαση στην ιστορία;
Μια νέα 20ετής μελέτη σε σχεδόν 11.000 ενήλικες στο Μπαγκλαντές διαπίστωσε ότι η μείωση των επιπέδων αρσενικού στο πόσιμο νερό συσχετίστηκε με έως και 50% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρδιακές παθήσεις, καρκίνο και άλλες χρόνιες ασθένειες, σε σύγκριση με τη συνεχιζόμενη έκθεση. Η μελέτη ,δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Journal of the American Medical Association, παρέχει την πρώτη μακροπρόθεσμη, ατομική απόδειξη ότι η μείωση της έκθεσης στο αρσενικό μπορεί να μειώσει τη θνησιμότητα, ακόμη και μεταξύ ατόμων που εκτίθενται στον τοξικό ρύπο για χρόνια.
Η ιστορική ανάλυση, με επικεφαλής ερευνητές του Πανεπιστημίου Κολούμπια και του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, είναι σημαντική για τη δημόσια υγεία, επειδή η μόλυνση των υπόγειων υδάτων από το φυσικό αρσενικό παραμένει ένα σοβαρό πρόβλημα παγκοσμίως. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, περισσότεροι από 100 εκατομμύρια άνθρωποι βασίζονται σε δυνητικά μολυσμένες πηγές υπόγειων υδάτων, ιδίως ιδιωτικά πηγάδια, για το πόσιμο νερό τους. Το αρσενικό είναι ένας από τους πιο κοινούς χημικούς ρύπους.
«Δείχνουμε τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι εκτίθενται χρόνια στο αρσενικό», δήλωσε ο συν-επικεφαλής συγγραφέας Λεξ βαν Γκιν του Παρατηρητηρίου της Γης Λαμόντ-Ντόχερτι, το οποίο αποτελεί μέρος της Σχολής Κλίματος του Κολούμπια. «Δεν αποτρέπετε μόνο θανάτους από μελλοντική έκθεση, αλλά και από προηγούμενη έκθεση».
Τα αποτελέσματα παρέχουν τις πιο σαφείς ενδείξεις μέχρι σήμερα για τη σχέση μεταξύ της μείωσης του αρσενικού και της χαμηλότερης θνησιμότητας, λέει ο συν-επικεφαλής συγγραφέας Fen Wu της Ιατρικής Σχολής Grossman του NYU. Για δύο δεκαετίες, η ερευνητική ομάδα παρακολούθησε την υγεία κάθε συμμετέχοντα και συνέλεγε επανειλημμένα δείγματα ούρων για να παρακολουθεί την έκθεση, κάτι που, όπως λένε, ενίσχυσε την ακρίβεια των ευρημάτων τους.
Άτομα των οποίων τα επίπεδα αρσενικού στα ούρα μειώθηκαν από υψηλά σε χαμηλά είχαν ίδια ποσοστά θνησιμότητας με εκείνα που είχαν σταθερά χαμηλή έκθεση καθ' όλη τη διάρκεια της μελέτης. Όσο μεγαλύτερη ήταν η πτώση των επιπέδων αρσενικού, τόσο μεγαλύτερη ήταν η μείωση του κινδύνου θνησιμότητας. Αντίθετα, τα άτομα που συνέχισαν να πίνουν νερό με υψηλή περιεκτικότητα σε αρσενικό δεν είδαν μείωση του κινδύνου θανάτου από χρόνιες ασθένειες.
Το αρσενικό είναι ένα φυσικό στοιχείο που συσσωρεύεται στα υπόγεια ύδατα και, επειδή δεν έχει γεύση ή οσμή, οι άνθρωποι μπορούν να πίνουν μολυσμένο νερό για χρόνια, χωρίς να το γνωρίζουν. Στο Μπαγκλαντές, εκτιμάται ότι 50 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτεθεί σε πόσιμο νερό με επίπεδα αρσενικού πάνω από την κατευθυντήρια γραμμή του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, τα 10 μικρογραμμάρια ανά λίτρο. Ο ΠΟΥ το έχει χαρακτηρίσει ως τη μεγαλύτερη μαζική δηλητηρίαση στην ιστορία .
