Ένα φωτογραφικό ταξίδι στο Ασκληπιείο Κω [1902-2014]
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
- 1.ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟΥ
- 2.ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1902-1905 [ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ HERZOG ]
- 3.ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1906-1929 [ΜΕΤΑ HERZOG]
- 4.ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1930-1940 [ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ, ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΤΑΛΩΝ]
- 5. ΟΡΚΟΣ ΤΟΥ ΙΠΠΟΚΡΑΤΗ
- 6.ΔΙΕΘΝΕΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΙΔΡΥΜΑ
- 7. ΤΟ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΜΑΣ
- 8.ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ [ΣΧΕΔΙΑ SCHAZMANN]
- 9.ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
- 10.ΧΑΡΤΗΣ
- 11.ΠΗΓΕΣ-ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
- 12.ΒΙΒΛΙΑ/ΜΕΛΕΤΕΣ
1. ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟΥ
Μεγάλης ἀρχαιολογικῆς σημασίας ἀνακάλυψις ἐγένετο, κατὰ τὰς πληροφορίας τῶν Βυζαντινῶν ἐφημερίδων, εἰς τὰς ἐν τῇ νήσῳ Κῷ τελουμένας ὑπὸ τοῦ Γερμανοῦ ἀρχαιολόγου Ῥοῦδολφ Ἔρτζογ ἀνασκαφάς. Μετὰ τὴν ἀνακάλυψιν διαφόρων ἀγαλμάτων καὶ τοῦ δωδεκαγώνου ἱεροῦ τοῦ Ἀπόλλωνος τὴν 2αν Ὀκτωβρίου εἰς τὴν θέσιν Κάντζα [Μπὰχ σεσὶ] ἐντὸς ναοῦ ἀνήκοντος εἰς τὴν Μονὴν Πάτμου ἀνευρέθη μέγας ἀρχαῖος ναὸς, περὶ τοῦ ὁποίου οὐδεμία ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι εἶνε τὸ περίφημον Ἀσκληπιεῖον τῆς Κῶ.Ὁ ναὸς ἔχει μῆκος 31 μέτρων καὶ πλάτος 17, εἶνε δὲ ἐστρωμμένος διὰ λευκοῦ μαρμάρου. Εὑρέθησαν ἐπίσης πλεῖστοι σπόνδυλοι κιόνων, ἄγαλμα τῆς ὑγείας καὶ τεμάχια μετώπης τοῦ ναοῦ. Αἱ ἀνασκαφαὶ προχωροῦν ἤδη ταχύτατα καὶ μετ’ οὐ πολὺ ὁλόκληρος ὁ ἀρχαῖος ναὸς θὰ εὑρεθῇ.
Εφημερίδα Εστία, αρ. φύλ. 228, 14.10.1902.
Ο χώρος του Ασκληπιείου λίγο πριν από την ανασκαφή του Herzog.
Πριν από τις 9 Οκτωβρίου του 1902 καμία φωτογραφία δεν υπάρχει με τα ερείπια του Ασκληπιείου Κω. Για ένα και μόνο λόγο, δεν είχε βρεθεί ακόμη το μνημείο. Στις 14 Οκτωβρίου 1902 δημοσιεύθηκε στον τύπο της εποχής η εύρεση του. Στις αρχές των ανασκαφών 1903, 1904, 1905 άρχισαν να λαμβάνονται οι πρώτες φωτογραφίες από τον Herzog και την ομάδα του.Παρακάτω ακολουθεί ένα φωτογραφικό ταξίδι στον διάσημο αρχαιολογικό χώρο. Το αλμπουμ περιέχει τουλάχιστον 220 φωτογραφίες/γραφικά από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα έως το 2014.
