Το «Διμύλι» της Κω!

«Από το Φρούριο των Ιπποτών συνεχίζει μία καμπύλη παραλία, αμμώδης και ομαλή μέχρι 1100 βήματα όπου και σχηματίζεται μία μικρή προεξοχή της ξηράς μέσα στη θάλασσα κι η τοποθεσία αυτή ονομάζεται Δύο Μύλοι. Πήρε δε την ονομασία της από δύο μύλους που υπάρχουν εκεί και μάλιστα ο ένας είναι και αρχαίος» γράφει ο Ιάκωβος Ζαρράφτης στα Κώια. [Εικόνα-Απόσπασμα Τοπογραφικού χάρτη της Κω Herzog R.-Schazmann P., δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 1932, δεδομένα 1902-1907].

Από παλιά στο νησί υπήρχαν πολλοί ανεμόμυλοι και υδρόμυλοι, αρκετοί από τους οποίους έχουν χαθεί.

Δύο από αυτούς βρίσκονταν στο βορειοανατολικό άκρο της πόλης πριν από τον σεισμό του 1933, στη σημερινή Πλατεία 7ης Μαρτίου.

Κάποτε υπήρξε μία πρόταση για την αναβίωση τους από τον εργολάβο/ευεργέτη Παντελή Σβουρένο, όμως τελικά το σχέδιο δεν ευοδώθηκε για άγνωστο λόγο. Στη θέση τους προτιμήθηκε να τοποθετηθεί ένα γλυπτό ["Ταξιδευτής" τής Γλύπτριας Αγγέλικας Κοροβέση] καί έτσι η σκέψη του δραστήριου και αγαπητού μας Παντελή έμεινε για πάντα στα χαρτιά.

Οι δύο ανεμόμυλοι έχουν σημειωθεί σε διάφορους ιστορικούς χάρτες της Κω. Ηταν σε περίοπτη θέση, ορατοί από ταξιδιώτες και περιηγητές που περνούσαν από την Κω. Αποτέλεσαν σήμα κατατεθέν μιας εποχής που χάθηκε. Είχαν θεμελιωθεί σε παράκτιες αποθέσεις των τελευταίων 5000 χρόνων, σε έναν βραχίονα από αμμοχαλικώδη υλικά που προεξείχε από την στεριά.

Σήμερα το Διμύλι ως τοπωνύμιο είναι ελάχιστα γνωστό. Τώρα πια η τοποθεσία περιτριγυρίζεται από ξενοδοχεία και τις λιμενικές εγκαταστάσεις της Μαρίνας. Όμως την προιταλική περίοδο κοντά στους Δύο Μύλους υπήρχε το Οθωμανικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο.

Ο G.Gerola αναφέρει ότι υπήρχε στους τοίχους τους το οικόσημο του Μέγα Μάγιστρου D΄Amboise το 1505.

Άρα πρόκειται για μύλους που πιθανόν κατασκευάστηκαν μετά από τον μέγιστο σεισμό του 1493 μ.Χ, πριν ακόμη φτιαχτεί ο μεγαλύτερος μύλος της Κω [του Λαππά] ο οποίος καταστράφηκε το 1863 μ.Χ από σεισμό από το Ρήγμα της Χάλκης.

Οι Δύο Μύλοι έπαθαν ζημιές από τον σεισμό του 1933 και γκρεμίστηκαν από τους Ιταλούς κατά την διάρκεια της ανάπλασης και ανάδειξης της πλατείας. Απέναντι τους από τις αρχές του ΄30 είχαν φτιάξει τις κατοικίες των Αξιωματικών [Ζέφυρος, Μπάτης]. 

Γεωδίφης

Πηγές

1.Ιστορία των Σεισμών της Κω, 2018-2023

2.Παιδί της Ρέας, τριλογία

3.Architettura coloniale italiana nel Dodecaneso 1912-1943

4.Παλιές φωτογραφίες της Κω/FB

5. Kos-R.Herzog,1932

6. Παλιές Φωτογραφίες της Κω/ΦΒ.

                                          ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Οι Δύο Μύλοι  σε φωτογραφία του Θεόφιλου Μουζουράκη.

2 Μύλοι από το Ρέμα Αναβολιά της πόλης,από ιταλική καρτ ποστάλ εποχής..

Δύο Μύλοι, Καμπίνες λουομενων,Gelsomino και Βίλα Μενασέ[Φωτο-Θ.Μουζουράκης].

Due Molini επι ιταλοκρατίας σε ιταλικο- βρετανικό τοπογραφικό χάρτη.

21 Ιουλίου1920 .Η πλατεία με τους δύο μύλους, σήμερα Πλατεία 7ης Μαρτίου Ο εικονιζόμενος είναι ο Μανώλης Μύρος, Κώος, μετανάστης στις ΗΠΑ με τον ανιψιό του, γυιός του αδελφού του Ευάγγελου Μύρου.

Φωτογραφία-Αχιλλέας Κουτσουράδης.

Η Πλατείας 7ης Μαρτίου την δεκαετία του ΄60[ Φωτογραφίες από το αρχείο του Μαρίνου Βασιλείου].

Σήμερα, η πλατεία 7ης Μαρτίου με τον Ταξιδευτή!

Οι Δύο Μύλοι, τέλη της δεκαετία του ΄20.