Δακτύλιοι δέντρων προβλέπουν τις επικείμενες ηφαιστειακές εκρήξεις;
Οι επιστήμονες έκαναν μια εκπληκτική ανακάλυψη στην αποστολή τους να βρουν καλύτερους δείκτες για τις επικείμενες ηφαιστειακές εκρήξεις: Οι δακτύλιοι των δέντρων μπορεί να είναι σε θέση να προβλέψουν εκρήξεις σύμφωνα με Ελβετούς επιστήμονες.
Ο Nicolas Houlié, ένας γεωφυσικός στο ETH της Ζυρίχης, ήταν πρώτος που ανέφερε σχετικά με αυτό το δυναμικό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης το 2001. Ενώ κοίταζε μια δορυφορική εικόνα, πρόσεξε μία 3 χιλιομέτρων πράσινη γραμμή στην βόρειο-ανατολική πλευρά της Αίτνας. Η γραμμή απεικονίζει τον δείκτη βλάστησης (NDVI): όσο υψηλότερη είναι η τιμή του, τόσο περισσότερη βλάστηση ευδοκιμεί στην περιοχή. Αλλά αυτό που έκανε η ανακάλυψη είναι πραγματικά εκπληκτικό, έδειξε ότι το ηφαίστειο εξερράγη κατά μήκος αυτής ακριβώς της γραμμής μόλις ένα χρόνο αργότερα.
Δενδροχρονολόγοι συμφωνούν ότι οι τιμές NDVI συνδέονται με την ανάπτυξη δέντρων και κάποιοι συνεργάστηκαν με τον Nicolas Houlié πριν από 4 χρόνια για να ξεκινήσει μια διεπιστημονική έρευνα στο έργο που χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών της Ελβετίας . Η ασυνήθιστη ιδέα τους - δηλαδή ότι οι δακτύλιοι των δέντρων δίνουν πληροφορίες σχετικά με τις ηφαιστειακές διεργασίες πριν από εκρήξεις.
Οι δακτύλιοι που σχηματίζονται σε κορμούς δέντρων κατά τη διάρκεια των περιόδων ανάπτυξης δέντρων είναι πολύτιμα αρχεία καταγραφής των περιβαλλοντικών πληροφοριών: το πλάτος του δακτυλίου αντικατοπτρίζει τις συνθήκες ανάπτυξης του δέντρου, το οποίο είναι ένας συνδυασμός των συνθηκών θερμοκρασίας, βροχόπτωσης και των θρεπτικών συστατικών κατά τη διάρκεια μιας δεδομένης καλλιεργητικής περιόδου. «Το πλάτος του δακτυλίου μπορεί επίσης να επηρεάζεται από την ηφαιστειακή δραστηριότητα της Αίτνας όπως και σε άλλες ηφαιστειακά περιοχές,» εικάζει ο δενδροχρονολόγος Seiler.
Οι ερευνητές πραγματοποίησαν την αρχική έρευνα πεδίου με τις ροές λάβας της Αίτνας τον Ιανουάριο του 1974. Αυτή ήταν η θέση όπου Ιταλοί ερευνητές εντόπισαν επίσης μια ανωμαλία σε δορυφορικές εικόνες το 1973, πριν από την έκρηξη.Ο Seiler πήρε πάνω από 50 δείγματα δέντρων με σκοπό τον εντοπισμό τυχόν προ-εκρηκτικών σημάτων στους δακτυλίους των δέντρων. Ωστόσο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι δακτύλιοι των δέντρων για το καλοκαίρι του 1973 δεν ήταν ούτε εξαιρετικά μεγάλοι ούτε εξαιρετικά στενοί.
«Αν ηφαιστειακή δραστηριότητα επηρεάζει τα δαχτυλίδια των δέντρων, τότε η προ-εκρηκτική φάση του 1974 μπορεί μόνο να έχει αρχίσει όταν τα δέντρα είχαν ήδη παύσει την εποχιακή ανάπτυξή τους», καταλήγει ο Seiler. Αν και δεν υπήρξαν αλλαγές των δέντρων στην ανάπτυξη πριν από την έκρηξη του 1974,οι ερευνητές επισημαίνουν ότι τα δέντρα μεγάλωσαν λιγότερο στα δύο καλοκαίρια μετά την έκρηξη σε σχέση με άλλες χρονιές. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες σε αυτή την παρατήρηση και ότι είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν δακτυλίους δέντρων για να προβλέψουν μελλοντικές εκρήξεις και να βοηθήσουν να κλείσει το κενό πληροφόρησης για την περίοδο που εκτείνεται από 20 έως πριν από 2.000 χρόνια.
Γεωδίφης
Πηγή-Ruedi Seiler, Nicolas Houlié, Paolo Cherubini. Tree-ring width reveals the preparation of the 1974 Mt. Etna eruption. Scientific Reports