Το Ασκληπιείο ανακαλύφθηκε από τον Γερμανό αρχαιολόγο R.Herzog με την συμβολή τόσο του W.Paton όσο του Κώου φυσιοδίφη Iάκωβου Zαρράφτη. Οι συμπληρωματικές ανασκαφές των Ιταλών αρχαιολόγων L.Laurenzi [1930] και τον L.Morricone [1937] και η αποκατάσταση με τις αναστηλώσεις [1938-1940] που ακολούθησαν τελικά έδωσαν στο μνημείο τη σημερινή του μορφή. Στην ομάδα των Ιταλών συμμετείχαν οι αρχιτέκτονες-σχεδιαστές M.Paolini T.Finamore όσο και ο τοπογράφος V.Brighetti.Τα τελευταία χρόνια σημαντικές παρεμβάσεις στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου όπως χώροι εξυπηρέτησης κοινού, φυλάκιο, χώρος στάθμευσης κά, έγιναν από τους Έλληνες αρχαιολόγους [1994]. Στο ανώτερο μέρος είναι το ιερό άλσος, ο ελληνιστικός ναός [Αρτέμιδος;] και στο 1o άνδηρο βρίσκονται η περιμετρική δωρική στοά και ο ναός Α του Ασκληπιού.Στο 2o άνδηρο ο βωμός του Ασκληπιού, ο ναός Β του Ασκληπιού,το κτίριο D, η εξέδρα, η Λέσχη και ο ναός του Απόλλωνα[ των Αντωνίνων]. Στο 3ο άνδηρο, η περιμετρική στοά, ο ναΐσκος του Ξενοφώντα, οι κρήνες και οι βεσπασιανές. Στο κατώτερο 4ο άνδηρο τα προπύλαια, οι θέρμες του Ξενοφώντα, το Hospitium, τα Αφροδίσια διαμερίσματα και οι θέρμες των Φλαβίων.Το Ασκληπιείο ιδρύθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ και εγκαταλείφθηκε κατά πάσα πιθανότητα το 334 μ.Χ μετά από ισχυρό σεισμό από το γειτονικό Ρήγμα Ula Oren του Κεραμεικού Κόλπου.
2.ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1902-1905 [ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ ΧΕΡΖΟΓΚ]
23/10/1903, η φωτογραφία που έστειλε ο R.Herzog στην Γερμανία όπου μεταξύ άλλων γράφει « ο Μέγας ναός του Ασκληπιείου Κω».
Ο χάρτης του Γάλλλου αρχαιολόγου και γεωγράφου Olivier Rayet δημοσιευμένος το 1876, η προτεινόμενη θέση του είναι μία τεράστια κατά προσέγγιση έκταση και καθόλου ακριβής, για μία ανασκαφή.
Ο χάρτης του W.Paton με την ακριβή τοποθεσία της Παναγιάς Ταρσού, 1891. Δέκα χρόνια πριν από την ανακάλυψη του Ασκληπιείου. Δίπλα στον Αγ. Βασίλειο στο προάστιο και σε ορεινή τοποθεσία κοντά στο Ρέμα της Βουρίνας προτείνει το Ασκληπιείο, με πρωτοφανή ακρίβεια και όχι με γενικούς όρους σε μία Κω που ήταν γεμάτη από ντόπια μάρμαρα και αρχιτεκτονικά μέλη διάσπαρτα σε όλη την εξοχή της. Για πρώτη φορά σημειώνεται το τοπωνύμιο Παναγιά Ταρσού, το οποίο θα χρησιμοποιήσουν μεταγενέστερα ο Ζαρράφτης όσο ο Herzog.
Ο χάρτης των Herzog - Shatzmann με τη θέση όπου βρέθηκε η μεσαιωνική εκκλησία της Παναγιάς Ταρσού, δημοσιεύθηκε το 1932.
Από τις ανασκαφές του 1902-1905.
Στον βωμό του Ασκληπιού στο 2ο άνδηρο ο Κωος αρχαιοδίφης Ιάκωβος Ζαρράφτης.
Στις 30 Αυγούστου 1904, οι ανασκαφές συνεχίζονται...
Ανασκαφές, της περιόδου 1902-1904 υπό την επίβλεψη του R.Herzog.
Το 3ο άνδηρο μετά τις ανασκαφές του Herzog.
Η πηγή του Ασκληπιείου,1906.
Τα υψώματα του Ασκληπιείου με ευρήματα από την ανασκαφή του Herzog.
Μαρμάρινα μέλη της βυζαντινής εκκλησίας από το 1ο άνδηρο, η οποία χάθηκε από τον σεισμό του 554 μ.Χ.
Αρχ. μέλος με κίονα από ντόπιο μάρμαρο, από τον Μέγα ναό του Ασκληπιού.
Το 1ο άνδηρο με τον Μέγα ναό του Ασκληπιού.
Το 3ο άνδηρο με τις Μεγάλες Θέρμες στο βάθος.
Η μεγάλη κλίμακα του Ασκληπιείου.
Από τις ανασκαφές του 1902-1905.
Το 3ο άνδηρο με την μεγάλη πλατεία, εδώ ίσως βρισκόταν το αρχαίο στάδιο.
Ο Θησαυρός, το θησαυροφυλάκιο όπου φυλάσσοταν η τιμαλφή του Ασκληπιείου Κω. Βρέθηκε συλλημένος από τον Herzog, ενώ δίπλα του υπήρχαν ασβεστοκάμινα σύμφωνα με τον Γερμανό αρχαιολόγο.
