Οι ατμοσφαιρικές επιπτώσεις της έκρηξης της Hunga Tonga–Hunga Ha‘apai παρέμειναν για χρόνια

Μια νέα μελέτη βασίζεται σε προηγούμενη έρευνα για τις επιπτώσεις ενός υποθαλάσσιου ηφαιστείου στο κλίμα. Η έκρηξη του Ιανουαρίου 2022 Hunga Tonga–Hunga Ha‘apai ήταν η μεγαλύτερη υποβρύχια έκρηξη που έχει καταγραφεί ποτέ από σύγχρονα επιστημονικά όργανα. Από: Ιαπωνική Μετεωρολογική Υπηρεσία.

Στις 15 Ιανουαρίου 2022, το υποθαλάσσιο ηφαίστειο Hunga Tonga–Hunga Ha‘apai εξερράγη, εξαπολύοντας ένα ισχυρό τσουνάμι που κατέστρεψε σπίτια και προκάλεσε τέσσερις θανάτους σε ολόκληρη την Τόνγκα. Ένα άλλο διαρκές αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος -η μεγαλύτερη υποβρύχια έκρηξη που έχει καταγραφεί ποτέ από σύγχρονα επιστημονικά όργανα- ήταν η τεράστια ποσότητα αερολύματος και υδρατμών που εκτόξευσε προς τον ουρανό. 

Οι Schoeberl et al. εξέτασαν πώς η έκρηξη του Χούνγκα επηρέασε το κλίμα στο Νότιο Ημισφαίριο τα επόμενα 2 χρόνια. Διαπίστωσαν ότι το έτος που ακολούθησε την έκρηξη, το φαινόμενο ψύξης από τα ηφαιστειακά αερολύματα που αντανακλούν το ηλιακό φως στο διάστημα ήταν ισχυρότερο από τη θέρμανση που προκλήθηκε από τους υδρατμούς που παγιδεύουν τη θερμότητα στην ατμόσφαιρα. 

Αλλά τα περισσότερα από τα αποτελέσματα του ηφαιστείου είχαν εξαφανιστεί μέχρι το τέλος του 2023. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δορυφορικά δεδομένα για να εξετάσουν πώς άλλαξαν τα αερολύματα, τα αέρια και οι θερμοκρασίες της στρατόσφαιρας μετά την έκρηξη.

 Η έκρηξη Hunga συνέβαλε με περίπου 150 μετρικούς μεγατόνους υδρατμούς στη στρατόσφαιρα - μια ποσότητα τόσο υψηλή που αύξησε τα παγκόσμια επίπεδα υδρατμών της στρατόσφαιρας κατά περίπου 10%. Αυτή η μαζική έγχυση νερού έψυξε τις θερμοκρασίες στην τροπική στρατόσφαιρα κατά 4°C τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2022. 

Με τη σειρά της, αυτή η προσωρινή ψύξη δημιούργησε ένα μοτίβο δευτερογενούς κυκλοφορίας που οδήγησε σε μειωμένα επίπεδα όζοντος καθ' όλη τη διάρκεια του 2022. 

Η έκρηξη Hunga απελευθέρωσε επίσης μεταξύ 0,5 και 1,5 μετρικών μεγατόνων διοξειδίου του θείου στη στρατόσφαιρα. Το διοξείδιο του θείου παράγει θειικά αερολύματα που αντανακλούν το ηλιακό φως και μπορεί να προκαλέσουν μείωση της επιφανειακής ακτινοβολίας ή τη διαφορά μεταξύ εισερχόμενης και εξερχόμενης ακτινοβολίας. 

Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παγκόσμια ψύξη εάν το φορτίο αερολύματος είναι αρκετά μεγάλο, όπως συνέβη στην έκρηξη του όρους Pinatubo το 1991, το οποίο απελευθέρωσε περίπου 20 μετρικούς μεγατόνους διοξειδίου του θείου. 

Το φορτίο αερολύματος Hunga δεν ήταν πολύ μεγάλο και τα αποτελέσματά του περιορίστηκαν κυρίως στο νότιο ημισφαίριο το 2022 και το 2023. Αν και η έκρηξη επηρέασε εν συντομία την ισορροπία ακτινοβολίας της Γης, αυτή η αλλαγή ήταν πολύ μικρή: μια παγκόσμια μείωση της ροής ακτινοβολίας λιγότερο από 0,25 watt ανά τετραγωνικό μέτρο κατά τη διάρκεια της περιόδου 2 ετών πριν επιστρέψει στα επίπεδα προέκρηξης. (Σε παγκόσμιο επίπεδο, η επιφάνεια της Γης, οι ωκεανοί και η ατμόσφαιρα απορροφούν κατά μέσο όρο περίπου 240 watt ηλιακής ενέργειας ανά τετραγωνικό μέτρο κατά τη διάρκεια ενός έτους.) 

Αυτή η σύντομη αλλαγή σημαίνει ότι η έκρηξη του Hunga μπορεί να προκάλεσε ελαφρά ψύξη στο νότιο ημισφαίριο, αλλά οι ερευνητές λένε ότι θα ήταν δύσκολο να συλλέξουμε αυτές τις ίδιες πληροφορίες μόνο από μετεωρολογικές παρατηρήσεις.

Γεωδίφης με πληροφορίες από eos.org

περισσότερα,

Owen, R. (2024), Atmospheric effects of Hunga Tonga eruption lingered for years, Eos, 105, https://doi.org/10.1029/2024EO240379. Published on 22 August 2024.

https://eos.org/research-spotlights/atmospheric-effects-of-hunga-tonga-eruption-lingered-for-years