Τριλοβίτες αναδύονται από τις στάχτες για να αποκαλύψουν αρχαίο χάρτη

Καλλιεχνική απόδοση ενός τριλοβίτη βασιζόμενη στα μέρη του σώματος. Από dkfindout.com.

Οι τελευταίοι τριλοβίτες εξαφανίστηκαν στη μαζική εξαφάνιση στο τέλος της Πέρμιας περίπου 251,9 εκατομμύρια χρόνια πριν. Θεωρούνται από τα πιο επιτυχημένα από όλα τα πρώιμα ζώα, υπήρχαν στους ωκεανούς για σχεδόν 270 εκατομμύρια χρόνια, με περισσότερα από 22.000 είδη να έχουν περιγραφεί.

Δέκα είδη τριλοβιτών που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα, κρυμμένα για 490 εκατομμύρια χρόνια σε ένα ελάχιστα μελετημένο μέρος της Ταϊλάνδης, θα μπορούσαν να είναι τα κομμάτια που λείπουν σε ένα περίπλοκο παζλ της γεωγραφίας του αρχαίου κόσμου.

Οι τριλοβίτες είναι εξαφανισμένα θαλάσσια πλάσματα  που ανέπνεαν από τα πόδια τους. Μια μονογραφία 100 σελίδων στο Papers in Palaeontology προσφέρει εξαιρετικές λεπτομέρειες για το νέο είδος, συμπεριλαμβανομένου ενός που ονομάστηκε προς τιμήν της βασιλικής πριγκίπισσας της Ταϊλάνδης Maha Chakri Sirindhorn.

Τα απολιθώματα τριλοβίτη παγιδεύτηκαν ανάμεσα σε στρώματα απολιθωμένης τέφρας σε ψαμμίτη, προϊόν παλιών ηφαιστειακών εκρήξεων που εγκαταστάθηκαν στον πυθμένα της θάλασσας και σχημάτισαν ένα πράσινο στρώμα που ονομάζεται τόφφος. Σε αντίθεση με ορισμένα άλλα είδη πετρωμάτων ή ιζημάτων, οι τόφφοι περιέχουν κρυστάλλους ζιρκονίου-ένα ορυκτό που σχηματίστηκε κατά τη διάρκεια μιας έκρηξης και είναι, όπως υποδηλώνει το όνομα του στρώματος βράχου που τους περιέχει, σκληροί.

Το ζιργκόν είναι χημικά σταθερό καθώς και ανθεκτικό στη θερμότητα και στη αποσάθρωση και τις καιρικές συνθήκες. Είναι τόσο σκληρό όσο ο χάλυβας και παραμένει όταν τα ορυκτά σε άλλα είδη πετρωμάτων διαβρώνονται. Μέσα σε αυτούς τους ανθεκτικούς κρυστάλλους ζιργκόν, μεμονωμένα άτομα ουρανίου σταδιακά αποσυντίθενται και μετατρέπονται σε άτομα μολύβδου.

«Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τεχνικές ραδιοϊσοτόπων μέχρι σήμερα όταν σχηματίστηκε το ζιρκόνιο και έτσι να βρούμε την ηλικία της έκρηξης, καθώς και το απολίθωμα», δήλωσε ο Nigel Hughes, συν-συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής γεωλογίας στο UC Riverside.

Είναι σπάνιο να βρεις τόφφους από αυτή τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, την ύστερη περίοδο της Κάμβριας, μεταξύ 497 και 485 εκατομμυρίων ετών πριν. «Δεν υπάρχουν πολλά μέρη σε όλο τον κόσμο που το έχουν αυτό. Είναι ένα από τα χειρότερα χρονολογημένα χρονικά διαστήματα στην ιστορία της Γης», είπε ο Hughes.

«Οι τόφφοι θα μας επιτρέψουν όχι μόνο να προσδιορίσουμε την ηλικία των απολιθωμάτων που βρήκαμε στην Ταϊλάνδη, αλλά να κατανοήσουμε καλύτερα μέρη του κόσμου όπως η Κίνα, η Αυστραλία, ακόμη και η Βόρεια Αμερική, όπου παρόμοια απολιθώματα έχουν βρεθεί σε βράχους που δεν μπορούν να χρονολογηθούν », είπε η Shelly Wernette, πρώην γεωλόγος του εργαστηρίου Hughes τώρα στο Πανεπιστήμιο του Τέξας και πρώτη συγγραφέας της μελέτης.