Μεγάλες Θέρμες Ασκληπιείου ιδρυμένες από τον Κώο γιατρό Γάιο Σγτερτίνιο Ξενοφώνα και το Antiquarium, το πρώτο αρχαιολογικό μουσείο της Κω, ιδρύθηκε από τον Herzog για την φύλαξη των ευρημάτων της ανασκαφής.
Το 2ο άνδηρο το πιο σημαντικό από πλευράς ευρημάτων. Περιλαμβάνει τον Ναό Α' του Ασκληπιού με τον Θησαυρό, το γριφώδες κτίριο D' , τον βωμό του Ασκληπιού, το ναό του Απόλλωνα, την Εξέδρα και την Λέσχη.
Η κρήνη ή ναίσκος του Γάιου Στερτινίου Ξενοφώντα. Μία ακόμη πηγή ελληνιστικής- πρώιμης ρωμαϊκής περιόδου συναντάται στον αναλημματικό τοίχο ακριβώς απέναντι από τα Προπύλαια. Το άγαλμα του Γάιου τοποθέτηθηκε λίγο πριν ή μετά τον θάνατο του. Η επιγραφή-αφιέρωμα του Γάιου Στερτινίου Ξενοφώντα στον αυτοκράτορα Νέρωνα ως Ασκληπιό, την Υγιεία και την Ηπιόνη.Μεγάλη βάση αγάλματος από λευκό κώτικο μάρμαρο.Ασκληπιείο Κω, περίπου 54 μ.Χ. Η επιγραφή αναφέρει:
Ἀσκλαπιῶι Καίσαρι Σεβαστῶι καὶ Ὑγίαι
καὶ Ἠπιόνῃ ὁ ἱερεὺς αὐτῶν διὰ βίου
Γ̣άϊος Στερτίνιος Ἡρακλείτου
υ̣ἱός, Κορνηλία, Ξενοφῶν, φιλορώμαιο,
φ̣ιλονέρων, φιλόκαισαρ,
φιλοσέβαστος φιλόπατρις,
δάμου υἱός, εὐσεβής,
εὐεργέτας τᾶς πατρίδος, ἥρως ἀνέθηκεν.
Η απέναντι μικρασιατική ακτή από το Ασκληπιείο. Ο Herzog απέδειξε ότι το Κάστρο της Νεραντζιάς δεν φτιάχτηκε από πέτρες του Ασκληπιείου αλλά από μέλη της αρχαίας αγοράς της πόλης.
Πάνω από τις πρώην Μεγάλες Θέρμες. Mε επιστάτη του συνεργείου τον Ιακ. Ζαρράφτη, εδώ άρχισαν οι ανασκαφές του R.Herzog, σε μία μεσαιωνική εκκλησία στην τοποθεσία με το παρανόμι της Παναγιάς Ταρσού, δηλαδή του Άλσους την οποία έδειχνε ως την πιο πιθανή για την εύρεση του Ασκληπιείου ο Σκωτσέζος επιγραφολόγος W.Paton.
Μέγας Ναός του Ασκληπιού. Ο μεγαλύτερος ναός αφιερωμένος στον θεό Ασκληπιό, ξεπερνά σε διαστάσεις ακόμη και αυτόν της Επιδαύρου.
Το γριφώδες κτίριο D στο 2ο άνδηρο. Φέρεται ως βιβλιοθήκη, ρωμαικό ιερό είτε ακόμη ως άβατο. Ωστόσο ο Herzog ήταν ξεκάθαρος, δεν βρήκε κανένα άβατο ούτε επιγραφές που να μιλάνε για αυτό, επίσης ούτε αναθήματα από τάματα ασθενών. Μόνο επιγραφές με ονόματα ιατρών , που μαρτυρούν ότι λειτουργούσε ως ένα σύγχρονο σανατόριο με λατρευτικούς χώρους. Αξίζει να αναφερθεί ότι βρέθηκαν ιατρικά εργαλεία από τον Καθηγητή Theod. Meyer-Steineg, 1912 όπως από τον Καλύμνιο γιατρό Σκεύο Ζερβό.
Μέγας Ναός του Ασκληπιού Α' στο πρώτο και ψηλότερο άνδηρο. Από τους πρόποδες των λόφων περνά το ιερό Ρήγμα του Ασκληπιείου, του οποίου η δράση πιθανότατα τράβηξε την προσοχή των πρώτων θεραπευτών.
Από το 1ο άνδηρο ,το Antiquarium, στη θέση τωρινού επιγραφικού μουσείου.
Το 1ο άνδηρο με τον Μέγα ναό του Ασκληπιού Α' πάνω από την μεγάλη αλλουβιακή πεδιάδα της Κω. Τα υλικά από το τσουνάμι του 554μ.Χ έφτασαν ως εδώ και κάλυψαν τον χώρο με αποτέλεσμα να χαθεί για τουλάχιστον 14 αιώνες.
