Παναγία του Άλσους!

Ασκληπιείο Κω, φωτογραφία με το δωρικό κιονόκρανο της Παναγίας Τάρσου [του Άλσους] πριν από την αποκατάσταση του χώρου από τους Ιταλούς μηχανικούς και αρχαιολόγους. 

Στο βάθος διακρίνονται οι Μύλοι του Σκανδάριου και η μικρασιατική ακτή με την μεσαιωνική Στρόβιλο [αριστερά]. 

Εδώ βρισκόταν ο ελληνιστικός ναός του Ασκληπιού και οι 104 κίονες, τον οποίο ανακάλυψε ο Γερμανός αρχαιολόγος R.Herzog  στις αρχές του 20ου αιώνα μετά από υπόδειξη του Ιάκωβου Ζαρράφτη.

«Στα προάστια βρίσκεται το Ασκληπιείο, ένας ναός με τεράστια φήμη γεμάτος αναρίθμητα  αναθηματικά αφιερώματα, ανάμεσα στα οποία του Αντίγονου και της Αναδυόμενης Αφροδίτης του Απελλή». Η φράση  του Στράβωνα, ο μεγάλος αριθμός επιγραφών και αρχ.μελών άλλα και η επισήμανση του αρχαιολόγου W.R.Paton κρύβονταν στην σκέψη του  Ζαρράφτη όταν επιχειρούσε να πείσει τον Herzog να μεταφέρει την έρευνα  στην συγκεκριμένη θέση.  

Ο δωρικός ναός του 2ου αιώνα π.Χ καταστράφηκε το 334 μ.Χ από το Ρήγμα Ula Oren. 

Το 469 μ.Χ πάλι από σεισμό αυτή την φορά από το Ρήγμα της Κνίδου, γκρεμίζεται ότι έχει απομείνει. Από τότε μόνο ερείπια υπάρχουν και ο χώρος οριστικά εγκαταλείπεται. 

Το 554 μ.Χ το Ασκληπιείο δεν υπάρχει, όταν το τσουνάμι του Αγαθία «σκαρφαλώνει» εως αυτή την ερειπιώδη τοποθεσία αποθέτοντας χαώδη υλικά που ακόμη είναι ορατά. Ο χρόνος περνά, τα ποταμοχειμάρια φερτά υλικά καλύπτουν ακόμη περισσότερο τον ιερό χώρο. 

Τα χρόνια περνούν, μετά τον 5ο αιώνα χτίζεται μία βυζαντινή εκκλησία στην περιοχή της Παναγίας Ταρσού πάνω από τα ερείπια του δωρικού ναού και η οποία καταστρέφεται τον 6ο αιώνα. 

Τον 13ο αιώνα ιδρύεται η εκκλησία της Παναγιάς στην θέση όπου βρίσκονταν οι Θέρμες του Ασκληπιείου, η οποία γίνεται ένα γνωστό εκκλησιαστικό κέντρο σε όλο το Αιγαίο. Η Μονή ακμάζει σε αντίθεση με την Μονή του Αγ.Ιωάννη Θεολόγου της Πάτμου. Ηταν κεραμοσκεπές,  μονόχωρο ναύδριο με αρχαίο διάκοσμο.

Το 1493 μ.Χ ένα μέγιστο επεισόδιο του Ρήγματος Κω καταστρέφει την εκκλησία, μένουν μόνο τα ερείπια της. Από τότε χάνονται τα ίχνη της έως ότου οι ανασκαφές του Herzog καρποφορήσουν. 

Το 1905 σταματούν οι έρευνες, πολύτιμα δεκάδες αντικείμενα χάνονται καθώς μεταφέρονται στο Βερολίνο μέσω Κωνσταντινούπολης. 

Μετά τον σεισμό του 1933 οι Ιταλοί αρχαιολόγοι L.Laurenzi και l.Morricone προχωρούν σε αναστηλωτικές εργασίες και ο χώρος παίρνει την σημερινή του μορφή. 

Γεωδίφης

Πηγές:

1.Ιερά Μητρόπολις Κώου και Νισύρου παρελθόν και παρόν-Ανδρέας Χατζημιχαήλ

2.Κώια-Ιάκωβος Ζαρράφτης

3.Με πληροφορίες από τους Herzog R.-Schazmann P,  Kos,1932

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Το Ασκληπιείο Κω με τα 3 άνδηρα του πριν από το 1932 και τις αναστηλωτικές εργασίες των Ιταλών αρχαιολόγων. Σχεδόν όπως το άφησε πίσω του η ανασκαφική έρευνα του R.Herzog, σε φωτογραφία του Γερμανού αρχαιολόγου!

Ασκληπιείο Κω, μετά τις παρεμβάσεις των Ιταλών, δεκαετία του 40!

Σε αεροφωτογραφία το Ασκληπιείο Κω, από το αρχείο του Σταύρου Γεωργαλλίδη!