Οι αινιγματικοί «επιταχυνόμενοι» παγετώνες του Svalbard

Το εντυπωσιακό Σβάλμπαρντ βρίσκεται στα μισά του δρόμου μεταξύ της ηπειρωτικής Νορβηγίας και του Βόρειου Πόλου και είναι ένα από τα μέρη με τη μεγαλύτερη θέρμανση στην Αρκτική. 

Φιλοξενεί επίσης παγετώνες που, για να χρησιμοποιήσω τα λόγια του Δρ. Will Harcourt, ενός παγετολόγου από το Πανεπιστήμιο του Aberdeen, «επιταχύνουν». 

Ο Δρ Harcourt και οι συνεργάτες του πέρασαν δύο εβδομάδες στο αρχιπέλαγος το καλοκαίρι του 2023 μελετώντας αυτούς τους ασυνήθιστους παγετώνες από ξηρά, αέρα και θάλασσα. 

Ο Δρ Harcourt εξηγεί, «Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που αλλάζουν στο Svalbard είναι οι παγετώνες. Θέλουμε να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε πόσο γρήγορα λιώνουν, πόσο γρήγορα σπρώχνουν τους πάγους στους ωκεανούς και με αυτόν τον τρόπο ανεβάζουν τη στάθμη της θάλασσας. Θέλουμε επίσης να κατανοήσουμε αυτόν τον αντίκτυπο στο περιβάλλον γύρω τους - θαλάσσια οικοσυστήματα, ανθρώπους κ.λπ». 

«Ο παγετώνας Borebreen στο Σβάλμπαρντ κάνει κάτι πολύ ενδιαφέρον - διογκώνεται. Οι διογκούμενοι παγετώνες ρέουν σχετικά αργά για μεγάλες χρονικές περιόδους και στη συνέχεια ξαφνικά, από το πουθενά, επιταχύνονται και δεν καταλαβαίνουμε πραγματικά γιατί το κάνει. Αυτό ήταν πραγματικά το βασικό ερώτημα και γιατί πήγαμε εκεί - γιατί ξαφνικά προχωρά και επιταχύνεται; Το πρόβλημα είναι ότι αναμένουμε ότι αυτός ο παγετώνας θα σταματήσει να επιταχύνει και θα επιβραδύνει ξανά. Όταν συμβεί αυτό, όλος αυτός ο πάγος θα έχει ωθηθεί προς τον ωκεανό και επειδή είναι κάτω από τη γραμμή του χιονιού, θα λιώσει ξανά και θα υποχωρήσει ακόμα πιο πίσω από ό,τι ήταν ήδη. Έτσι πιστεύουμε ότι αυτοί οι παγετώνες θα αυξήσουν στην πραγματικότητα την ποσότητα πάγου που χάνεται από το αρχιπέλαγος του Σβάλμπαρντ». 

Ο Δρ Harcourt και οι συνεργάτες του ερευνητές χρησιμοποιούν drones για να τραβήξουν εικόνες του πάγου που μπορούν να μετατραπούν σε τρισδιάστατα διαδραστικά μοντέλα. «Μας ενδιαφέρει πραγματικά να δούμε πώς αλλάζει η τρισδιάστατη γεωμετρία των παγετώνων, ιδιαίτερα εκεί που ο πάγος πέφτει - καταλήγει - στον ωκεανό, επειδή εκεί είναι το μέρος όπου τα παγόβουνα γεννιούνται από την άκρη ενός παγετώνα και ρίχνοντας πάγο στον ωκεανό». 

«Αυτή είναι η διαδικασία που θέλουμε πραγματικά να κατανοήσουμε για να δούμε πώς επηρεάζεται από την κλιματική αλλαγή. Εξετάζουμε επίσης τις αλλαγές του παρελθόντος κοιτάζοντας τη γεωμορφολογία μπροστά από τον πάγο. Έτσι, αυτό μας λέει για τη δυναμική του παρελθόντος πάγου και πώς τα προηγούμενα περιβάλλοντα επηρέασαν τη δυναμική του πάγου». 

Εκτός από τη μελέτη των ορατών μορφών πάγου με drones και σαρωτές λέιζερ, ο Δρ. Harcourt εξετάζει επίσης τι υπάρχει κάτω από τον πάγο.

 «Έχουμε σεισμόμετρα που μας λένε κάτι για τη δραστηριότητα στο στρώμα που επίσης οδηγεί τη ροή του παγετώνα. Έτσι, σε αυτόν τον συγκεκριμένο παγετώνα που κοιτάζαμε, γνωρίζουμε ότι υπάρχει λιωμένο νερό στην κοίτη, οπότε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σεισμόμετρα για να μας πούν πόσο λιωμένο νερό υπάρχει και πώς αυτό οδηγεί τη ροή του πάγου σε αυτόν τον παγετώνα». 

Ενώ ορισμένες πτυχές της έρευνας για τους παγετώνες μπορούν να διεξαχθούν χρησιμοποιώντας δορυφορικές εικόνες, η επιτόπια εργασία είναι κρίσιμη για την κατανόηση της εξελισσόμενης κατάστασης στην Αρκτική.

 «Μπορεί να μην έχουμε παγετώνες σε ορισμένες τοποθεσίες στον κόσμο σε 100 χρόνια, επομένως είναι πολύ σημαντικό να τους καταλάβουμε τώρα όταν είναι εδώ, πώς αλλάζουν και επίσης να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε αν μπορούμε να μετριάσουμε κάποια από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε αυτές τις περιοχές». 

Γεωδίφης με πληροφορίες από το University of Aberdeen