Ο ιωνικός ρυθμού Ναός Β' του Ασκληπιού στο 2 ο άνδηρο. Θεωρείται παλαιότερος από τον Μέγα Ναό του Ασκληπιού, που βρίσκεται πιο πάνω. Κάποιοι άλλοι λένε ότι είναι Ναός του Δία.
Κλιμακοστάσιο του Ασκληπιείου στο 3ο άνδηρο με τα κτίσματα και τα Αφροδίσια διαμέρισματα, όπως αυτό βρέθηκαν από την ανασκαφή του W.Herzog.
Μαρμάρινα μέλη από τα αρχαία κτίσματα του Ασκληπιείου.
Το 3ο άνδηρο στο βάθος το Antiquarium.
Το 2ο άνδηρο μετά το τέλος των ανασκαφών του Herzog.
Η μεγάλη κλίμακα που οδηγεί από το 2ο στο 1ο άνδηρο.
Τι απέγιναν οι θησαυροί και τα γλυπτά του Ασκληπιείου Κω;
Ο Γερμανός αρχαιολόγος R.Herzog είχε συμφωνήσει με τον Σουλτάνο, το 1902 ότι το 1/3 θα το έπαιρνε το γερμανικό κράτος, το δεύτερο τρίτο θα κατέληγε στην οθωμανική αυτοκρατορία και τέλος το υπόλοιπο θα έμενε στην Κω. Έτσι έγινε.Τα πιο σημαντικά ευρήματα πήγαν στην Γερμανία και την Κων/πολη ενώ στην Κω έμειναν μόνο σπασμένοι κίονες, επιγραφές, πέτρες και μάρμαρα.
3.ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1906-1929 [ΜΕΤΑ HERZOG]
Στην Μεγάλη Κρήνη, το 1906, στο 3ο άνδηρο.
Το Ασκληπιείο γύρω στο 1908, μετά τις ανασκαφές του Herzog.
Γιατροί ξένοι επισκέπτονται το Ασκληπιείο.Μετά την ανακάλυψη του ακολούθησαν επισκέψεις ιατρών, αρχαιολόγων, γεωγράφων και περιηγητών.
Το 2ο άνδηρο μετά τις ανασκαφές.
Το 2ο άνδηρο του Ασκληπιείου.
Ιταλοί στρατιώτες στο Ασκληπιείο,1912. Οι Οθωμανοί φεύγουν και οι Ιταλοί γίνονται οι προσωρινοί ένοικοι του Ασκληπιείου.
Μεγάλες Θέρμες του Ασκληπιείου σε ταχυδρομική κάρτα.
Ερείπια του Ασκληπιείου, γύρω στο 1922. Στην φωτογραφία διακρίνεται ο πάνω δεξιά Ι.Ζαρράφτης, μαζί με τους Ιταλούς αρχαιολόγους A. Maiuri και A.Della Seta.
Γιατροί επισκέπτονται το Ασκληπιείο, δεκαετία ΄20.
Ο Mario Lago, δεύτερος από αριστερά μαζί με αξιωματούχους και επισκέπτες, δεκαετία 20;
Μέλη της μουσουλμανικής κοινότητας στο Ασκληπιείο, δεκαετία 20;
4. ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1930-1940 [ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ, ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΤΑΛΩΝ]
Η συνεργασία Herzog-Laurenzi αποφέρει καρπούς. Το 1930 έρχονται στο φως οι Θέρμες από τον L.Laurenzi, ένα μέρος τους είχαν ανακαλυφθεί από τον Herzog, το 1903. Το 1934-1936 ολοκληρώνεται ο δρόμος από το Πλατάνι στο Ασκληπιείο. Το 1936 παραδίδεται το επιγραφικό Μουσείο του Ασκληπιείου σε σχέδιο του Mario Paolini μετά από παραχώρηση κτήματος του Μ.Παρθενιάδη.Οι αναστηλωτικές εργασίες του Ασκληπιείου άρχισαν το 1936. Το 1938 ο L.Morricone ολοκλήρωσε τις ανασκαφές στο κτίριο των Θερμών του 3ου αιώνα μ.Χ .Λίγο πριν μπουν οι Γερμανοί ο Morricone ανακάλυψε μυκηναικά όπλα και αγγεία στο τελευταίο άνδηρο μαζί με έναν ελληνιστικό άγνωστο ναό[Αρτέμιδος;].Μετά το 1943 καμία ανασκαφή δεν έγινε από το Ελληνικό κράτος σε αυτό τον τόπο.Υπάρχουν πολλά πράγματα που δεν γνωρίζουμε για το Ασκληπιείο.