Παρακολούθηση έκθεσης και θνησιμότητας
Από το 2000 έως το 2022, η Διαχρονική Μελέτη Επιπτώσεων του Αρσενικού στην Υγεία (HEALS) παρακολούθησε χιλιάδες ενήλικες και εξέτασε περισσότερα από 10.000 πηγάδια στο Araihazar του Μπαγκλαντές, όπου πολλοί άνθρωποι βασίζονται σε ρηχά σωληνωτά πηγάδια με συγκεντρώσεις αρσενικού που κυμαίνονται από αμελητέες έως εξαιρετικά υψηλές.
Οι ερευνητές μετρούσαν περιοδικά τα επίπεδα αρσενικού στα ούρα των συμμετεχόντων - έναν δείκτη πρόσληψης αρσενικού και μια ένδειξη για την εσωτερική έκθεση - και κατέγραφαν τις αιτίες θανάτου. Αυτά τα δεδομένα σε ατομικό επίπεδο επέτρεψαν στους επιστήμονες να συγκρίνουν τα αποτελέσματα υγείας μεταξύ εκείνων που μείωσαν την έκθεσή τους και εκείνων που παρέμειναν σε υψηλό βαθμό εκτεθειμένοι.
Καθ' όλη τη διάρκεια του έργου, εθνικά και κοινοτικά προγράμματα εξέτασαν πηγάδια στο Araihazar για αρσενικό και τα χαρακτήρισαν ως ασφαλή ή μη ασφαλή, ωθώντας πολλά νοικοκυριά να στραφούν ή να εγκαταστήσουν ασφαλέστερα πηγάδια. Άλλα συνέχισαν να χρησιμοποιούν μολυσμένα πηγάδια, δημιουργώντας μια φυσική ομάδα σύγκρισης εντός της μελέτης.
Χάρτης: Αρσενικό σε νερό πηγαδιού, Araihazar, Μπαγκλαντές 2000-2017.
Διαδραστικός χάρτης δείχνει τη μείωση των επιπέδων αρσενικού στο νερό των γεωτρήσεων από έργα δειγματοληψίας που πραγματοποιήθηκαν το 2000 και το 2017. Τα μέσα επίπεδα αρσενικού μειώθηκαν σημαντικά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, καθώς τα πηγάδια ανορύχθηκαν σε μεγαλύτερα βάθη.
Η έκθεση σε αρσενικό μειώθηκε σημαντικά στο Araihazar κατά την περίοδο της μελέτης. Η μέση συγκέντρωση στα πηγάδια στα οποία βασίζονταν οι άνθρωποι μειώθηκε κατά περίπου 70% επειδή πολλά νοικοκυριά στράφηκαν σε ασφαλέστερες πηγές νερού. Οι εξετάσεις ούρων επιβεβαίωσαν την αλλαγή: η εσωτερική έκθεση των συμμετεχόντων στο αρσενικό μειώθηκε κατά περίπου 50%, κατά μέσο όρο, και παρέμεινε χαμηλότερη έως το 2022.
Αυτά τα πρότυπα διατηρήθηκαν ακόμη και μετά την προσαρμογή για τις διαφορές στην ηλικία, το κάπνισμα και την κοινωνικοοικονομική κατάσταση. Οι συμμετέχοντες των οποίων η έκθεση παρέμεινε υψηλή ή αυξήθηκε με την πάροδο του χρόνου, συνέχισαν να αντιμετωπίζουν σημαντικά υψηλότερους κινδύνους θανάτου από χρόνιες ασθένειες.
Συγκέντρωση αρσενικού σε νερό πηγαδιού, µg/L.Ο Λεξ βαν Γκιν για την έκθεση σε αρσενικό στο πόσιμο νερό στις αγροτικές περιοχές του Μπαγκλαντές.
