Το Ιερό Ποτάμι
Το «Ιερό» Ποτάμι ίσως το σημαντικότερο στην ιστορία της Κω, κάτω Δημόσιο ημερολόγιο αρχαίου γυμνασίου Κω.
Κυπάρισσος
Αυτό είναι το νότιο τμήμα του Κυπάρισσου. Σήμερα λέγεται Ρ.Πλάκα όμως κάποτε ήταν ιερό για τους αρχαίους Κώους.
Σύμφωνα με την γεωμυθολογία μας στην Ακτή Ατσά τον 13ο-12ο αιώνα π.Χ έπεσε ναυαγός ο γενάρχης Ηρακλής.
Σε αυτό το μέρος ξεκίνησε η σχέση του ημίθεου με το νησί, τους Ηρακλειδείς και τους Ασκληπιάδες με τον Μέγα Ιπποκράτη, τον Πατέρα της Ιατρικής. Αυτός ο χώρος ήταν ιερός για τους Κώους και απαγορευόταν οποιαδήποτε ανθρώπινη δραστηριότητα.
Όμως, στο βόρειο τμήμα του Κυπάρισσου διεξαγόταν μία αρχαία εορτή όπου τηρείτο με μεγαλοπρέπεια η «Ανάληψη της Ράβδου» δηλαδή ένα είδος λιτανείας με πομπή εφήβων.
Κοντά στην εκκλησία Αγίου Γεωργίου του Μακρή, βρισκόταν ο αρχαίος ναός του Πασίου ή Πίσιου Απόλλωνα.
Ο Κυπάρισσος ποταμός φάνταζε ως ιδανικός τόπος αφού ήταν ένας μικρός Νείλος με αρκετούς παραπόταμους, πνιγμένος σε κυπαρισσοειδή, πλούσια βλάστηση και ένα μεγάλο παρθένο δέλτα.
Η αρχαία επιγραφή
«...πομπὴ Εὐμένει εἰς Κυπάρισσον καὶ εἰς τὸ Δωδεκάθεον· θυσία καὶ ἀγωνάριον ἀνήβων Πυθόκλεια Διὶ Σωτῆρι...»
Ένα τμήμα από την επιγραφή του 2ου αιώνα π.Χ με το τελετουργικό, όπως δημοσιεύθηκε από τους Paton-Hicks,1891. Ένα πανάρχαιο έθιμο τουλάχιστον του 5ου αιώνα π.Χ που αργότερα μεταφέρθηκε στην νέα πόλη από την Δυτική Κω.
Γεωδίφης
Πηγές:
1.Inscriptions of Cos-Paton-Hicks,1891
2. Κώια -Ιακωβος Ζαρράφτης
3. Παιδί της Ρέας, τριλογία
4. Ιστορία των σεισμών της Κω, 2018-2023
5. https://inscriptions.packhum.org/text/185625?hs=445-453