Στα ερείπια του Ασκληπιείου Κω ο σπουδαίος Ιταλός γεωλόγος,γεωγράφος και εξερευνητής Ardito Desio στις 6 Ιουλίου 1924.
Ο Ιταλός βασιλιάς Vittorio Emanuele στο Ασκληπιείο Κω,το 1928. Δίπλα του όρθιος ο αρχαιολόγος Luciano Laurenzi.
Το Ασκληπιείο το 1937.
Τέλη δεκαετίας ΄30, η σκάλα που οδηγεί από το 3ο στο 2ο άνδηρο κατά την αποκατάσταση του μνημείου από τους Ιταλούς.
Εργασίες αποκατάστασης και ανάπλασης από τους Ιταλούς.
Φύτευση κυπαρισσιών από τους Ιταλούς.
Το 4ο άνδηρο.
Εργασίες και τεχνικές παρεμβάσεις από τους Ιταλούς.
To caldarium των Θερμών του Ασκληπιείου
Ο Ναός του Απόλλωνα στο 2ο άνδηρο.
Εργασίες ανάπλασης των Ιταλών.
Νέο κλιμακοστάσιο της εγκατάστασης.
Από τις εργασίες αποκατάστασης των Ιταλών, τέλη δεκαετιας ΄30.
Οι καθηγητές του Ιπποκράτειου Γυμνασίου σε σχολική εκδρομή στο Ασκληπιείο,πριν το καταργήσουν οι ιταλικές αρχές.Δεκαετία 40;
Ο Ναός του Απόλλωνα ρωμαϊκής περιόδου.
Το 3ο άνδηρο με την μεγάλη πλατεία.
Δεκαετία 50;
6.ΟΡΚΟΣ ΤΟΥ ΙΠΠΟΚΡΑΤΗ
Η παρουσίαση της λεγόμενης αναπαράστασης του ιπποκρατικού Όρκου, είναι εμπνευσμένη από την πομπή των μεγάλων Παναθηναίων στη κλασική Αθήνα. Θεωρείται κυρίως έργο του Ρόδιου καθηγητή Φώτη Βαρέλη. Η πρώτη φορά, που έλαβε χώρα η αναπαράσταση ,στον χώρο του Ασκληπιείου της Κω, ανατρέχει στον Απρίλιο του 1952, σε συνεργασία με τον πρώτο γυμνασιάρχη του Ιπποκρατείου Γυμνασίου της Κω, Γαβριήλ Παπαθεοφάνους και οι κανηφόρες μαθήτριες [ιέρειες] ήταν ντυμένες με τοπικές κωακές φορεσιές. Αργότερα άλλαξε η ενδυμασία προς το αρχαιοπρεπέστερο και προστέθηκε στο τέλος η απαγγελία του ιπποκρατικού όρκου[Κ.Σκανδαλίδης].
Ιπποκράτης ο Κώος.
Απαγγελία του Όρκου του Ιπποκράτη, δεκαετία του 50;
Αναπαράσταση του όρκου 15 Απριλίου 1954.
Όρκος του Ιπποκράτη, 1 Απριλίου 1956.
Ασκληπιείο Κω, περίπου το 1957.
Ασκληπιείο γύρω στο 1959.
Ασκληπιείο Κω σε καρτ ποστάλ της δεκαετίας του ΄60.
Αναπαράσταση του Όρκου,1962.
Αναπαράσταση Όρκου του Ιπποκράτη, 1966.
6.ΔΙΕΘΝΕΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΙΔΡΥΜΑ
Το Διεθνές Ιπποκράτειο Ίδρυμα Κω [Δ.Ι.Ι.Κ.] είναι ένα κοινωφελές Ίδρυμα, ιδρύθηκε το 1960, προς τιμή του πατέρα της Ιατρικής Ιπποκράτη, ύστερα από πρωτοβουλία του χειρουργού/ουρολόγου καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Σπυρίδωνα Οικονόμου, ο οποίος υπήρξε και ο πρώτος πρόεδρος του. Στις 25 Νοεμβρίου 1962 τέθηκε ο θεμέλιος λίθος και στις 20 Σεπτεμβρίου 1979 εγκαινιάσθηκε το κτίριο του Ιπποκρατείου Μελάθρου, που περιέχει δύο αίθουσες συνεδρίων και μικρούς βοηθητικούς χώρους.Η έκταση του οικοπέδου του Δ.Ι.Ι.ΚΩ σήμερα ανέρχεται σε 380.000 τετραγωνικά μέτρα.
