Πώς θα μπορούσε να τελειώσει η εποχή των θηλαστικών;

Όταν σχηματιστεί η Pangea Ultima, δηλαδή η τελευταία Πανγαία οι συνθήκες στη Γη θα είναι πολύ αφιλόξενες για να επιβιώσουν τα περισσότερα θηλαστικά.

Τα τελευταία 500 εκατομμύρια χρόνια, ο πλανήτης μας έχει βιώσει συνολικά 5 μαζικές εξαφανίσεις. Ένα από αυτά το γεγονός της μαζικής εξαφάνισης της Περμο-Τριασσικής  οδήγησε στην εξαφάνιση του 90% περίπου των ειδών της Γης. 

Τα περισσότερα από αυτά τα γεγονότα συνέπεσαν με το σχηματισμό μιας υπερηπείρου, όπου οι τεκτονικές πλάκες της Γης σιγά-σιγά ενώνονται και συνδυάζονται. Οι επιστήμονες προβλέπουν ότι οι ήπειροι της Γης θα συγχωνευθούν ξανά μαζί σε 250 εκατομμύρια χρόνια για να σχηματίσουν μια υπερήπειρο που ονομάζεται «Pangea Ultima». 

Θα είναι κεντραρισμένη στον ισημερινό και θα κάνει ζέστη. Σύμφωνα με νέα έρευνα που πραγματοποίηθηκε  από επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Leeds και το Northwestern University στις ΗΠΑ, οι συνθήκες στην Pangea Ultima θα είναι πολύ αφιλόξενες για να επιβιώσουν τα περισσότερα θηλαστικά. 

Ο σχηματισμός αυτής της υπερηπείρου θα οδηγήσει σε περισσότερη ηφαιστειακή δραστηριότητα και ένας παλαιότερος ήλιος θα εκπέμπει περισσότερη ακτινοβολία στη Γη. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες στην επιφάνεια της γης, μετατρέποντας μεγάλο μέρος της ηπείρου σε μια απέραντη, καυτή έρημο που θυμίζει τον έρημο πλανήτη Arrakis από το έπος επιστημονικής φαντασίας Dune.

Κατά τη διάρκεια των θερμότερων μηνών του έτους, οι θερμοκρασίες θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τους 40 στο μεγαλύτερο μέρος της υπερηπείρου, με πολλές περιοχές να παρουσιάζουν θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους 50°C. 

Θα ζεσταθεί

Επί του παρόντος, τα θηλαστικά είναι σε θέση να επιβιώσουν στα 2/3 περίπου της επιφάνειας της Γης. Ωστόσο, μετά την αναδιάταξη των ηπείρων χωρίς αλλαγή άλλων παραγόντων, η μοντελοποίησή  αποκάλυψε ότι η μέση ετήσια θερμοκρασία της γης θα αυξανόταν από τον προ-βιομηχανικό μέσο όρο (περίπου 5°C) σε περίπου 24℃. 

Αυτή η αλλαγή θα μείωνε τις κατοικήσιμες περιοχές στη Γη σε μόλις 54%. Ο πρωταρχικός λόγος πίσω από αυτήν την αύξηση της θερμοκρασίας είναι η προβλεπόμενη θέση της Pangea Ultima, η οποία θα επικεντρωνόταν στον ισημερινό. Ωστόσο, διάφοροι άλλοι παράγοντες, όπως οι διαφορές στο υψόμετρο της γης (το υψηλότερο έδαφος τείνει να είναι πιο δροσερό), η απουσία φύλλων πάγου και οι αλλαγές στα πρότυπα βλάστησης και η αφθονία θα συνέβαλαν επίσης σε αυτή τη θέρμανση. 

Οι εκτιμήσεις τους δείχνουν επίσης ότι όταν τελικά σχηματιστεί η Pangea Ultima, ο ήλιος θα είναι 2,5% φωτεινότερος από την τρέχουσα κατάστασή του. Αυτή η αυξημένη ηλιακή ένταση θα ανέβαζε περαιτέρω τη μέση θερμοκρασία της γης στη Γη σε περίπου 25°C, αφήνοντας μόνο το 1/4 της επιφάνειας του πλανήτη κατοικήσιμο. 

Μια αβεβαιότητα έγκειται στα ατμοσφαιρικά επίπεδα CO2 τη στιγμή του σχηματισμού της Pangea Ultima. Η μοντελοποίησή υποδηλώνει ότι οι συγκεντρώσεις CO2 θα μπορούσαν να φτάσουν περίπου τα 613 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm), σε σύγκριση με το τυπικό επίπεδο υποβάθρου που είναι περίπου 420 ppm σήμερα. 

Αυτή η άνοδος στα επίπεδα CO2 θα είχε ως αποτέλεσμα οι μέσες θερμοκρασίες της επιφάνειας της γης να κυμαίνονται από 30°C έως 35°C, μειώνοντας περαιτέρω την κατοικησιμότητα της Γης μεταξύ 8% και 16%. Εάν λάβουμε υπόψη τις ημερήσιες μέγιστες θερμοκρασίες και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, τότε οι θερμοκρασίες θα μπορούσαν ενδεχομένως να ωθηθούν πάνω από τους 60°C σε ορισμένες περιοχές. 

