Η μεγαπλημμύρα τέρας της Μεσογείου

Καλλιτεχνική ερμηνεία της πλημμύρας της Μεσογείου μέσα από το Στενό του Γιβραλτάρ, πριν από 5,3 εκατομμύρια χρόνια

Page translation is built into Chrome.Νέα στοιχεία δείχνουν ότι οι μεγάλες πλημμύρες ξαναγέμισαν τη Μεσόγειο Θάλασσα πριν από 5 εκατομμύρια χρόνια.

Μια μελέτη παρέχει συναρπαστικά νέα στοιχεία ότι μια κολοσσιαία «μεγαπλημμύρα» ξαναγέμισε τη Μεσόγειο Θάλασσα, τερματίζοντας μια περίοδο κατά την οποία η Μεσόγειος ήταν μια τεράστια έκταση αλυκών. Η έρευνα υποδηλώνει ότι η  Zanclean Megaflood τερμάτισε την κρίση αλατότητας της Μεσσηνίας, η οποία διήρκεσε μεταξύ 5,97 και 5,33 εκατομμύρια χρόνια πριν.

Προεξοχές κορυφογραμμών. Από: Communications Earth & Environment (2024). DOI: 10.1038/s43247-024-01972-w.

Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων, συμπεριλαμβανομένου του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον, εντόπισε μια σειρά από γεωλογικά χαρακτηριστικά γύρω από τη Νοτιοανατολική Σικελία που υποδηλώνουν μια τεράστια πλημμύρα που σημειώνεται σε όλη την περιοχή.

«Η μεγαπλημμύρα Zanclean ήταν ένα φυσικό φαινόμενο που προκαλεί δέος, με τους ρυθμούς εκφόρτισης και τις ταχύτητες ροής να μειώνουν όλες τις άλλες γνωστές πλημμύρες στην ιστορία της Γης», δήλωσε ο Δρ. Aaron Micallef, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και ερευνητής στο Monterey Bay Aquarium Research Institute στην Καλιφόρνια. «Η έρευνά μας παρέχει τα πιο συναρπαστικά στοιχεία για αυτό το εξαιρετικό γεγονός».

Κατά τη διάρκεια της κρίσης αλατότητας της Μεσσηνίας, η Μεσόγειος Θάλασσα απομονώθηκε από τον Ατλαντικό Ωκεανό και εξατμίστηκε, οδηγώντας σε τεράστια κοιτάσματα αλατιού που αναμόρφωσαν το τοπίο της περιοχής.

Για χρόνια, οι επιστήμονες πίστευαν ότι αυτή η ξηρή περίοδος έληξε σταδιακά, με τη Μεσόγειο να ξαναγεμίζει σε μια περίοδο 10.000 ετών. Αλλά αυτή η ιδέα αμφισβητήθηκε από την ανακάλυψη ενός καναλιού διάβρωσης που εκτείνεται από τον Κόλπο του Κάδιθ έως τη Θάλασσα Αλμποράν το 2009. Το εύρημα έδειξε μια μοναδική, μαζική πλημμύρα, διάρκειας μεταξύ δύο και 16 ετών, η οποία έγινε γνωστή ως η μεγαπλημμύρα Zanclean.

Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι η μεγαπλημμύρα είχε εκκένωση από 68 έως 100 Sverdrups (Sv), με ένα Sv να ισούται με ένα εκατομμύριο κυβικά μέτρα ανά δευτερόλεπτο.

Η νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Communications Earth & Environment συνδυάζει τα πρόσφατα ανακαλυφθέντα γεωλογικά χαρακτηριστικά με γεωφυσικά δεδομένα και αριθμητική μοντελοποίηση για να παρέχει την πιο ολοκληρωμένη εικόνα μέχρι στιγμής για τη μεγαπλημμύρα.

Οι ερευνητές ερεύνησαν πάνω από 300 ασύμμετρες, εξορθολογισμένες κορυφογραμμές σε έναν διάδρομο κατά μήκος του Sicily Sill - μια βυθισμένη γέφυρα ξηράς που κάποτε χώριζε τη δυτική και την ανατολική λεκάνη της Μεσογείου.