Ο γιατρός, θεμελιωτής και πρώτος πρόεδρος του Διεθνούς Ιπποκρατείου Ιδρύματος, Σπυρίδων Οικονόμου[με το γενάκι] σε φωτογραφία του 1960; από την Κω.Αμέσως μετά την ιστορική απόφαση για την ίδρυση του ιδρύματος.
Οι επονομομαζόμενες «Καρυάτιδες», 1962.
Θεμέλιος λίθος στό Ιπποκράτειο Ιδρυμα, 25 Νοεμβρίου 1962.Σε αυτή τήν φωτογραφία φαίνεται ο διάδοχος του θρόνου Κωνσταντίνος, ο πρίγκηπας Κάρολος και ο Σοφοκλής Βενιζέλος. Είχαν παρεβρεθεί τότε στήν θεμελίωση του Ιδρύματος.
«Ὁ βίος βραχὺς, ἡ δὲ τέχνη μακρὴ, ὁ δὲ καιρὸς ὀξὺς, ἡ δὲ πεῖρα σφαλερὴ, ἡ δὲ κρίσις χαλεπή. Δεῖ δὲ οὐ μόνον ἑαυτὸν παρέχειν τὰ δέοντα ποιoῦντα, ἀλλὰ καὶ τὸν νοσέοντα, καὶ τοὺς παρεόντας, καὶ τὰ ἔξωθεν.» Διεθνές Ιπποκράτειο Ίδρυμα.
Το Ασκληπιείο την δεκαετία του '60.
Σε καρτ ποστάλ το 2ο άνδηρο με τον Ναό Β' του Ασκληπιού και στο βάθος τον Ναό του Απόλλων, το 1976.
Ασκληπιείο, η μεγάλη πλατεία του 3ου άνδηρου, 1978.
Η μεγάλη πλατεία του 3ου άνδηρου, όπου μπορεί να υπήρχε το αρχαίο Στάδιο του Ασκληπιείου , 13 Σεπτεμβρίου 1979.
Καρτ ποστάλ με τον ναό C του Απόλλωνα στο 2ο άνδηρο δεκαετία του 80;
Καρτ ποστάλ από την τελετή του Όρκου του Ιπποκράτη στο Ασκληπιείο δεκαετία του 90;
Ο Ναός του Απόλλωνα, 2ο άνδηρο.
«Ἀρ̣τάμιδος...ανδριδάν»: Μία επιγραφή που βρέθηκε στο Ασκληπιείο από τον R.Herzog. Πέτρα όριο του ιερού διαστήματος στην Άρτεμη και των [-]ανδριδαίων.Από λευκό ντόπιο μάρμαρο, χρονολογείται τον 3ο/2ο αιώνα π.Χ. Ένας λαϊκός μύθος αγγίζει έναν δήμαρχο που κάποτε συνόδευσε την Υπουργό Πολιτισμού στο Ασκληπιείο. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης τους, ο δήμαρχος φέρεται να λέει στην αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη: «Εδώ δίδαξε ο Ιπποκράτης την ιατρική». Τότε παρεμβαίνει μια επίσης γνωστή αρχαιολόγος η οποία του απαντά: «Δήμαρχε, κανένας Ιπποκράτης δεν δίδαξε σε αυτό το ίδρυμα. Οι χρόνοι δεν βγαίνουν, όταν πέθανε ο Ιπποκράτης το Ασκληπιείο ακόμη δεν είχε φτιαχτεί». Η υπουργός όταν άκουσέ την αρχαιολόγο, έξαλλη σαν μία απατημένη σύζυγος αποκρίνεται: «Τότε τι κάνουμε εδώ δήμαρχε, πάμε να φύγουμε». Αν οι τρεις τους είχαν διαβάσει τον R.Herzog, τον L.Morricone και τα περίφημα πρωτότυπα γραπτά τους θα ήταν καλύτερα ενημερωμένοι και θα συνέχιζαν ψηλότερα στο ιερό δάσος, πριν εγκαταλείψουν το οχυρό του πνεύματος της ιατρικής.Πιο πάνω μέσα στο ιερό άλσος υπήρχαν κτίρια με τα οποία μπορεί να ήλθε σε επαφή ο Ιπποκράτης, αυτή ήταν η άποψη του Herzog με την οποία συντάχθηκε αργότερα, ο δικηγόρος - ιστορικός Βασίλης Χατζηβασιλείου. Στην παραπάνω φωτογραφία είναι το άγνωστο ελληνιστικό κτίσμα εντοπισμένο από τον Morricone, το 1937-1938, επιβεβαιώνοντας τον Herzog με τον καλύτερο τρόπο. Θεωρείται από τα παλαιότερα γνωστά κτίσματα που ακόμη διατηρούνται στο Ασκληπιείο, η τοποθεσία του παραπέμπει στον Παιήωνα Απόλλωνα και πρώτο κύριο του άλσους. Μπορεί να είναι το ιερό της Αρτέμιδος, προστάτιδας των δασών και δίδυμης αδελφής του Απόλλωνα. Παιδιά και τα δύο της Κώας Λητούς με παππού τον Κοίο από τον οποίο έλαβε η Κως το όνομα της. Στην Επίδαυρο υπήρχε ιερό της Αρτέμιδος κοντά στον βωμό του Ασκληπιού.
