Πως εξελίσσεται η σεισμικότητα Κω-Νισύρου μετά την 11η Ιουλίου 2017;
«...βλέποντας τα κοπιασμένα έργα του ανθρώπου να ανατρέπονται σε μια στιγμή, νιώθουμε την ασημαντότητα της υπερηφανευόμενης δύναμής του» Κάρολος Δαρβίνος[1809-1882].
Κάποτε θεωρούνταν πράξεις του Θεού, σήμερα στη γνώση μας δεν είναι άλλο από φυσικές διαδικασίες αναγκαίες για την λειτουργία του πλανήτη.
Οι αρχαίοι Έλληνες ήταν οι πρώτοι που τόλμησαν να πουν ότι οι σεισμοί προκαλούνται από φυσικές αιτίες. «Οι σεισμοί μπορεί να προκληθούν επειδή ο άνεμος συγκεντρώνεται στη γη, έτσι η γη εξαρθρώνεται σε μικρές μάζες και κλονίζεται συνεχώς, και αυτό την κάνει να ταλαντεύεται» είχε πει ο Επίκουρος.
Έχουν αλλάξει πολλά από τότε, όμως θέματα παρά την εξέλιξη της γεωλογίας των σεισμών παραμένουν αναπάντητα, ακόμη μέχρι τις ημέρες μας.
Μετά από τον φονικό σεισμό του 2017 των 6.6 βαθμών η σεισμικότητα παρουσιάζει φθίνουσα πορεία, όπως ήταν αναμενόμενο, μικρότεροι σεισμοί εκδηλώνονται όμως λίγοι γίνονται αισθητοί. Κατά κάποιο τρόπο έχει επανέλθει μία μορφή κανονικότητας.
Όμως, πως εξελίσσεται η σεισμικότητα του Κεραμεικού Κόλπου;
Στον χάρτη σημειώνονται οι σεισμοί με μέγεθος μεγαλύτερο των 4.0 βαθμών, από τον Ιούλιο 2017 μέχρι σήμερα. Το πιο σημαντικό επεισόδιο με επιφανειακό εστιακό βάθος μετά την σεισμική ακολουθία του 2017, συνέβη το 2021 μεταξύ Νισύρου και Τήλου, με μέγεθος 5.1R.
Στο ενεργό, πάντα νευρικό Ρήγμα της Κω η καταγεγραμμένη σεισμικότητα κρίνεται από υποτονική έως πολύ χαμηλή όλη αυτή την πενταετία.
Είναι καλό αυτό ή ανησυχητικό; Οι πολλοί μικροί σεισμοί αποφορτίζουν σταδιακά την ενέργεια που συσσωρεύεται από το ρήγμα, αποφεύγοντας την παραγωγή ενός πολύ ισχυρότερου κραδασμού;
Δυστυχώς όχι, είναι απλώς μια δημοφιλής πεποίθηση. Ας δούμε όμως γιατί. Για καθαρά επεξηγηματικούς σκοπούς, σκεφτείτε αν θεωρητικά το σύστημα ρηγμάτων για παράδειγμα του Ρήγματος Κω φορτώθηκε για να προκαλέσει σεισμό μεγέθους 6.0 Ρίχτερ. Για να εξαντληθεί αυτή η ενέργεια θα απαιτούσε έως και 1.000.000 σεισμούς με μεγέθη 2.0 ή 30.000 με μεγέθη 3.0 ή 1.000 με 4.0 βαθμούς. Σε καμία περιοχή του πλανήτη δεν έχει καταγραφεί ποτέ σεισμική ακολουθία αυτών των αναλογιών, πόσο μάλλον χωρίς να έχει προηγηθεί κάποιο σοκ σημαντικού μεγέθους. Επομένως, ο κίνδυνος δεν μειώνεται από την αρχή ή το τέλος μιας σεισμικής ακολουθίας.
Σε γενικές γραμμές οι μικροί σεισμοί, γνωστοί και ως μικροσεισμοί, μπορεί να είναι τόσο καλοί όσο και κακοί για τις γραμμές των κύριων ρηγμάτων.
Από τη μια πλευρά, οι μικροί σεισμοί μπορούν να ανακουφίσουν την πίεση σε μια γραμμή ρήγματος, γεγονός που μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή μεγαλύτερων, πιο καταστροφικών σεισμών. Από την άλλη πλευρά, οι μικροί σεισμοί μπορούν επίσης να υποδεικνύουν ότι το στρες συσσωρεύεται σε μια γραμμή ρήγματος, το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερο σεισμό στο μέλλον.
Όσο για το αν οι μικροί σεισμοί θα προκαλέσουν περισσότερους σεισμούς στο εγγύς μέλλον, είναι δύσκολο να πούμε με βεβαιότητα.
Ενώ οι μικροί σεισμοί μπορεί να είναι σημάδι ότι επίκειται μεγαλύτερος σεισμός, υπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στην πιθανότητα ενός ισχυρού σεισμού, όπως ο τύπος του ρήγματος και η ποσότητα της πίεσης που υπάρχει στο ρήγμα. Επιπλέον, υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι σεισμών, που δεν προκαλούνται όλοι από την κίνηση των τεκτονικών πλακών, καμιά φορά εμπλέκεται η ηφαιστειότητα της περιοχής.
Σεισμοί άνω των 5,0 συχνά προηγούνται ενός μεγάλου σεισμού.