Ποιος ήταν βασιλιάς πριν από τον Τυραννόσαυρο;

Αυτός ο δεινόσαυρος με δόντια καρχαρία ανταγωνίστηκε σκληρά τον T-Rex.Αναπαράσταση του Ulughbegsaurus uzbekistanensis και ενός μικρότερου τυραννοσαυροειδούς. Πηγή εικόνας: Julius T. Csotonyi.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Τσουκούμπα περιέγραψαν έναν νέο κορυφαίο θηρευτή κορυφής από το κατώτερο Ανώτερο Κρητιδικό της Κεντρικής Ασίας, τον Ulughbegsaurus uzbekistanensis, ο οποίος συνυπήρχε με έναν μικρότερο τυραννοσαυροειδή .

Εμβληματικοί τυραννόσαυροι όπως ο Τ. Ρεξ κυριάρχησαν στην κορυφή του τροφικού ιστού στο τέλος της βασιλείας των δεινοσαύρων. Αλλά δεν κατείχαν πάντα αυτή την πρώτη θέση. 

Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Royal Society Open Science, μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο της Tsukuba περιέγραψε ένα νέο γένος και είδος που ανήκει στους Carcharodontosauria, μια ομάδα μεσαίου έως μεγάλου μεγέθους σαρκοφάγων δεινοσαύρων που προηγήθηκαν των τυραννοσαυρών ως κορυφαία αρπακτικά.

Ο νέος δεινόσαυρος, ονόματι Ulughbegsaurus uzbekistanensis, βρέθηκε στον σχηματισμό Bissekty του κατώτερου Κρητιδικού της ερήμου Kyzylkum στο Ουζμπεκιστάν και ως εκ τούτου έζησε πριν από περίπου 90 εκατομμύρια χρόνια. 

Δύο ξεχωριστές εξελικτικές αναλύσεις υποστηρίζουν την ταξινόμηση του νέου δεινοσαύρου ως του πρώτου οριστικού καρχαροδοντοσαύρου που ανακαλύφθηκε στο Άνω Κρητιδικό της Κεντρικής Ασίας. «Περιγράψαμε αυτό το νέο γένος και είδος με βάση ένα μεμονωμένο απολιθωμένο απολίθωμα, μια αριστερή άνω γνάθο ή άνω γνάθο», εξηγεί ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης, επίκουρος καθηγητής Kohei Tanaka.

«Μεταξύ των δεινοσαύρων θηροπόδων, το μέγεθος της άνω γνάθου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκτίμηση του μεγέθους του ζώου, επειδή συσχετίζεται με το μήκος του μηριαίου οστού, έναν καλά εδραιωμένο δείκτη του μεγέθους του σώματος. Έτσι, μπορέσαμε να υπολογίσουμε ότι ο Ulughbegsaurus uzbekistanensis είχε μάζα πάνω από 1.000 κιλά και ήταν περίπου 7,5 έως 8,0 μέτρα σε μήκος, μεγαλύτερο από το μήκος ενός ολόσωμου αφρικανικού ελέφαντα». 

Αυτό το μέγεθος υπερβαίνει κατά πολύ αυτό οποιουδήποτε άλλου σαρκοφάγου γνωστού από τον σχηματισμό Bissekty, συμπεριλαμβανομένου του μικρού μεγέθους τυραννοσαυροειδούς Timurlengia που περιγράφεται από τον ίδιο σχηματισμό. 

Ως εκ τούτου, ο δεινόσαυρος που ονομάστηκε πρόσφατα ήταν πιθανότατα στην κορυφή του τροφικού ιστού στο πρώιμο οικοσύστημά του Ύστερου Κρητιδικού. Ο συνονόματος του γένους είναι κατάλληλα βασιλικός. 

Ο Ulughbegsaurus πήρε το όνομά του από τον Ulugh Beg, τον μαθηματικό, αστρονόμο και σουλτάνο της Τιμουριδικής Αυτοκρατορίας της Κεντρικής Ασίας του 15ου αιώνα. Το είδος πήρε το όνομά του από τη χώρα όπου ανακαλύφθηκε το απολίθωμα. 

Πριν από την Ύστερη Κρητιδική περίοδο, καρχαροδοντοσαύριοι όπως ο Ulughbegsaurus εξαφανίστηκαν από την παλαιοήπειρο που περιλάμβανε την Κεντρική Ασία. 

Αυτή η εξαφάνιση πιστεύεται ότι σχετίζεται με την άνοδο των τυραννοσαυροειδών ως κορυφαίων αρπακτικών, αλλά αυτή η μετάβαση έχει παραμείνει ελάχιστα κατανοητή λόγω της σπανιότητας των σχετικών απολιθωμάτων. 

Ο συγγραφέας καθηγητής Yoshitsugu Kobayashi στο Πανεπιστημιακό Μουσείο του Χοκάιντο εξηγεί: «Η ανακάλυψη του Ulughbegsaurus uzbekistanensis καλύπτει ένα σημαντικό κενό στο αρχείο απολιθωμάτων, αποκαλύπτοντας ότι οι καρχαροδοντοσαύριοι ήταν ευρέως διαδεδομένοι σε όλη την ήπειρο από την Ευρώπη έως την Ανατολική Ασία. 

Ως ένας από τους πιο πρόσφατους επιζώντες καρχαροδοντοσαύρους στη Λαυρασία, η συνύπαρξη αυτού του μεγάλου αρπακτικού με έναν μικρότερο τυραννοσαυροειδή αποκαλύπτει σημαντικούς περιορισμούς στη μετάβαση της κόγχης του κορυφαίου αρπακτικού στην Ύστερη Κρητιδική.

Γεωδίφης με πληροφορίες από το Royal Society Open Science

Πηγές:

1.Kohei Tanaka, Otabek Ulugbek Ogli Anvarov, Darla K. Zelenitsky, Akhmadjon Shayakubovich Ahmedshaev, Yoshitsugu Kobayashi. A new carcharodontosaurian theropod dinosaur occupies apex predator niche in the early Late Cretaceous of Uzbekistan. Royal Society Open Science, 2021; 8 (9): 210923 DOI: 10.1098/rsos.210923

2.https://www.dinosaurpark.org/paleontology-newsflash-ulughbegsaurus-uzbekistanensis/

Ulughbegsaurus uzbekistanensis από paleonerd01 der98o3