Τι συνεπάγεται η εξάντληση του υδροφόρου ορίζοντα;
Ο υδροφόρος ορίζοντας είναι ένα υπόγειο όριο μεταξύ της επιφάνειας του εδάφους και της περιοχής όπου τα υπόγεια ύδατα διαποτίζουν χώρους μεταξύ ιζημάτων και ρωγμών στο βράχο. Η πίεση του νερού και η ατμοσφαιρική πίεση είναι ίσες σε αυτό το όριο.
Τι θα συμβεί αν πέσει ο υδροφόρος ορίζοντας;
Θα μπορούσαν να σκάψουν βαθύτερα πηγάδια για να κυνηγήσουν το πόσιμο νερό, αλλά τότε ο υδροφόρος ορίζοντας θα πέσει ακόμα περισσότερο. Μακροπρόθεσμα, τα υπόγεια ύδατα είναι ένας μη ανανεώσιμος πόρος σε αυτήν την κατάσταση και δεν θα μπορούν να παρέχουν όλο το απαραίτητο νερό. Ο πληθυσμός θα πρέπει είτε να μειώσει τη χρήση του νερού, είτε να βρει άλλες πηγές νερού.
Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ο υδροφόρος ορίζοντας τείνει να πέφτει, εν μέρει λόγω των φυτών που παίρνουν νερό από την επιφάνεια του εδάφους πριν αυτό φτάσει στον υδροφόρο ορίζοντα. Η στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα επηρεάζεται επίσης από την ανθρώπινη άντληση των υπόγειων υδάτων χρησιμοποιώντας πηγάδια. Τα υπόγεια ύδατα αντλούνται για πόσιμο νερό και για άρδευση γεωργικών εκτάσεων.
Ένα υψηλό επίπεδο νερού αναφέρεται συνήθως σε υπόγεια ύδατα που υπάρχουν κοντά στην επιφάνεια του εδάφους. Έτσι, στις περισσότερες περιπτώσεις, 30 μέτρα κάτω από την επιφάνεια θα θεωρούνταν χαμηλός υδροφόρος ορίζοντας.
Όταν ο υδροφόρος ορίζοντας ανεβαίνει και φτάσει στο επίπεδο του εδάφους, το νερό αρχίζει να εισχωρεί στην επιφάνεια και μπορεί να συμβεί πλημμύρα. Αυτό σημαίνει ότι το νερό μπορεί να ανέβει μέσω των στρωμάτων ή υπόγεια.
Για κάθε δράση υπάρχει μια ίση και αντίθετη αντίδραση. Αυτή η θεμελιώδης αρχή της φυσικής είναι κατάλληλη για να εξηγήσει πώς η μαζική χρήση ορυκτών καυσίμων είναι υπεύθυνη για τις συνεχείς κλιματικές αλλαγές και τις συνέπειές τους στον κύκλο του νερού.
Η χρήση γης μπορεί επίσης να επηρεάσει τον υδροφόρο ορίζοντα μιας περιοχής. Οι αστικές περιοχές έχουν συχνά αδιαπέραστες επιφάνειες, όπως χώροι στάθμευσης, για παράδειγμα. Οι αδιαπέραστες επιφάνειες εμποδίζουν το νερό να εισχωρήσει στο έδαφος από κάτω. Αντί να εισέλθει στη ζώνη κορεσμού της περιοχής, το νερό γίνεται απορροή.
Τρόποι αύξησης των υπόγειων υδάτων είναι: Η ανάπτυξη περισσότερης βλάστησης όπως δέντρα, χόρτα και αναβαθμίδες μπορεί να βελτιώσουν τα υπόγεια ύδατα. Θα πρέπει να γίνουν μεγάλες προσπάθειες για τη «συγκομιδή» του βρόχινου νερού. Προσπάθειες όπως τα «έργα ανάπτυξης λεκάνης απορροής» πρέπει να υλοποιηθούν στις πόλεις. ... Μπορούν να χτιστούν μικρές βαθμίδες κατά μήκος των ρεμάτων για να σταματήσουν τη ροή του νερού.