Τα απολιθώματα αποκαλύφθηκαν στην ακτή ενός νησιού που ονομάζεται Ko Tarutao. Απέχει περίπου 40 λεπτά νοτιοδυτικά από την ηπειρωτική χώρα με ταχύπλοο και αποτελεί μέρος ενός γεωπάρκου της UNESCO που έχει ενθαρρύνει διεθνείς ομάδες επιστημόνων να εργαστούν σε αυτόν τον τομέα.

Για την Wernette, η πιο ενδιαφέρουσα ανακάλυψη ήταν 12 τύποι τριλοβιτών που έχουν δει σε άλλα μέρη του κόσμου, αλλά ποτέ στην Ταϊλάνδη πριν. «Μπορούμε τώρα να συνδέσουμε την Ταϊλάνδη με μέρη της Αυστραλίας, μια πραγματικά συναρπαστική ανακάλυψη».

Κατά τη διάρκεια της ζωής των τριλοβιτών, αυτή η περιοχή βρισκόταν στο εξωτερικό περιθώριο της Gondwanaland, μιας αρχαίας υπερηπείρου που περιλάμβανε την Αφρική, την Ινδία, την Αυστραλία, τη Νότια Αμερική και την Ανταρκτική.

«Επειδή οι ήπειροι αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου, μέρος της δουλειάς μας ήταν να βρούμε πού βρισκόταν αυτή η περιοχή της Ταϊλάνδης σε σχέση με την υπόλοιπη Gondwanaland», είπε ο Hughes. «Πρόκειται για ένα κινούμενο, μεταβαλλόμενο σχήμα, τρισδιάστατο παζλ που προσπαθούμε να συνθέσουμε. Αυτή η ανακάλυψη θα μας βοηθήσει να το κάνουμε αυτό».

Για παράδειγμα, πάρτε το είδος που ονομάστηκε για τη Πριγκίπισσα Sirindhorn. Το είδος ονομάστηκε ως φόρο τιμής στην πριγκίπισσα για τη σταθερή αφοσίωσή της στην ανάπτυξη των επιστημών στην Ταϊλάνδη. «Πίστευα επίσης ότι αυτό το είδος είχε μια βασιλική ποιότητα. Έχει φαρδιά κόμμωση και καθαρές γραμμές», είπε η Wernette.

Εάν οι ερευνητές μπορέσουν να πάρουν μια ημερομηνία από τους τόφφους που περιέχουν το ομώνυμο είδος της, Tsinania sirindhornae, και να προσδιορίσουν πότε έζησαν, θα μπορούν να πουν ότι τα στενά συγγενικά είδη Tsinania που βρίσκονται στη βόρεια και τη νότια Κίνα έχουν περίπου την ίδια ηλικία.

Τελικά, οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι εικόνες του αρχαίου κόσμου που κρύβονται στα απολιθώματα που βρήκαν περιέχουν ανεκτίμητες πληροφορίες για τις μέρες μας.

«Αυτό που έχουμε εδώ είναι ένα χρονικό της εξελικτικής αλλαγής που συνοδεύεται από εξαφανίσεις. Η Γη έγραψε αυτό το δίσκο για εμάς και είμαστε τυχεροί που το έχουμε», είπε ο Χιουζ. «Όσα περισσότερα μαθαίνουμε από αυτό, τόσο καλύτερα προετοιμασμένοι είμαστε για τις προκλήσεις που δημιουργούμε στον πλανήτη για τους εαυτούς μας σήμερα».

Γεωδίφης με πληροφορίες από το  Papers in Palaeontology και το University of California,Riverside 

Περισσότερα,

1.Shelly J. Wernette et al, Trilobites of Thailand’s Cambrian–Ordovician Tarutao Group and their geological setting, Papers in Palaeontology (2023). DOI: 10.1002/spp2.1516

2.https://www.dkfindout.com/us/dinosaurs-and-prehistoric-life/prehistoric-invertebrates/trilobites/

3.https://www.palass.org/publications/papers-palaeontology