Ασκληπιός και η κόρη του Υγεία σε ελεφαντόδοντο

Ο Ασκληπιός και η κόρη του Υγεία σε ανάγλυφο από ελεφαντόδοντο: περίπου αρχές του 5ου αιώνα μ.Χ. Εθνικά Μουσεία Λίβερπουλ,

Οι εικόνες αυτού του δίπτυχου παραπέμπουν στην παλιά ειδωλολατρική θρησκεία, ενώ το φιλοσοφικό συμπόσιο των Saturnalia[μεγάλη και σημαντική γιορτή για τους Ρωμαίους, οι οποίοι τα ταύτιζαν με τα αρχαία Κρόνια] ένα έργο που γράφτηκε γύρω στο 430 μ.Χ. από τον Μακρόβιο αλλά διαδραματίζεται περισσότερο στη δεκαετία του 370. Το πλαίσιο για τον Ασκληπιό και την Υγεία, που προσωποποιούν τον Ήλιο και τη Σελήνη (Salus) περιγράφεται σε ένα απόσπασμα από τα Saturnalia του Μακρόβιου. Οι φιλοσοφικοί και πνευματικοί κύκλοι της Ρώμης γύρω στο 430 χρησιμοποίησαν τους παλιούς παγανιστικούς θεούς για να εκφράσουν τις νέες νεοπλατωνικές ιδέες τους.

Η παράσταση των δύο θεοτήτων ιδιαίτερα του Ασκληπιού προέρχεται από γνωστά αγάλματα της αρχαιότητας. Ο Θεός Ασκληπιός είναι ντυμένος φιλόσοφος, με το φίδι του γύρω από το ραβδί του. Στα πόδια του δεξιά ως κεφάλι βοδιού και αριστερά η θεότητα του κάτω κόσμου ο Τελεσφόρος.Υπάρχουν ίχνη χρυσού και στα δύο μπράτσα του Ασκληπιού και πορτοκαλί και κόκκινη χρωστική στο κέντρο του σώματος και πράσινοι κρύσταλλοι στην πτυχή του μανδύα. Η πίσω πλευρά έχει μπλε χρωστική πάνω δεξιά.

Στο δεξί πλαίσιο, υπάρχει μια πιο ασυνήθιστη εικόνα, ένα άγαλμα της Υγιείας, της κόρης του Ασκληπιού, με τον Έρωτα. Γέρνει με τον αριστερό της αγκώνα σε ένα τρίποδο και έχει το αριστερό της πόδι στη βάση του τρίποδα. Φοράει ένα μακρυμάνικο φόρεμα πάνω από ένα μακρύ ρούχο, σανδάλια και ένα μεταλλικό κυκλάκι στο κεφάλι της. Προσφέρει ένα αυγό στο φίδι που τυλίγεται μέσα από το τρίποδο και γύρω από τους ώμους του. Πλαισιώνεται από δύο κίονες που συνδέονται με βελανιδιές. Η αριστερή στήλη έχει ένα παιδί που αφήνει ένα φίδι να βγει από το καλάθι (το cysta mystica). Στη δεξιά στήλη υπάρχει μια πατέρα- ρηχό πιάτο και μια κανάτα με ένα φίδι να κουλουριάζεται γύρω της. Υπάρχουν ίχνη χρυσού πίσω από το κεφάλι του φιδιού πάνω δεξιά και πορτοκαλί κόκκινη χρωστική στα μαλλιά της Υγείας, υπάρχει κάποια κόκκινη χρωστική στο δεξί περίγραμμα και το δεξί ντραπέ στεφάνι και πράσινο στο δεξί περίγραμμα. Η πίσω όψη του πίνακα έχει μεσαιωνική ή μεταγενέστερη γραφή, δυσανάγνωστη.

Η ύπαρξη του δίπτυχου μαρτυρείται περίπου από το 1500 μ.Χ., μεταξύ σχεδίων αντικειμένων της συλλογής Gaddi. Το δίπτυχο παρέμεινε στην οικογένεια Γκάντι μέχρι τη δεκαετία του 1750. Περίπου το 1800 το δίπτυχο βρισκόταν στη συλλογή του Caronni που το πούλησε στον κόμη Mihály Wiczay του Hédervár στη νοτιοδυτική Ουγγαρία. Ο Wiczay με τη σειρά του το πούλησε στον Gabor Fejérváry. Ο Fejérváry (1781-1851) γεννήθηκε στη σύγχρονη Σλοβακική Δημοκρατία. Το 1851 η συλλογή του Fejérváry κληροδοτήθηκε στον ανιψιό του, Ferenc Pulszky, ο οποίος πούλησε τη συλλογή στον Joseph Mayer το 1855.

Γεωδίφης

Πηγή:

https://www.liverpoolmuseums.org.uk/artifact/asclepius-hygieia-diptych