Τι είναι ο μαύρος άνθρακας;

Ο μαύρος άνθρακας είναι το φανταχτερό όνομα της αιθάλης. Μας ενδιαφέρει γιατί  όπως το διοξείδιο του άνθρακα, προκαλεί αλλαγές στο κλίμα της Αρκτικής.

Μαύρος άνθρακας προέρχεται από την καύση των ορυκτών καυσίμων, όπως ο άνθρακας και το πετρέλαιο, και από τις δασικές πυρκαγιές και τις σόμπες [θερμαίνονται με καύση ξύλου, κάρβουνο, κοπριά ζώων ή υπολείμματα καλλιεργειών]. Η πλειοψηφία του στην Αρκτική προέρχεται από τη Βόρεια Αμερική και την Ευρασία. Μελέτες δείχνουν ότι ο μαύρος άνθρακας συμβάλλει στην επιτάχυνση της τήξης θαλάσσιου πάγου στην Αρκτική. Η απώλεια αυτού του πάγου θα οδηγήσει σε ταχύτερη αύξηση της θερμοκρασίας και πιθανώς σε μη αναστρέψιμη κλιματική αλλαγή.

Γενικά ο μαύρος άνθρακας είναι σκούρος στο χρώμα και θερμαίνει τη Γη με δύο τρόπους: Όταν είναι στον αέρα, τα σωματίδια απορροφούν το φως του ήλιου και παράγουν θερμότητα στην ατμόσφαιρα. Αυτό μπορεί να επηρεάσει το σχηματισμό του νέφους και τους σχηματισμούς βροχόπτωσης. Όταν καλύπτει το χιόνι και τον πάγο, η ακτινοβολία του ήλιου απορροφάται αντί να ανακλάται πίσω στην ατμόσφαιρα. Αυτό δημιουργεί και πάλι τη θερμότητα και επιταχύνει την τήξη.

Είναι σαν να φοράτε ένα μαύρο πουκάμισο σε μια ηλιόλουστη ημέρα. Θα αισθάνεστε ζεστός. Για να μείνετε δροσερός,πρέπει να φοράτε ένα ανοιχτόχρωμο μπλουζάκι που θα αντανακλά τη ζεστασιά του ήλιου.

Οι επιστήμονες από όλο τον κόσμο μελετούν τον μαύρο άνθρακα από όλες τις πιθανές γωνίες του πλανήτη. Χρησιμοποιούν πλοία, οχήματα χιονιού, μετεωρολογικά μπαλόνια, καθώς και επανδρωμένα και μη επανδρωμένα αεροσκάφη για τη συλλογή δεδομένων.

Τα εργαλεία επί του σκάφους μετράνε τον συνολικό αριθμό των σωματιδίων στην ατμόσφαιρα, συμπεριλαμβανομένου του αριθμού των σωματιδίων μαύρου άνθρακα, και τις χημικές ουσίες που μπορούν να προσδιορίσουν από που προέρχεται. Μπορούν επίσης να μετρήσουν την εισερχόμενη ακτινοβολία από τον ήλιο και την ανακλαστικότητα του χιονιού και του πάγου που καλύπτει τις επιφάνειες. Πρόσφατα το χιόνι αναλύεται επίσης για την ανίχνευση προέλευσης του μαύρου άνθρακα.

Τα κακά νέα είναι ότι ο μαύρος άνθρακας συμβάλλει στην επιτάχυνση της τήξης του θαλάσσιου πάγου στην Αρκτική. Τα καλά νέα είναι ότι από τη στιγμή που ο  μαύρος άνθρακας είναι ένα σωματίδιο και όχι φυσικά αέριο, δεν διαρκεί πολύ καιρό στην ατμόσφαιρα. Αυτό σημαίνει ότι η μείωση της ποσότητας  που οι  άνθρωποι παράγουν μπορεί να έχει άμεσες επιπτώσεις στο ρυθμό των κλιματικών αλλαγών.

Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι η έρευνά τους και τα ευρήματα από την Αρκτική θα βοηθήσουν τους ηγέτες του κόσμου να αναπτύξουν στρατηγικές για την αλλαγή, έτσι ώστε ο μαύρος άνθρακας να μην αφήνει πλέον ένα βρώμικο αποτύπωμα στον κόσμο μας.

Γεωδίφης

Πηγή-oceantoday.noaa.gov