Ένας γενικός εμπειρικός κανόνας είναι ότι 1 ίντσα [2,54 εκατοστόμετρα] βροχής θα προκαλέσει αύξηση του υδροφόρου ορίζοντα περίπου 10 ίντσες σε εδάφη λεπτής υφής, 6 ίντσες στα περισσότερα αμμώδη εδάφη και 4 ίντσες σε χοντρή άμμο. Μπορεί να χρειαστούν 4 έως 6 ημέρες για να επιστρέψει ο υδροφόρος ορίζοντας στα επιθυμητά επίπεδα μετά από βροχές 1 ίντσας ή περισσότερο.
Πόσο βαθύς είναι ο υδροφόρος ορίζοντας;
Ο υδροφόρος ορίζοντας αναφέρεται στο επίπεδο κάτω από το έδαφος που είναι κορεσμένο με νερό. Το υπόγειο είναι το νερό που προέρχεται από αυτό το κορεσμένο έδαφος, συνήθως παίρνετε αυτό το νερό από πηγάδια. Το πόσο βαθύς είναι ο υδροφόρος ορίζοντας εξαρτάται από τη γεωγραφία και το κλίμα της υπό εξέταση περιοχής, καθώς δεν υπάρχει κανονική στάθμη νερού.
Από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (δεκαετία του 1950), μέσα σε λίγες μόνο δεκαετίες έχουμε απελευθερώσει τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα και αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Αυτό το καπάκι αερίου παγιδεύει εν μέρει την ηλιακή ακτινοβολία που ανακλάται από την επιφάνεια της Γης, η οποία διαφορετικά θα είχε διασκορπιστεί στον εξωγήινο χώρο. Αυτό το φαινόμενο, γνωστό σε όλους ως « φαινόμενο του θερμοκηπίου », είναι η αιτία της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας.
Πώς αντιδρά το σύστημα της Γης στο φαινόμενο του θερμοκηπίου;
Η Γη προσπαθεί με κάποιο τρόπο να εξισορροπήσει την περίσσεια θερμότητας εξατμίζοντας περισσότερο νερό. Όχι μόνο από τους ωκεανούς αλλά γενικά από όλα τα υδάτινα σώματα, όπως λίμνες και τεχνητές δεξαμενές, αλλά και από το έδαφος, με αποτέλεσμα το νερό που το εμποτίζει να εξατμιστεί.
Οι συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη στον κύκλο του νερού είναι πολλαπλές. Για παράδειγμα, η γη που προορίζεται για γεωργική χρήση ξηραίνεται πιο γρήγορα, καθιστώντας απαραίτητη την πιο συχνή άρδευση για να επιτραπεί στις καλλιέργειες να αναπτύσσονται τακτικά, καταναλώνοντας έτσι μεγαλύτερη ποσότητα υδάτινων πόρων.
Οι πληθυσμοί των άνυδρων και ημίξηρων περιοχών όπως τα νησιά μας είναι αυτοί που απειλούνται περισσότερο σήμερα από τις συνεχείς αλλαγές στα καθεστώτα βροχοπτώσεων.
Ατμοσφαιρικά φαινόμενα
Η μεγαλύτερη ποσότητα νερού σε κυκλοφορία συνδυάζεται με ένα άλλο αποτέλεσμα που συνδέεται με την αύξηση της ατμοσφαιρικής θερμοκρασίας, δηλαδή την υπερθέρμανση του εδάφους. Αυτό δημιουργεί μια ισχυρή θερμική ανισορροπία μεταξύ της επιφάνειας της Γης και των υψηλότερων στρωμάτων της τροπόσφαιρας, του στρώματος της ατμόσφαιρας όπου συμβαίνουν ατμοσφαιρικά φαινόμενα. Η συνέπεια είναι αυτή των ακραίων φαινομένων αυτού του τύπου: ανεμοστρόβιλοι, πολύ βίαιες βροχοπτώσεις, καταστροφικές χαλαζοπτώσεις λόγω του μεγάλου μεγέθους των κόκκων. Ουσιαστικά, οι ίδιες διαδικασίες που προηγουμένως γίνονταν με πιο αργό, και επομένως πιο ισορροπημένο τρόπο, συμβαίνουν όλο και πιο γρήγορα. Αυτό έχει περαιτέρω αρνητικό αντίκτυπο στη διαθεσιμότητα υδάτινων πόρων και στη διάβρωση του εδάφους.
