Ο υποτιμημένος ρόλος της υγρασίας στην ζέστη

Οι θερμοκρασίες σε όλο τον κόσμο αυξάνονται,  οι ωκεανοί θερμαίνονται αλλά αυτό δεν είναι το μόνο που πρέπει να μας απασχολεί.

Πέρα από τη θερμοκρασία  του αέρα δίνεται λιγότερη σημασία στην υγρασία ενός τόπου δηλαδή , στην ποσότητα του νερού που κρατείται στον αέρα. Ο αέρας του Μέγα Ιπποκράτη περιελάμβανε και την υγρασία, η οποία δεν έχει αλλάξει όλα αυτά τα χρόνια στον τόπο μας.

Στο υγρό κλίμα μας δροσιζόμαστε μέσω της εφίδρωσης, όταν το νερό εξατμίζεται από το δέρμα μας. Όμως σε περιβάλλοντα με υψηλή υγρασία όπως στο νησί  μας είναι λιγότερο αποτελεσματική έως αδύνατη αυτή η διαδικασία.

Οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης λόγω θερμότητας έχουν τρία στάδια: θερμικές κράμπες, θερμική εξάντληση και θερμοπληξία. Και τα τρία στάδια έκτακτης ανάγκης θερμότητας είναι σοβαρά. Εάν ζείτε σε ζεστά κλίματα ή παίζετε αθλήματα το καλοκαίρι, θα πρέπει να γνωρίζετε πώς να εντοπίζετε τα συμπτώματα έκτακτης ανάγκης λόγω θερμότητας.Η θερμική καταπόνηση μπορεί να μετρηθεί χρησιμοποιώντας διάφορους φυσιολογικούς και περιβαλλοντικούς δείκτες για την αξιολόγηση της επίδρασης της θερμότητας στο ανθρώπινο σώμα, όπως η θερμοκρασία (WBGT) στα ελληνικά ΘΥΒΜΑΣ, η οποία είναι ένα μέτρο της θερμικής καταπόνησης που προκύπτει από την έκθεση σε θερμοκρασία, υγρασία, ταχύτητα ανέμου και ηλιακή ακτινοβολία.

Η υγρασία είναι απίστευτα σημαντική σε ορισμένα μέρη του κόσμου, όπως η Κως. Δεν δίνουμε ιδιαίτερη σημασία σε μία περιβαλλοντική παράμετρο που είναι καθοριστική στην πρόβλεψη θανάτων οι οποίοι σχετίζονται με τη ζέστη, όπως λένε νέες μελέτες, που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα.

Η υποτιμημένη επίδραση της υγρασίας στην πρόβλεψη θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη από το Πανεπιστήμιο του Τόκιο Αυτοί οι χάρτες δείχνουν διαφορετικές περιοχές του κόσμου που επικαλύπτονται με μια σειρά δεδομένων θερμικής καταπόνησης μακροπρόθεσμα, μεταξύ 1980 και 2019. (α) δείχνει τη θερμοκρασία του αέρα, (β) δείχνει την ειδική υγρασία, (γ) δείχνει τη σχετική υγρασία, (δ) δείχνει ημερήσιο μέσο όρο έξι διαφορετικών HSI και (ε) δείχνει ημερήσιο μέγιστο έξι διαφορετικών HSI. Από: 2024 Guo et al. CC-BY-ND.

Οι κυβερνήσεις, τα ιατρικά ιδρύματα και άλλοι φορείς απαιτούν ακριβή μοντέλα για θέματα που σχετίζονται με την υγεία, προκειμένου να οργανώσουν καλύτερα τις δραστηριότητές τους. 

Η κλιματική αλλαγή έχει μετρήσιμες επιπτώσεις στην κοινωνία, συμπεριλαμβανομένης της ανθρώπινης θνησιμότητας. Ωστόσο, τα τρέχοντα μοντέλα για την αξιολόγηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην υγεία δεν λαμβάνουν υπόψη κάθε περιβαλλοντική παράμετρο, ειδικά την υγρασία, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει το θερμικό στρες που αντιλαμβάνεται το ανθρώπινο σώμα, αφήνοντας περιθώρια βελτίωσης. 

Για πρώτη φορά, ερευνητές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων από το Πανεπιστήμιο του Τόκιο, ενσωμάτωσαν με επιτυχία δεδομένα υγρασίας από εκατοντάδες πόλεις στους λεγόμενους δείκτες θερμικού στρες (HSIs) και αξιολόγησαν την απόδοσή τους στην πρόβλεψη θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη. Το έργο έχει δημοσιευτεί στο PNAS Nexus. 

Οι δείκτες θερμικού στρες (HSIs) χρησιμοποιούνται σε ένα ευρύ φάσμα πεδίων, όπως συστήματα προειδοποίησης θερμότητας (Blazejczyk et al., 2012), αξιολογήσεις επαγγελματικής υγείας και παραγωγικότητας των εργαζομένων (Garzon-Villalba et al., 2016; Kjellstrom et al., 2013· Orlov et al., 2019), εκτιμήσεις θερμικής ασφάλειας αθλητικών γεγονότων (Racinais et al., 2015;

Η κλιματική αλλαγή για καλό λόγο ονομαζόταν υπερθέρμανση του πλανήτη. Σε γενικές γραμμές, οι θερμοκρασίες σε όλο τον κόσμο αυξάνονται. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες ανησυχίες πέρα ​​από τη θερμοκρασία του αέρα, ένα από αυτά που είναι απίστευτα σημαντικό σε ορισμένα μέρη του κόσμου είναι η υγρασία, η ποσότητα του νερού στον αέρα. 