Ο Van Geen παρομοίασε τον αντίκτυπο της μείωσης της έκθεσης σε αρσενικό με τη διακοπή του καπνίσματος: οι κίνδυνοι για την υγεία δεν εξαφανίζονται αμέσως, αλλά μειώνονται σταθερά με την πάροδο του χρόνου.
Τα ευρήματα υπογραμμίζουν τη σημασία της διασφάλισης της πρόσβασης σε πόσιμο νερό χωρίς αρσενικό. Στο Μπαγκλαντές, μέτρα όπως ο έλεγχος του νερού των πηγαδιών, η επισήμανση μη ασφαλών πηγών νερού, η διάνοιξη ιδιωτικών πηγαδιών και βαθύτερων κυβερνητικών πηγαδιών έχουν ήδη επιφέρει μετρήσιμες βελτιώσεις για πολλούς ανθρώπους.
«Τα ευρήματά μας μπορούν τώρα να βοηθήσουν να πειστούν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στο Μπαγκλαντές και σε άλλες χώρες να λάβουν επείγοντα μέτρα σε «καυτά σημεία» αρσενικού», λέει ο συν-συγγραφέας Kazi Matin Ahmed του Πανεπιστημίου της Ντάκα.
Για να διευρύνει την πρόσβαση σε ασφαλές νερό, η ερευνητική ομάδα συνεργάζεται με την κυβέρνηση του Μπαγκλαντές για να καταστήσει τα δεδομένα των γεωτρήσεων πιο προσβάσιμα. Εφαρμόζουν πιλοτικά το NOLKUP («tubewell» στα Μπενγκλά), μια δωρεάν εφαρμογή που αναπτύχθηκε από περισσότερα από έξι εκατομμύρια δοκιμές γεωτρήσεων. Οι χρήστες μπορούν να αναζητήσουν συγκεκριμένα πηγάδια, να ελέγξουν τα επίπεδα και τα βάθη αρσενικού και να εντοπίσουν κοντινές ασφαλέστερες πηγές. Η εφαρμογή βοηθά επίσης τους σχεδιαστές να εντοπίσουν τις κοινότητες που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από νέα, βαθύτερα πηγάδια.
Δείχνοντας ότι οι κίνδυνοι για την υγεία μειώνονται ακόμη και για όσους έχουν ήδη εκτεθεί σε αρσενικό, η μελέτη αναδεικνύει μια κρίσιμη ευκαιρία: η επένδυση σε καθαρό νερό μπορεί να σώσει ζωές μέσα σε μια γενιά.
«Αυτό το εύρημα είναι βαθιά ανταποδοτικό. Η δημόσια υγεία είναι συχνά το απόλυτο παράδειγμα καθυστερημένης ικανοποίησης», λέει ο Joseph Graziano , ομότιμος καθηγητής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Mailman του Πανεπιστημίου Columbia και κύριος ερευνητής της έρευνας που διαρκεί δεκαετίες.
Η ομάδα μελέτης αποτελούνταν από ερευνητές από την Ιατρική Σχολή Grossman του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, το Παρατηρητήριο Γης Lamont-Doherty και τη Σχολή Δημόσιας Υγείας Mailman στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Βοστώνης, το Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου της Ντάκα και το Ινστιτούτο Πληθυσμιακής και Ακριβούς Υγείας του Πανεπιστημίου του Σικάγο.
Η μελέτη HEALS ξεκίνησε από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια μέσω του Προγράμματος Έρευνας Superfund του Εθνικού Ινστιτούτου Επιστημών Περιβαλλοντικής Υγείας, με τους περισσότερους συνεργάτες των ΗΠΑ να έχουν έδρα το Πανεπιστήμιο Κολούμπια όταν ξεκίνησε το έργο.
Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα columbia.edu
https://news.climate.columbia.edu/2025/11/17/arsenic-chronic-illness-bangladesh/