Η ιδιότητα του εδάφους να αφήνει τη βροχή να περνά μέσα από αυτό ονομάζεται « διαπερατότητα ». Η φυσική του διάσταση είναι αυτή της ταχύτητας. Το πρόβλημα επομένως δεν είναι μόνο πόσο βρέχει, αλλά πόσο γρήγορα φτάνει η βροχή στο έδαφος. Εάν η βροχή πέφτει πολύ γρήγορα, το έδαφος δεν είναι πλέον σε θέση να τα απορρίψει όλα (αφήνοντας το να διεισδύσει και έτσι επιτρέποντας την επαναφόρτιση των υπόγειων υδροφορέων), αλλά το απορρίπτει, προκαλώντας αύξηση της επιφανειακής απορροής .
Αλυσιδωτές αντιδράσεις
Αυτό πυροδοτεί μια αλυσιδωτή αντίδραση , με ρέματα και ποτάμια να φτάνουν σε υψηλούς ρυθμούς ροής, να υπερχειλίζουν όλο και περισσότερο και να προκαλούν πλημμύρες, καθώς και να επιταχύνουν τη διάβρωση του εδάφους προκαλώντας κατολισθήσεις και λασπωτήρες. Οι υπόγειοι υδροφόροι ορίζοντες δεν είναι πλέον σε θέση να λάβουν επαρκή επαναφόρτιση για να διατηρήσουν την ισορροπία τους, μειώνοντας την ικανότητά τους να αποθηκεύουν χρήσιμο νερό μέσω πηγαδιών και πηγών για ανθρώπινες χρήσεις.
Η εξάντληση των υδροφόρων οριζόντων γίνεται ιδιαίτερα κρίσιμη στις παράκτιες περιοχές, όπου είναι συγκεντρωμένη η πλειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού και όπου η ανάγκη για νερό είναι επομένως μεγαλύτερη. Εδώ, λόγω της χαμηλότερης πίεσης του γλυκού νερού στους υδροφόρους ορίζοντες, το αλμυρό νερό από τη θάλασσα διεισδύει όλο και πιο βαθιά στο έδαφος. Αυτό τα καθιστά ακατάλληλο για καλλιέργεια, καθώς το αλμυρό νερό προκαλεί υπερβολική αύξηση των διαλυμένων αλάτων στα υπόγεια ύδατα, με αποτέλεσμα να μην μπορούν πλέον να χρησιμοποιηθούν για ανθρώπινη κατανάλωση ή άρδευση.
Ούτε οι ταμιευτήρες νερού που δημιουργούνται από τα φράγματα δεν σώζονται από αυτή την αλυσίδα αρνητικών επιπτώσεων, που θεωρητικά θα μπορούσαν να συλλάβουν και να διαθέσουν τη μεγαλύτερη ποσότητα νερού που ρέει κατά μήκος του δικτύου ποταμών. Μάλιστα, λόγω των υψηλότερων ρυθμών ροής, αυξάνεται η ικανότητα του νερού να διαβρώνει και να μεταφέρει ιζήματα που εναποτίθενται ανάντη των φραγμάτων, προκαλώντας την ταχεία λάσπη των τεχνητών λιμνών. Επιπλέον, το φαινόμενο αυτό καθιστά το νερό θολό και δεν μπορεί πλέον να αντιμετωπιστεί από εγκαταστάσεις καθαρισμού νερού που θα εισαχθούν στα δίκτυα υδραγωγείων.
Έτσι έχουμε το παράδοξο ότι η υπερβολική διαθεσιμότητα νερού προκαλεί έλλειψη.
Σε ένα χάρτη της Ελλάδας μπορεί να δει κανείς να εμφανίζονται ανωμαλίες βροχοπτώσεων. Η νότια περιοχή είναι η πιο τιμωρημένη ενώ βρέχει περισσότερο στα βόρεια της χώρας μας.
Ο κύκλος του νερού αποτελείται από μια αλυσίδα διαδικασιών που συνδέονται άρρηκτα σε παγκόσμιο επίπεδο. Καμία εθνική, ή ακόμα και ηπειρωτική, οντότητα δεν μπορεί να σκεφτεί να ενεργήσει με άτακτο τρόπο από μόνη της. Θα βρεθεί με ποινή απόλυτης αναποτελεσματικότητας οποιασδήποτε από τις ενέργειες που θα υλοποιηθούν.
Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα ingvambiente
https://ingvambiente.com/2022/03/22/cambiamenti-climatici-e-risorse-idriche/
