Άκρη πόλις
«Οι περισσότερες βρετανικές εφημερίδες έχουν πλέον περισσότερες στήλες από την Ακρόπολη», Ian Jack [1945-2022].
Η «Άκρη Πόλις» γύρω στο 1905.
Η φωτογραφία λήφθηκε από συνεργάτες του Γερμανού R.Herzog, του αρχαιολόγου που ανέσκαψε το Ασκληπιείο της Κω, το 1902-1904.
Στο πέρασμα των αιώνων, η Ακρόπολη ήταν πολλά πράγματα: σπίτι βασιλιάδων, η άκρη της πόλης, μυθικό σπίτι των θεών, θρησκευτικό, πολιτιστικό, πολιτικό κέντρο και τουριστικό αξιοθέατο.
Έχει αντέξει τους βομβαρδισμούς, τους τεράστιους σεισμούς και τους βανδαλισμούς αλλά εξακολουθεί να παραμένει ως υπενθύμιση της πλούσιας παγκόσμιας ιστορίας της Ελλάδας και πως συνέβαλε η γεωλογία της σε αυτό.
Η «πόλη στην κορυφή» ήταν ένα κύριο γεωμορφολογικό χαρακτηριστικό στις αρχαίες ελληνικές πόλεις, που βρίσκονταν στο ψηλότερο έδαφος και περιείχαν τα κύρια δημοτικά και θρησκευτικά κτίρια.
Μια ακρόπολη είναι βασικά μια «υψηλή πόλη». Οι αρχαίες πόλεις συχνά αναπτύχθηκαν γύρω από ένα υψηλό σημείο, για να μπορούν εύκολα να υπερασπιστούν.
Το ψηλότερο σημείο κάθε πόλης, στην Ιλιάδα του Ομήρου είναι δοσμένο πάντα σε δύο λέξεις, η ἄκρη πόλις.
Πρώτο συνθετικό της λέξης είναι το επίθετο ἄκρος , σήμαινε «το ακραίο, το ψηλότερο σημείο μιας πόλης», άρα και «τον ασφαλή, οχυρωμένο χώρο». Η δημιουργία της συνθέτης λέξης τοποθετείται σε σχετικά νεώτερη περίοδο, αφού σε ολόκληρη την Ιλιάδα απαντά η φράση «ἄκρη πόλις», και μόνο σε ορισμένα χωρία τῆς (νεώτερης χρονικά) Οδύσσειας χρησιμοποιείται το σύνθετο ἀκρόπολις[ Ελληνικό Μονόγλωσσο λεξικό].
Με τα πολλά σπήλαιά της, τις άφθονες πηγές νερού και τις απότομες πλαγιές, η ακρόπολη αποτελούσε προνομιακή τοποθεσία κατοίκησης και λατρείας για τον νεολιθικό άνθρωπο.
Εξυπηρέτησε τον ίδιο σκοπό για τους Μυκηναίους, όπως και αργότερα στην αρχαϊκή περίοδο [8ος αιώνας - περίπου 480 π.Χ] ως κατοικία του βασιλιά, αποθήκη και θησαυροφυλάκιο.
Στα τέλη του 8ου αιώνα π.Χ., ο θεσμός της κληρονομικής βασιλείας είχε αποδυναμωθεί και η εξουσία μεταβιβάστηκε σε μια μικρή ομάδα αριστοκρατών. Οι νέοι ηγέτες μετέφεραν το κέντρο διοίκησής τους στη βορειοανατολική πλαγιά του Βράχου, μετατρέποντας έτσι την κορυφή της Ακρόπολης σε χώρο λατρείας των θεών.
Στον ιερό βράχο ξεχωρίζει ο Παρθενώνας ο λαμπερός μαρμάρινος ναός που χτίστηκε μεταξύ 447 και 432 π.Χ κατά την ακμή της αρχαίας αθηναικής δημοκρατίας. Αφιερωμένος στην ελληνική θεά Αθηνά, βρίσκεται ψηλά πάνω σε ένα συγκρότημα ναών γνωστό ως Ακρόπολη της Αθήνας.
Κάτω από την Ακρόπολη υπάρχουν φυσικές ρωγμές που πήραν τη μορφή σπηλαίων. Και όταν τις δείτε, μπορείτε να συμπεράνετε ότι οι άνθρωποι τις χρησιμοποιούσαν ανά τους αιώνες ως τόπο λατρείας και προσφορές σε θεότητες προτού ανθίσει ο χριστιανισμός.
Ο ιερός βράχος της Ακρόπολης είναι ηλικίας 99,6-66,5 εκ. ετών. Ασβεστόλιθοι και μάργες, πετρώματα που μυρίζουν αρχαίες θάλασσες και λίμνες απαρτίζουν σήμερα τον βράχο της.
Απέναντι της ο Άρειος Παγός ένας εξέχον επίσης βράχος που βρίσκεται βορειοδυτικά της Ακρόπολης.
Η Ακρόπολη των Αθηνών αναστηλώνεται συνεχώς από την ίδρυση του ελληνικού κράτους, δηλαδή αυτό το επικό έργο συνεχίζεται εδώ και 200 χρόνια, σε μια προσπάθεια να φτάσει όσο το δυνατόν περισσότερο στην αρχική της εμφάνιση.
Γεωδίφης
Πηγές:
1.Ελληνικό Μονόγλωσσο λεξικό
2. Ομήρου Ιλιάδα, Οδύσσεια
3.Γεωστοχασμοί,2010
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Από την επίσκεψη στην Αθήνα, στον ιερό βράχο της Άκρης Πόλης, 1905, του σπουδαίου γεωγράφου F.Plieniger και άμεσου συνεργάτη του αρχαιολόγου R.Herzog που έφερε στο φως το Ασκληπιείο της Κω.«Μην περιμένετε τη Δημοκρατία του Πλάτωνα, να είστε ικανοποιημένοι με τη μικρότερη πρόοδο και να πιστέψετε ότι το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι λίγο», Μάρκος Αυρήλιος.