Αφιλόξενες συνθήκες 

Το κλειδί για την επιτυχία των θηλαστικών από την εποχή των δεινοσαύρων βρίσκεται στην προσαρμοστικότητά τους. Έχουν την ικανότητα να ρυθμίζουν τη θερμοκρασία του σώματός τους ανεξάρτητα από τις αλλαγές στο εξωτερικό περιβάλλον. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι δροσίζονται κατά τη διάρκεια του καύσωνα με τον ιδρώτα, ενώ οι σκύλοι βασίζονται στο λαχάνιασμα για να διαχέουν τη θερμότητα. Οι ελέφαντες εκπέμπουν θερμότητα μέσω των μεγάλων αυτιών τους. 

Ωστόσο, όταν ο περιβάλλοντας αέρας είναι πιο ζεστός από τη θερμοκρασία του δέρματος, το σώμα παλεύει να αποβάλει θερμότητα, οδηγώντας σε υπερθέρμανση. 

Η παρατεταμένη έκθεση σε τέτοιες συνθήκες μπορεί να οδηγήσει σε θερμοπληξία, προκαλώντας ενδεχομένως πρήξιμο σε κρίσιμα όργανα όπως ο εγκέφαλος. 

Τα θηλαστικά μπορούν να αντέξουν μόνο ένα συγκεκριμένο εύρος θερμοκρασίας. 

Όταν η θερμοκρασία του ξηρού λαμπτήρα (όπως μετράται από ένα τυπικό θερμόμετρο) υπερβαίνει τους 40℃ ή όταν η θερμοκρασία του υγρού λαμπτήρα ξεπερνά τους 35℃ (κατώτερο όριο που επηρεάζεται από την υψηλή υγρασία), η κατάσταση γίνεται επικίνδυνη. 

Πρόσφατη έρευνα υποδεικνύει ακόμη ότι το όριο θερμοκρασίας υγρού λαμπτήρα για τον άνθρωπο και τα περισσότερα θηλαστικά θα μπορούσε να είναι έως και 31,5°C. 

Η έκθεση σε τέτοιες θερμοκρασίες για μόλις 6 ώρες, ακόμη και όταν βρίσκεται στη σκιά ενώ είναι βρεγμένη και με ανεμιστήρα, μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο. Ορισμένα θηλαστικά έχουν ακόμη χαμηλότερα όρια θερμοκρασίας. 

Τα ελάφια της Βόρειας Αμερικής, για παράδειγμα, έχουν ένα κρίσιμο όριο θερμοκρασίας υγρού λαμπτήρα 17°C σε ήρεμες συνθήκες ή 24°C εάν φυσάει.

Έχουν πιθανότητες τα θηλαστικά; 

Τα θηλαστικά έχουν υπομείνει θερμές περιόδους στο παρελθόν, όπως το Θερμικό Μέγιστο Παλαιόκαινου-Ηωκαίνου (PETM) περίπου πριν από 50 εκατομμύρια χρόνια, όταν η θερμοκρασία της επιφάνειας της Γης αυξήθηκε κατά περίπου 5°C. 

Υπάρχουν όμως κάποιες σημαντικές διαφορές που πρέπει να λάβετε υπόψη με τη δημιουργία της Pangea Ultima. Πρώτον, το PETM ήταν σχετικά σύντομο, διήρκεσε περίπου 100.000 χρόνια. Μετά από αυτό, οι θερμοκρασίες έπεσαν σταδιακά σε πιο κατοικήσιμα επίπεδα. 

Αντίθετα, η Pangea Ultima προβλέπεται να διαρκέσει για δεκάδες εκατομμύρια χρόνια ή περισσότερο πριν χωρίσει. Δεύτερον, κατά τη διάρκεια του PETM, οι ήπειροι τοποθετήθηκαν με τρόπο που επέτρεπε στα θηλαστικά να κινούνται πιο εύκολα προς ψυχρότερες περιοχές κοντά στους πόλους για να ξεφύγουν από την υπερβολική ζέστη. 

Στην Pangea Ultima, η πλειονότητα του πλανήτη θα συγκεντρωθεί στους τροπικούς, με τεράστιες αδιάβατες ερήμους να καλύπτουν μεγάλο μέρος της υπερηπείρου. Αυτό θα καταστήσει δύσκολο για τα θηλαστικά να ταξιδεύουν μεγάλες αποστάσεις αναζητώντας πιο δροσερές περιοχές. 

Η τεκτονική διαδραματίζει θεμελιώδη ρόλο στη διαμόρφωση της εξέλιξης της ζωής στον πλανήτη μας και θα συνεχίσει να το κάνει. Το ποια μορφή ζωής θα γίνει κυρίαρχη εάν τα θηλαστικά όντως χαθούν είναι εικασία του καθενός. Ωστόσο, τα θηλαστικά θα έχουν κάνει καλή πορεία. 

Γεωδίφης με πληροφορίες από το The Conversation

Περισσότερα,

https://theconversation.com/how-the-age-of-mammals-could-end-214101