Αποτελέσματα του 2D υδροδυναμικού μοντέλου. Credit: Communications Earth & Environment (2024). DOI: 10.1038/s43247-024-01972-w

«Η μορφολογία αυτών των κορυφογραμμών είναι συμβατή με τη διάβρωση από μεγάλης κλίμακας, τυρβώδη ροή νερού με κατεύθυνση κυρίως βορειοανατολική», λέει ο καθηγητής Paul Carling, ομότιμος καθηγητής στη Σχολή Γεωγραφίας και Περιβαλλοντικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον και συνεργάτης -συγγραφέας της μελέτης.

«Αποκαλύπτουν την τεράστια δύναμη της μεγαπλημμύρας Zanclean Megaflood και πώς αναμόρφωσε το τοπίο, αφήνοντας διαρκή αποτυπώματα στο γεωλογικό αρχείο».

Με τη δειγματοληψία των κορυφογραμμών, η ομάδα διαπίστωσε ότι είχαν επιστραφεί με ένα στρώμα βραχωδών συντριμμιών που περιείχε υλικό διαβρωμένο από τις πλευρές της κορυφογραμμής και τη γύρω περιοχή, υποδεικνύοντας ότι είχε αποτεθεί εκεί γρήγορα και με τεράστια δύναμη.

Αυτό το στρώμα βρίσκεται ακριβώς στο όριο μεταξύ της Μεσσηνιακής και της Ζανκλής περιόδου, όταν πιστεύεται ότι συνέβη η μεγάλη πλημμύρα.

Χρησιμοποιώντας δεδομένα σεισμικής ανάκλασης - ένα είδος γεωλογικού υπερήχου που επιτρέπει στους επιστήμονες να δουν στρώματα πετρωμάτων και ιζημάτων κάτω από την επιφάνεια, οι ερευνητές ανακάλυψαν ένα «κανάλι σε σχήμα W» στην υφαλοκρηπίδα ανατολικά του περβαζιού της Σικελίας-Sicily Sill.

Αυτό το κανάλι, λαξευμένο στον βυθό της θάλασσας, συνδέει τις κορυφογραμμές με το Noto Canyon — μια βαθιά υποθαλάσσια κοιλάδα που βρίσκεται στην ανατολική Μεσόγειο.

Το σχήμα και η θέση του καναλιού υποδηλώνουν ότι λειτουργούσε σαν μια τεράστια χοάνη. Όταν τα νερά της μεγάλης πλημμύρας ξεχύθηκαν πάνω από το περβάζι της Σικελίας, αυτό το κανάλι πιθανότατα μετέφερε το νερό προς το φαράγγι Noto και στην ανατολική Μεσόγειο.

Η ομάδα ανέπτυξε υπολογιστικά μοντέλα της μεγαπλημμύρας για να προσομοιώσει πώς μπορεί να συμπεριφερόταν το νερό. Το μοντέλο υποδηλώνει ότι η πλημμύρα θα είχε αλλάξει κατεύθυνση και θα είχε αυξηθεί σε ένταση όσο περνούσε ο χρόνος, φτάνοντας ταχύτητες έως και 32 μέτρα το δευτερόλεπτο (72 μίλια την ώρα), χαράσσοντας βαθύτερα κανάλια, διαβρώνοντας περισσότερο υλικό και μεταφέροντάς το σε μεγαλύτερες αποστάσεις.

«Αυτά τα ευρήματα όχι μόνο ρίχνουν φως σε μια κρίσιμη στιγμή στη γεωλογική ιστορία της Γης, αλλά καταδεικνύουν επίσης την επιμονή των μορφών εδάφους για 5 εκατομμύρια χρόνια», πρόσθεσε ο Δρ Micallef. «Ανοίγει την πόρτα για περαιτέρω έρευνα κατά μήκος των περιθωρίων της Μεσογείου».

Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα phys.org

https://www.nature.com/articles/s43247-024-01972-w

Aaron Micallef et al, Land-to-sea indicators of the Zanclean megaflood, Communications Earth & Environment (2024). DOI: 10.1038/s43247-024-01972-w

https://phys.org/news/2025-01-evidence-megaflood-refilled-mediterranean-sea.html