7. ΤΟ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΜΑΣ
Από το 17ο συνέδριο της Ιστορίας της Ιατρικής στην Κω. Στο μέσο ο Πρόεδρος του ΔΙΙΘ Σπύρος Οικονόμου μεταξύ ξένων και Ελλήνων συνέδρων συνεδριάζουν στον ιερό χώρο του Ασκληπιείου.
Ο στρατηγός και στρατιωτικός διοικητής της Κω, Γιώργος Κουρούκλης επισκέπτεται το Ασκληπιείο 1947-1948 [ Φωτογραφία- Τίμος Κουτσουράδης/Ανδρέας Κουρούκλης].
Οι μαθήτριες του Γυμνασίου Παρασκευή Μαρκόγλου Ιερομνήμονος και η κ.Χρυσουλάκη στο Ασκληπιείο, 9 Ιανουαρίου 1948.
Γυμνασιόπαιδα και καθηγητές στο Ασκληπιείο Κω, 4 Φλεβάρη 1948!
Οικογένεια Χατζημάρκου, 1957-1958; Από αριστερά: Αιμιλία Λούκενα-Χατζημάρκου, Ευγενία Χατζηχριστοφή-Λούκενα, Άννα Τζαμάλη από την Πάτμο παντρεμένη με τον Πετρουμιανό Γιώργο Τζαμάλη, Θεολογία δασκάλα από την Πάτμο ,δεν θυμάμαι επίθετο αδελφή του ηγουμένου της Μονής Πάτμου Αγαθάγγελου κατά τις δεκαετίες '60 και'70 περίπου.Παιδιά: Φωσύμη Χατζημάρκου αδελφή μου, Ανεζούλα Κεφαλιανού-Ζαμπετάκη κ Μαρία Χατζημάρκου .Απ' όλα τα άτομα , στη ζωή είναι τα τρία τελευταία . [Πληροφορίες ,Μαρία Χατζημάρκου, ΠΑ.ΦΩ.ΚΩ].
Καθαρή Δευτέρα στο Ασκληπιείο Κω, δεκαετία 50;
Δυο καλοί φίλοι μέχρι τις μέρες μας στο Ασκληπιείο Κω. Από αριστερά Μιχάλης Γεωργαλλής και Χριστος Μάρκογλου, Κώοι πετρουμιανής καταγωγής την δεκαετία του 50;[ΠΑ.ΦΩ.ΚΩ].
Κοντά στην Ζαφείρα Οικονομίδου η αδερφή της η Νίνα και πίσω ο Dante Zucchelli, δεκαετία 40/50;[ΠΑ.ΦΩ.ΚΩ].
Ιταλοί στο Ασκληπιείο Κω, δεκαετία 40/50;[ΠΑ.ΦΩ.ΚΩ].
Ο Αντώνης Σουρασής του Γεωργίου[1922-2006] στην πηγή του Ασκληπιείου το καλοκαίρι, φωτογραφία της δεκαετίας του '60. Τότε που οι πηγές της Κω ήταν πλούσιες σε νερό. Η πηγή του Ασκληπιείου μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες ξεδίψαγε αγρότες ,πιστικούς και φιλοξενούμενους[ΠΑ.ΦΩ.ΚΩ].
Από αριστερά ο Χρίστος Μάρκογλου και η Παρασκευή Μάρκογλου στο Ασκληπιείο, δεκαετία του 50;[ΠΑ.ΦΩ.ΚΩ].
Σχολική εκδρομή στο Ασκληπιείο, δεκαετία 70;[ Τριανταφυλλιά Καματερού, Αδαμαντία Λάμπρου,Ευγενία Πατάκου,Μαρία Ιερομνήμονος, Καίτη Χατζηνικολάου, Άρτεμις Καλλέργη, Μαρία Κεφαλα].
8.ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ [ΣΧΕΔΙΑ SCHAZMANN]
Εξέδρα στο 2ο άνδηρο.
Μέγας ναός του Ασκληπιού, 1ο άνδηρο.
Αναπαράσταση του μνημείου.
Ο μικρός ναός του Ασκληπιού Β' στο 2ο άνδηρο.
