Πώς το κλίμα μεταβάλλει τον κίνδυνο σεισμού
Η πτώση της στάθμης του νερού σε μία από τις μεγαλύτερες λίμνες της Αφρικής, λόγω των κλιματικών αλλαγών, οδήγησε σε αύξηση των σεισμών, σύμφωνα με έρευνα με επικεφαλής τον Δρ. James Muirhead, του Πανεπιστημίου του Ώκλαντ.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 6.000 ετών, μια μείωση της στάθμης της λίμνης Τουρκάνα κατά 100-150 μέτρα μείωσε την πίεση στον φλοιό της Γης, με αποτέλεσμα την αυξημένη τοπική σεισμική δραστηριότητα, σύμφωνα με τον Muirhead και τους συνεργάτες του στο Πανεπιστήμιο Syracuse στις ΗΠΑ.
«Έχουμε την τάση να θεωρούμε ότι οι σεισμοί και τα ηφαίστεια προκαλούνται αποκλειστικά από βαθιές δυνάμεις στο εσωτερικό της Γης», λέει ο Muirhead, της Σχολής Περιβάλλοντος. «Αλλά αυτό που βλέπουμε εδώ είναι ότι οι επιφανειακές διεργασίες - όπως το κλίμα και οι βροχοπτώσεις - παίζουν επίσης ρόλο.
Όταν η στάθμη της λίμνης πέφτει, ο φλοιός ουσιαστικά «ελαφραίνει», μειώνοντας την πίεση, πράγμα που σημαίνει ότι τα ρήγματα κινούνται πιο εύκολα και η παραγωγή μάγματος κάτω από τα περιφερειακά ηφαίστεια αυξάνεται, σύμφωνα με τη μελέτη στο Nature Scientific Reports.
Η μελέτη αποτελεί την πρώτη εμπειρική απόδειξη της επίδρασης στο Σύστημα Ρηγμάτων της Ανατολικής Αφρικής, λένε οι επιστήμονες.
Παρόμοιες μελέτες στην Ισλανδία και τις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες έχουν συνδέσει τη μείωση του βάρους του παγετώδους πάγου με την αυξημένη τεκτονική δραστηριότητα.
Η λίμνη Τουρκάνα, στη βόρεια Κένυα, είναι η μεγαλύτερη μόνιμη λίμνη ερήμου στον κόσμο, με μήκος περίπου 250 χιλιόμετρα και πλάτος που φτάνει τα 30 χιλιόμετρα, και βρίσκεται στην καρδιά του Ανατολικού Αφρικανικού Ρήγματος, όπου η αφρικανική ήπειρος χωρίζεται σιγά σιγά.
Η περιοχή είναι γνωστή ως το λίκνο της ανθρωπότητας για τον πλούσιο θησαυρό απολιθωμάτων που δείχνουν την ανθρώπινη εξέλιξη.
«Η κλιματική αλλαγή, είτε προκαλείται από τον άνθρωπο είτε όχι, πιθανότατα θα επηρεάσει την πιθανότητα μελλοντικής ηφαιστειακής και τεκτονικής δραστηριότητας στην Ανατολική Αφρική», λέει ο Muirhead. «Ωστόσο, αυτές οι αλλαγές συμβαίνουν σε γεωλογικό και όχι σε ανθρώπινο χρονικό διάστημα, επομένως οι επιπτώσεις τους θα είναι ανεπαίσθητες και σε μεγάλο βαθμό ανεπαίσθητες μέσα σε μια μόνο ζωή ή ακόμα και σε όλες τις γενιές».
Ερευνητές από τη Syracuse συνέλεξαν δεδομένα από 27 ρήγματα κάτω από τη λίμνη και ο κύριος συγγραφέας της μελέτης ήταν ο καθηγητής Chris Scholz.Ο Muirhead διεξήγαγε μεγάλο μέρος της έρευνας και της ανάλυσης ως μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο εργαστήριο του Scholz.
«Η διάσπαση των ηπείρων θεωρείται γενικά ως μια διαδικασία που έχει τις ρίζες της στην τεκτονική των πλακών», λέει ο Scholz. «Η έρευνά μας δείχνει ότι η διάσπαση διαμορφώνεται επίσης από επιφανειακές διεργασίες, συμπεριλαμβανομένου του περιφερειακού κλίματος».
Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα Scoop Media
περισσότερα,
Accelerated rifting in response to regional climate change in the East African Rift System-James D. Muirhead, Liang Xue, Robert Moucha, M. Keith Paciga, Emily J. Judd & Christopher A. Scholz
https://www.nature.com/articles/s41598-025-23264-9
Πανεπιστήμιο του Ώκλαντ
https://www.scoop.co.nz/stories/SC2511/S00011/how-climate-alters-earthquake-risk-university-of-auckland-geologist-study.htm
https://en.wikipedia.org/wiki/Lake_Turkana
https://www.kanaga-at.com/en/trip-info/kenya-en/the-landscapes-of-lake-turkana/