Πως δημιουργούνται τα απολιθώματα;

Φωτογραφίες-Η διαδικασία της απολίθωσης.

Τα περισσότερα από τα πετρώματα που συναντώνται στην επιφάνεια της γης είναι ιζηματογενή, σχηματισμένα από τη φυσική ή χημική διάβρωση παλαιότερων ορυκτών. Οι λίθοι, η άμμος και η ιλύς που επικάθονται στον πυθμένα ποταμών, λιμνών και ωκεανών, εμπεριέχουν ζωντανούς και νεκρούς ζωικούς ή φυτικούς οργανισμούς. 

Με το πέρασμα του χρόνου και τη συσσώρευση περισσότερων σωμάτιων με μια σειρά φυσικών και χημικών διεργασιών τα ιζήματα που προέρχονται από συσσωρεύσεις χαλικιών γίνονται κροκαλοπαγή πετρώματα, η άμμος γίνεται ψαμμίτης, η ιλύς μετατρέπεται σε σχιστολιθική άργιλο, ενώ οι ζωικοί σκελετοί και τα φυτικά υπολείμματα μετατρέπονται σε απολιθώματα. 

Τα περισσότερα από αυτά έχουν εξαφανιστεί, αλλά ένας αριθμός τους έχει διατηρηθεί με τη μορφή απολιθωμάτων. Με τη μελέτη τους μπορούμε να έχουμε μία γοητευτική εικόνα της εξέλιξης της ζωής στον πλανήτη μας.

Τα απολιθώματα είναι τα λείψανα ή οι μαρτυρίες των ζώων ή των φυτών που διατηρήθηκαν με φυσικό τρόπο. Η επιστήμη που ασχολείται  με τη μελέτη των απολιθωμάτων ονομάζεται παλαιοντολογία. 

Η απολίθωση πραγματοποιείται όταν εξαιτίας χημικών μεταβολών αντικαθίσταται το υλικό του φυτού ή του ζώου από ανόργανα άλατα μόριο προς μόριο. Τα φυτικά απολιθώματα είναι σπανιότερα επειδή τα φυτά αποσυντίθενται γρήγορα όταν πεθάνουν. Αντίθετα τα οστά των ζώων ή τα όστρακα βρίσκονται συχνότερα επειδή αποτελούνται από σκληρά υλικά. 

Η μετατροπή ενός ζωντανού οργανισμού σε απολίθωμα μπορεί να διαρκέσει και εκατομμύρια χρόνια. Όταν ένα ζώο  πεθάνει αρχίζει η διαδικασία της αποσύνθεσης. Τα σκληρά μέρη (όστρακα, κόκαλα, δόντια) αντέχουν περισσότερο από τους μαλακούς ιστούς, αλλά και αυτά αποσυντίθενται. Για να απολιθωθεί ένας οργανισμός πρέπει να σκεπαστεί με ίζημα πριν προλάβει να αποσυντεθεί. Η γρήγορη ταφή προφυλάσσει τα υπολείμματα ενός οργανισμού από το σπάσιμο και την καταστροφή από την αποσάθρωση. Ακόμα και μετά την ταφή, τα μαλακά μέρη ενός οργανισμού αποσυντίθενται από τα βακτήρια και έτσι συνήθως διατηρούνται μόνο τα σκληρά μέρη. Σε σπάνιες περιπτώσεις όμως, μπορούν να διατηρηθούν και τα μαλακά μέρη.

Mέσα στο υπέδαφος της γης δεν υπάρχουν μόνο αρχαιολογικοί θησαυροί αλλά και παλαιοντολογικά ευρήματα με τεράστια επιστημονική σημασία. Αυτά δε τα ντοκουμέντα δεν υπάρχουν σε αρχαία κείμενα, αλλά υπάρχουν στο θαυμαστό αρχείο της φύσης. Μέσα στο αρχείο αυτό καρτέλες είναι τα διάφορα γεωλογικά στρώματα και λέξεις τα ζωτικά ή φυτικά λείψανα που είχαν διατηρηθεί σε αυτά κατά το παρελθόν σε πολύ μακρινές εποχές.

Γεωδίφης

Παρατηρείστε την διαδικασία της απολίθωσης σε βίντεο.