Είναι σημαντικό καθώς η υγρασία μπορεί να επηρεάσει την ικανότητά μας να δροσιζόμαστε μέσω της εφίδρωσης, όταν το νερό εξατμίζεται από το δέρμα μας. Σε περιβάλλοντα με υψηλή υγρασία, αυτή η ψύξη με εξάτμιση είναι λιγότερο αποτελεσματική και, μετά από ένα σημείο, καθίσταται αδύνατη.

 «Ερευνούσα την επίδραση της άρδευσης γύρω από τις αστικές περιοχές στο θερμικό στρες και πώς σχετίζεται με την ανθρώπινη υγεία», δήλωσε ο ερευνητής Qiang Guo από το Τμήμα Παγκόσμιας Πολιτικής Υγείας του Πανεπιστημίου του Τόκιο. 

«Ανάλογα με τους HSI που εξετάσατε, τα αποτελέσματα και οι επιπτώσεις φάνηκαν αρκετά διαφορετικά. Αυτή η διαφορά ώθησε την ομάδα μου και εμένα να αναζητήσουμε τον καλύτερο συνδυασμό θερμοκρασίας και υγρασίας που θα μπορούσε να υπολογίσει με μεγαλύτερη ακρίβεια τη θερμική καταπόνηση που αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος». 

Ο Guo και η ομάδα του συγκέντρωναν καθημερινά δεδομένα ανθρώπινου θανάτου και κλίματος, τα οποία περιελάμβαναν τη θερμοκρασία του αέρα, τη σχετική υγρασία, την ταχύτητα του ανέμου και την προσπίπτουσα ηλιακή ακτινοβολία, για 739 πόλεις σε 43 χώρες ή περιοχές. Υπολόγισαν 8 διαφορετικά HSI με βάση τα κλιματικά δεδομένα. 

Τα περισσότερα HSI χρησιμοποιούν τη θερμοκρασία και την υγρασία του αέρα ως είσοδο, ενώ άλλα περιλαμβάνουν επίσης την ταχύτητα του ανέμου και την ηλιακή ακτινοβολία. Χρησιμοποιώντας εξελιγμένα μοντέλα που ονομάζονται μη γραμμικά μοντέλα κατανεμημένης καθυστέρησης και μηχανική μάθηση, η ομάδα βρήκε ότι ο βασικός παράγοντας που ευθύνεται για την απόδοση των HSI σε διαφορετικές τοποθεσίες είναι η σχέση μεταξύ ημερήσιας θερμοκρασίας και υγρασίας. 

«Η αποτελεσματικότητα των HSI που ενσωματώνουν υγρασία ποικίλλει ανάλογα με τη γεωγραφία. Εντοπίσαμε τοποθεσίες όπου η υγρή ζέστη είναι πιο ακριβής πρόβλεψη για τη μοντελοποίηση θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη, συμπεριλαμβανομένων των παράκτιων και μεγάλων περιοχών λιμνών των ΗΠΑ, του Περού, της Νότιας Κορέας και της Ιαπωνίας».

 Χρησιμοποιώντας HSIs σε αυτές οι περιοχές, όπως η θερμοκρασία της υγρής σφαίρας του λαμπτήρα, η οποία μιμείται τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αισθάνονται τη θερμότητα, θα μπορούσαν να βελτιώσουν την ακρίβεια των συστημάτων προειδοποίησης για τη θερμότητα», δήλωσε ο Guo. 

«Φυσικά, υπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη: για παράδειγμα, κοινωνικοοικονομικά ζητήματα. Λόγω της διαθεσιμότητας δεδομένων, η μελέτη μας επικεντρώθηκε κυρίως στις ανεπτυγμένες περιοχές και πολλές αναπτυσσόμενες περιοχές υπό έντονο θερμικό στρες δεν περιλαμβάνονται στην ανάλυσή μας.Εξαιτίας αυτού, στο μέλλον σκοπεύουμε να συλλέξουμε πρόσθετα δεδομένα και να πραγματοποιήσουμε αναλύσεις για περιοχές στον Παγκόσμιο Νότο. Στόχος μας είναι να βοηθήσουμε καλύτερα τους ανθρώπους στις αναπτυσσόμενες οικονομίες στη μείωση των επιπτώσεων στην υγεία του σοβαρού θερμικού στρες».

Γεωδίφης με πληροφορίες από το Πανεπιστήμιο του Τόκιο

περισσότερα,

Qiang Guo et al, Regional Variation in the Role of Humidity on City-level Heat-Related Mortality, PNAS Nexus (2024). DOI: 10.1093/pnasnexus/pgae290

https://phys.org/news/2024-08-underrated-impact-humidity-deaths.html#google_vignette

https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1029/2020EF001885#:~:text=Heat%20stress%20indicators%20(HSIs)%20are,Racinais%20et%20al.%2C%202015%3B