Ναός C και η Εξέδρα[δεξιά] στο 2ο άνδηρο, αναπαράσταση από Herzog-Schazmann, 1932.
Ελληνιστικές κρήνες, αναπαράσταση από Herzog-Schazmann, 1932.
Αναπαράσταση του βωμού από Herzog-Schazmann,1932.
Αναπαράσταση του Ασκληπιείου από τους Herzog-Schazmann, 1932.
Χάρτης του Ασκληπιείου από τους Herzog-Schazmann, 1932.
Λεπτομέρειες από τον Ναό C στο 2ο άνδηρο.
Δωρική στοά του Ασκληπιείου
Σε αναπαράσταση το Ασκληπιείο Κω. Πηγή- BALAGE BALOGH ARCHAEOLOGY ILLUSTRATED.
9.ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Μεγάλη Κρήνη ή του Πάνα
Αεροφωτογραφία.
Το 3ο άνδηρο του Ασκληπιείου.
Αεροφωτογραφία από το Ιερό Αλσος και το Ασκληπιείο Κω.
10.ΧΑΡΤΗΣ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟΥ[2024]
Από το βιβλίο «Ασκληπιείο των Κώων», 2024.
11.ΠΗΓΕΣ
[Φωτογραφίες,πληροφορίες και ιδιαίτερες ευχαριστίες]
R.Herzog-Schazmann,
L.Morricone,
L.Laurenzi,
Fondo Saia,
Ardito Desio,
Ι.Ζαρράφτης,
Σ.Γεωργαλλίδης,
Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία,
Βρετανική Αρχαιολογική Υπηρεσία Αθηνών,BSA
Δ.Κανάρη,
Διεθνές Ιπποκράτειο Ίδρυμα Κω,
Yiannis Rania Giannopoulos,
Maria Karveli,
Evangelia Tzamali,
Ανθούλα Θεοδωρίδου,
Θεοδόσης Διακογιάννης,
Ζήκα Γιώργο,
Μαρία Χατζημάρκου,
George Dixon Aked,
Χρίστος Μάρκογλου,
Γιάννης Σουρασής,
Πόπη Παπαχρήστου,
Παρασκευή Μάρκογλου,
Edward Olencki,
Helbig, Konrad,
Lucy T. Shoe,
Τίμος Κουτσουράδης,
Ανδρέας Κουρούκλης,
Menasche Levy Touriel,
Γιώργος Κωνσταντάκης,
Πραξιτέλης Κουτσουράδης,
Claude Dervenn,
Αχιλλέας Κουτσουράδης,
Μαρία Ιερομνήμων,
Μαρία Παντελάκη,
Φιλίτσα Καματερού,
Συλλογή Περσεφόνης και Γιώργου Κουτσουράδη
Αρχείο της Sarah Baratta
Κώστας Σκανδαλίδης
Κλειστή ομάδα facebook/ Παλιές φωτογραφίες της Κω
Elia.org.gr
Ανώνυμες πηγές διαδικτύου
12.ΒΙΒΛΙΑ/ΜΕΛΕΤΕΣ
1.Ασκληπιείο Κω-Ιάκ.Ζαρράφτης, 1912
2.Kos-Rudolf Herzog,1932
3.Το Ασκληπιείο της Κω και η συμβολή του Ιάκωβου Ζαρράφτη στην ανακάλυψη του-Παπαθεοφάνους Γαβριήλ,1962
4.«Ασυλία του Ασκληπιείου Κω»-Τάσου Καραναστάση,1979
5.Ασκληπιείο Κω , η γεωλογία του ιερου χώρου, Γεωδίφης
6.Ιερό των Νυμφών, Ασκληπιείο Κω-Γεωδίφης
7.Παναγία του Άλσους, Γεωδίφης
8.Βιβλιοθήκη Ασκληπιείου Κω-Γεωδίφης
9.Στο Ασκληπιείο Κω γίνονταν θεοκρατικές θεραπείες; Θ.Διακογιάννης
10.Μεγάλα Ασκληπιεία η σημαντικότερη γιορτή της αρχαίας Κω
11.Ασκληπιείο των Κώων, η γεωιστορία του ιερού χώρου [e-book, 2024]
12.Ο ρόλος του W.Paton στην εύρεση του Ασκληπιείου, Κω
13.Γιατί ο Olivier Rayet δεν ανακάλυψε την ακριβή θέση του Ασκληπιείου;
14. Η Γερμανία την εποχή του Rudolf Herzog
Σύνταξη/επιμέλεια ιστοσελίδας
1.Κώστας Κωστογλάκης
2.Γεωδίφης
Πρώτη δημοσίευση, 31 Δεκεμβρίου 2019