Οι καταβολές του μεσογειακού πολιτισμού

Ένα έργο τέχνης σε σχήμα  του γαστερόποδου tona galea, (βάζο τελετουργίας ) σκαλισμένο σε οψιδιανό του Γυαλιού, από την Αγία Τριάδα.

Ύψος: 29 εκατοστά ,Ύστερη Εποχή του Χαλκού, Νεοανακτορική περίοδος.: 1700-1450 π.Χ.. Από το  ζενίθ του μινωικού πολιτισμού ένα μικρό δείγμα που δείχνει τις σχέσεις, επαφές κατά τη μινωική θαλασσοκρατία με το διεθνές εμπόριο και τον ρόλο του Γυαλιού στις πολιτιστικές καταβολές του μεσογειακού πολιτισμού. Ένα αριστούργημα σε σχήμα κελύφους Tonna dolium,  από υαλώδη μαύρο οψιδιανό με λευκά εγκλείσματα. 

Η πρώτη ύλη εξορύσσονταν στη νησίδα Γυαλί κοντά στη Νίσυρο και επεξεργαζόταν στη Μινωική Κρήτη. Ο οψιδιανός  του Γυαλιού χρησιμοποιήθηκε κυρίως για την κατασκευή αγγείων αναφέρει το μουσείο. Ωστόσο το υλικό προσφέρεται και για  την παραγωγή εργαλείων και κυρίως ιατρικών και δεν έχει μελετηθεί σε βάθος. Μάλλον η πρώτη ύλη προέρχεται από το νεολιθικό ορυχείο Πλάκες, του Γυαλιού.

Είναι έργο ενός ειδικευμένου τεχνίτη με εξειδίκευση στην επεξεργασία του σκληρού αλλά εύθραυστου υλικού. Αν και δεν έχει τρύπα στο οξυκόρυφο άκρο, δηλαδή δεν είναι ρυτό, το σχήμα και το υλικό του αγγείου δείχνουν ότι ήταν πολύτιμο αντικείμενο, που ίσως εξυπηρετούσε τελετουργικό σκοπό.

Η μινωική τέχνη παρήχθη από την Εποχή του Χαλκού από το 3000 έως το 1100 π.Χ. Αποτελεί μέρος της ευρύτερης ομάδας της αιγαιοπελαγίτικης τέχνης και σε μεταγενέστερες περιόδους έφτασε για κάποιο διάστημα να ασκήσει κυρίαρχη επιρροή στην κυκλαδική τέχνη. Δεδομένου ότι το ξύλο και τα υφάσματα έχουν αποσυντεθεί, τα καλύτερα διατηρημένα (και πιο διδακτικά) σωζόμενα παραδείγματα μινωικής τέχνης είναι η κεραμική, η ανακτορική αρχιτεκτονική (με τοιχογραφίες, μικρά γλυπτά σε διάφορα υλικά κοσμήματα, μεταλλικά αγγεία και περίτεχνα σκαλισμένες σφραγίδες).

Η σχέση της μινωικής τέχνης με αυτή άλλων σύγχρονων πολιτισμών και αργότερα της αρχαίας ελληνικής τέχνης έχει συζητηθεί πολύ. Κυριάρχησε σαφώς στη μυκηναϊκή τέχνη και στην κυκλαδική τέχνη των ίδιων περιόδων,ακόμη και μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Μυκηναίους, αλλά μόνο ορισμένες πτυχές της παράδοσης επέζησαν από τον ελληνικό σκοτεινό αιώνα μετά την κατάρρευση της μυκηναϊκής Ελλάδας.

Γεωδίφης

Πηγές:

1. Αρχαιολογικό μουσείο του Ηρακλείου

https://ca.heraklionmuseum.gr/ca/pawtucket/index.php/Detail/objects/793

2. Ο μύθος των Κώων για το ακρωτήριο Χελώνη

3.Mosso, A. Le Origini della Civilta Mediterranea. Milano, 1912, 287, fig. 181. Warren, P. Minoan Stone Vases. Cambridge Classical Studies, Cambridge, 1969, P497, Type 35, 91.